Το σχέδιο Αλβερόνι

[teoilio]

Καθ’ όλη την διάρκεια της τουρκοκρατίας, οι Έλληνες κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια αποτίναξης του βάρβαρου ζυγού. Δυστυχώς όμως παρά το γεγονός ότι παρουσιάστηκαν εξαιρετικές ευκαιρίες, η βοήθεια από τη Δύση δεν έφτασε ποτέ. Και είναι πρωτοφανές το γεγονός ότι όλα τα χριστιανικά κράτη της Ευρώπης παρακολουθούσαν με αδιαφορία τα δεινά ενός έθνους χριστιανικού, που αν μη τι άλλο, είχε αποτελέσει κατά το παρελθόν πηγή σοφίας και πολιτισμού για όλη την ανθρωπότητα. Θα ήταν μεγάλο σφάλμα να υποθέσουμε ότι αυτή η αδιαφορία των ευρωπαίων οφειλόταν σε φιλοτουρκικά αισθήματα ή σε κάποια ανθελληνικά απωθημένα, γιατί ο γεωγραφικός χώρος της σημερινής Ελλάδας θεωρείτο έδαφος που είχαν αρπάξει οι Τούρκοι από τους Φράγκους κι όχι από τους Έλληνες. Και ως εκ τούτου αν κάποτε τα εδάφη αυτά επιστρέφονταν, θα πήγαιναν σε αυτούς που τα κατείχαν πριν τους Τούρκους, δηλαδή τους ευρωπαίους φεουδάρχες της Δ’ Σταυροφορίας. Για αυτό ακόμα και σήμερα, ο βασιλικός οίκος των Μπωντουέν φέρει τον τίτλο του αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης, όπως επίσης και ο Δον Χουάν Κάρολος της Ισπανίας ονομάζεται Δούκας της Αθήνας, από κληρονομιά της Καταλανικής κατοχής. Ακόμα και στην επανάσταση του 1821 υπήρξε όχι μόνο μια αδράνεια εκ μέρους των χριστιανών της δύσης αλλά και μια εξοργιστική αντιπαλότητα που άγγιζε τα όρια της εχθρότητας, σε επίπεδο κυβερνόντων ουσιαστικά, αφού ένα πλήθος απλών φιλελλήνων υποστήριζε με θέρμη και σε πολλές περιπτώσεις με θυσίες την ελληνική επανάσταση. Ίσως την μοναδική εξαίρεση σε αυτή την αδράνεια των ευρωπαίων ηγετών αποτέλεσε ο πρόεδρος της Ταϊτής, ο οποίος έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα εκθειάζοντας τους Έλληνες και την επανάστασή τους μαζί με χρηματική βοήθεια.

[teoilio]

Ένα γεγονός του 17ου αιώνα συνηγορεί κατηγορηματικά σε σχέση με τα αισθήματα και τις ορέξεις των κρατικών μηχανισμών της δύσης έναντι της Ελλάδας. Το 1683 υπογράφεται συμμαχία μεταξύ του βασιλιά της Πολωνίας Σοβιέσκι και του αυτοκράτορα της Γερμανίας Λεοπόλδου με σκοπό την απόκρουση των Τούρκων, οι οποίοι πλησίαζαν προς τη Βιέννη. Τότε ο Σοβιέσκι βέβαιος για τη νίκη των χριστιανικών δυνάμεων πρότεινε τον διαμελισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με τον όρο της επανίδρυσης των πολιτειών της Σπάρτης και της Αθήνας. Ο Λεοπόλδος απέρριψε τις προτάσεις του Πολωνού βασιλιά και ζήτησε τη συμμαχία των Ρώσων, υποδεικνύοντας και παρακινώντας το Τσάρο να κυριεύσει την Ελλάδα. Παρά τα φιλόδοξα σχέδια των Γερμανών φαίνεται ότι οι άρχοντες της Ευρώπης δεν συμφωνούσαν σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο εναντίον των Τούρκων. Λίγα χρόνια αργότερα με πρωτεργάτη το Δούκα του Όλστεϊν, ανατίθεται στον πρωθυπουργό της Ισπανίας Αλβερόνι, να συντάξει σχέδιο διανομής του τούρκικου κράτους. Το 1730 συνέταξε και απέστειλε προς όλες τις ευρωπαϊκές χριστιανικές αυλές το περιβόητο σχέδιό του, το οποίο χωρίζεται σε 3 μέρη.

Στο πρώτο μέρος αναπτύσσεται μια φιλολογία γύρω από τις χριστιανικές ιδέες, την απώλεια των εδαφών και τη ζημιά που έπαθαν οι Ευρωπαίοι Δούκες και οι ευγενείς, παρ’ όλο που τα εδάφη ήταν ελληνικά. Στο δεύτερο μέρος καταγράφονται οι δυνάμεις που απαιτούνται για να πραγματοποιηθεί ένα τέτοιο επιχείρημα. Οι κατά ξηρά δυνάμεις έφταναν τους 370.000 άνδρες, ενώ οι κατά θάλασσα σε 100 πλοία γραμμής, σε 40 φρεγάδες και σε 100 γαλέρες. Στο τρίτο μέρος, το οποίο θα δούμε και αναλυτικά, γίνεται η μοιρασιά και οι Έλληνες αγνοούνται παντελώς, σαν να μην υπάρχουν.

[teoilio]

Η Μοιρασιά
Στην εισαγωγή του τρίτου μέρους του σχεδίου, φαίνεται πως η δύση ετοίμαζε ένα ιερό πόλεμο. Σε κάθε ιερό πόλεμο ο στόχος δεν ήταν μόνο το Ισλάμ, αλλά και η Ορθοδοξία ως αίρεση καθώς και ο Ελληνισμός ως παγανισμός.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σχέδιο, “ο Δούκας του Όλστεϊν Γόττορπ, Κάρολος Φρειδερίκος, θα ανακηρυχθεί αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης απολαμβάνων όλους τους τίτλους και τα προνόμια που είχαν οι τελευταίοι βυζαντινοί αυτοκράτορες. Όλες οι κτήσεις των Τούρκων σε Αφρική και Ασία θα συμπεριληφθούν σε αυτή την αυτοκρατορία εκτός ορισμένων που θα διατεθούν αλλού. Η διαδοχή θα είναι κληρονομική κα μόνο επί των αρρένων απογόνων.

Επειδή αυτό το σχέδιο μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς την βοήθεια του σεβαστού αυτοκράτορα των Ρωμαίων (Φίλιππος Ε’ της Ισπανίας) και επειδή η ένδοξη δυναστεία του υπερασπίστηκε συνεχώς τη χριστιανοσύνη από τις παρανομίες των Μωαμεθανών, προτείνουμε όλη η Βοσνία, η Σερβία, η Σλαβονία, η Μακεδονία και η Βλαχιά να δοθούν στην Α.Α. Μεγαλειότητα.

Επειδή τα αξιώματα της Μ. Βρετανίας ως χώρας εμπορικής δεν επιτρέπουν την μεγάλη επέκταση των κτήσεών της, προτείνεται να δοθεί στην αυτού Βρετανική Μεγαλειότητα σαν ιδιαίτερη ιδιοκτησία του η νήσος Κρήτη και η πόλη Σμύρνη.

Με την ίδια εμπορική θεώρηση πρέπει να δούμε και την Ολλανδία. Γι’ αυτό νομίζουμε ότι η νήσος Ρόδος και η πόλη Αλέπιον όχι μόνο ενισχύουν τις εμπορικές τους υποθέσεις αλλά και ικανοποιούν τις περί ανατολής βλέψεις τους.

Στην αυτού Σαρδική Μεγαλειότητα προτείνουμε να δοθεί το βασίλειο της Κύπρου.

[teoilio]

Επειδή η αυτού Πρωσική Μεγαλειότητα κατέχει μεγάλες και πλούσιες χώρες, νομίζουμε ότι θα ικανοποιηθεί διά της παραχωρήσεως της μεγάλης και εύφορης νήσου Εύβοιας.

Η δημοκρατία της Βενετίας είναι άξια της ιδιαίτερης προσοχής όλων των χριστιανών και τούτο διότι η Σερενίσιμα αποτελεί το πλέον αναγκαίο φραγμό κατά των απίστων κι απ’ όλες τις χριστιανικές δυνάμεις είναι ι πλέον εκτεθειμένη στις επιθέσεις αυτών. Νομίζουμε ότι όλοι οι σύμμαχοι θα συμφωνήσουν με ευχαρίστηση στην παραχώρηση της Πελοποννήσου.

Η δημοκρατία της Γένουας διακρίθηκε πολλές φορές στο πεδίο της μάχης εναντίον των εχθρών της χριστιανικής πίστης και επειδή αυτό το κράτος είναι αρκετά περιορισμένο και φτωχό, προτείνουμε να της παραχωρηθεί η Ρούμελη.

Όλα τα νησιά του Αιγαίου πελάγους που δεν διανέμονται σε αυτό το σχέδιο θα δοθούν ως αμοιβή στους ηγεμόνες και τους στρατηγούς που θα ανδραγαθήσουν κατά τη διάρκεια του πολέμου (τα νησιά του Ιονίου πελάγους βρίσκονταν υπό την κατοχή των Ενετών και γι’ αυτό δεν γίνεται κανένας λόγος για αυτά).

Επίσης πρέπει εκ των προτέρων να ξεκαθαριστούν και ορισμένα άλλα θέματα, το σπουδαιότερο των οποίων είναι το θρήσκευμα στην αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης το οποίο πρέπει να ορισθεί βάση της εν Βεστφαλία ειρήνης, άνευ βλάβης των δικαιωμάτων, της διδασκαλίας και της εθιμοταξίας της Ελληνικής, Κοπτικής και Αρμενικής Εκκλησίας”.

Ευτυχώς τα κοινωνικά κινήματα της εποχής που ο Αλβερόνι εμπνεύστηκε το μεγαλοπρεπές σχέδιό του και κυρίως η γαλλική επανάσταση, έφεραν πίσω την υλοποίηση του σχεδίου δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στη φιλική εταιρία και στους πρωτεργάτες της επανάστασης, να προετοιμαστούν για την εθνική μας παλιγγενεσία.