JustAnotherGoneOff
17-06-05, 00:16
Βρετανός μελετητής ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε τον τρόπο λειτουργίας του
Το μυστικό του «κομπιούτερ» των Αντικυθήρων
Κοντά στην ανακάλυψη του τρόπου λειτουργίας του «υπολογιστή των Αντικυθήρων» βρίσκεται ο Βρετανός μελετητής του Μάικλ Ράιτ. Σήμερα, στις 8 το βράδυ, δίνει διάλεξη στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζει το μοντέλο εργασίας και λειτουργίας, στο οποίο έχει καταλήξει ύστερα από την πολύχρονη έρευνά του πάνω στην αρχαία και πολύπλοκη κατασκευή, που βρίσκεται πλέον στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Ο Μ. Ράιτ θα παρουσιάσει ένα μοντέλο εργασίας που κατασκευάζει, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί, θα υπολογίζει τις θέσεις του Ηλιου, της Σελήνης και των πέντε ορατών με γυμνό μάτι πλανητών, τις φάσεις της Σελήνης, την παρέλευση των μηνών και των ετών και θα προβλέπει την πιθανότητα να συμβεί μια έκλειψη.
Ο «υπολογιστής των Αντικυθήρων» αποτελεί υλική μαρτυρία μιας πολύπλοκης αστρονομικής συσκευής από την ελληνιστική περίοδο. Ο αριθμός και η ποικιλία των γραναζιών του, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται κι ένα διαφορικό, η ακρίβεια της κατασκευής σε συνδυασμό με την απουσία παρόμοιων ευρημάτων της ίδιας εποχής καθιστούν το μηχανισμό μοναδικό.
Χρονολογείται στο 80 π.Χ. Βρέθηκε σε ναυάγιο το 1901 κοντά στα Αντικύθηρα και, αρχικά, θεωρήθηκε ότι ήταν αστρολάβος. Για να αποδειχτεί όμως ότι ήταν στην ουσία ένας αστρονομικός υπολογιστής, ένα πλανητάριο σε μικρογραφία. Η χρήση του αντικειμένου παρέμεινε άγνωστη για χρόνια. Στο ερευνητικό κέντρο «Δημόκριτος» το εύρημα εξετάστηκε με ακτίνες «Χ» και «Γ» και διαπιστώθηκε ότι διαθέτει έναν εκπληκτικά περίπλοκο μηχανισμό, απροσδόκητο για το 80 π.Χ. που χρονολογήθηκε τελικά η κατασκευή του. Θεωρείται η πιο περίπλοκη κατασκευή ώς το 19ο αιώνα. Ο μηχανισμός που βρέθηκε στα Αντικύθηρα διαθέτει πάρα πολλά μεταλλικά κυκλικά γρανάζια τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο που να εξομοιώνεται η κίνηση κάποιων πλανητών.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι πρόκειται πολύ περισσότερο για αστρονομικό μηχανικό υπολογιστή και λιγότερο για έναν πιο περίπλοκο αστρολάβο. Διαθέτει 27 διαφορετικά γρανάζια, τα οποία κινούνταν ταυτόχρονα, σύμφωνα με τις επιλογές μιας χειρολαβής. Ολα βρίσκονταν σε ξύλινο κουτί με πιθανότερες διαστάσεις 33x17x10 εκατοστά. Στο εμπρός μέρος υπήρχαν δύο ομόκεντροι δίσκοι με ενδείξεις ημερομηνίας σε σχέση με τη θέση του Ηλιου και ημερομηνία σε σχέση με τη Σελήνη. Στην πίσω όψη υπήρχαν δύο δίσκοι. Ο ένας μετρούσε μέρες του σεληνιακού μήνα αλλά και τον υπολογισμό των εκλείψεων Σελήνης. Αντίστοιχοι υπολογισμοί απαιτούν χρήση αριθμών με έξι δεκαδικά ψηφία, λένε οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, παρόμοιος μηχανισμός δεν έχει βρεθεί οπουδήποτε αλλού. Κοντά στο 500 μ.Χ. συναντάμε μια παρόμοια κατασκευή στο Βυζάντιο που μπορούσε να υπολογίζει με κάποιο μηχανισμό θέσεις Ηλιου, Σελήνης και πλανητών για ορισμένες γεωγραφικές θέσεις. Ο Μάικλ Ράιτ θα περιγράψει πώς οι επί εικοσαετία προσπάθειές του για μια καλύτερη εκτίμηση του τρόπου λειτουργίας της συσκευής έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν ένα συμπέρασμα, το οποίο βελτιώνει την κατανόηση του ευρήματος και την παράδοση που αντιπροσωπεύει σχετικά με την κατασκευή και χρήση επιστημονικών οργάνων στην αρχαιότητα. Το συμπέρασμα αυτό βασίζεται σε λεπτομερή εξέταση του πρωτότυπου αντικειμένου, στην τριακονταετή εμπειρία του σε μηχανικές κατασκευές στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου και στη μακροχρόνια εμπειρία του ως κατασκευαστή επιστημονικών οργάνων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/06/2005
Το μυστικό του «κομπιούτερ» των Αντικυθήρων
Κοντά στην ανακάλυψη του τρόπου λειτουργίας του «υπολογιστή των Αντικυθήρων» βρίσκεται ο Βρετανός μελετητής του Μάικλ Ράιτ. Σήμερα, στις 8 το βράδυ, δίνει διάλεξη στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζει το μοντέλο εργασίας και λειτουργίας, στο οποίο έχει καταλήξει ύστερα από την πολύχρονη έρευνά του πάνω στην αρχαία και πολύπλοκη κατασκευή, που βρίσκεται πλέον στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Ο Μ. Ράιτ θα παρουσιάσει ένα μοντέλο εργασίας που κατασκευάζει, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί, θα υπολογίζει τις θέσεις του Ηλιου, της Σελήνης και των πέντε ορατών με γυμνό μάτι πλανητών, τις φάσεις της Σελήνης, την παρέλευση των μηνών και των ετών και θα προβλέπει την πιθανότητα να συμβεί μια έκλειψη.
Ο «υπολογιστής των Αντικυθήρων» αποτελεί υλική μαρτυρία μιας πολύπλοκης αστρονομικής συσκευής από την ελληνιστική περίοδο. Ο αριθμός και η ποικιλία των γραναζιών του, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται κι ένα διαφορικό, η ακρίβεια της κατασκευής σε συνδυασμό με την απουσία παρόμοιων ευρημάτων της ίδιας εποχής καθιστούν το μηχανισμό μοναδικό.
Χρονολογείται στο 80 π.Χ. Βρέθηκε σε ναυάγιο το 1901 κοντά στα Αντικύθηρα και, αρχικά, θεωρήθηκε ότι ήταν αστρολάβος. Για να αποδειχτεί όμως ότι ήταν στην ουσία ένας αστρονομικός υπολογιστής, ένα πλανητάριο σε μικρογραφία. Η χρήση του αντικειμένου παρέμεινε άγνωστη για χρόνια. Στο ερευνητικό κέντρο «Δημόκριτος» το εύρημα εξετάστηκε με ακτίνες «Χ» και «Γ» και διαπιστώθηκε ότι διαθέτει έναν εκπληκτικά περίπλοκο μηχανισμό, απροσδόκητο για το 80 π.Χ. που χρονολογήθηκε τελικά η κατασκευή του. Θεωρείται η πιο περίπλοκη κατασκευή ώς το 19ο αιώνα. Ο μηχανισμός που βρέθηκε στα Αντικύθηρα διαθέτει πάρα πολλά μεταλλικά κυκλικά γρανάζια τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο που να εξομοιώνεται η κίνηση κάποιων πλανητών.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι πρόκειται πολύ περισσότερο για αστρονομικό μηχανικό υπολογιστή και λιγότερο για έναν πιο περίπλοκο αστρολάβο. Διαθέτει 27 διαφορετικά γρανάζια, τα οποία κινούνταν ταυτόχρονα, σύμφωνα με τις επιλογές μιας χειρολαβής. Ολα βρίσκονταν σε ξύλινο κουτί με πιθανότερες διαστάσεις 33x17x10 εκατοστά. Στο εμπρός μέρος υπήρχαν δύο ομόκεντροι δίσκοι με ενδείξεις ημερομηνίας σε σχέση με τη θέση του Ηλιου και ημερομηνία σε σχέση με τη Σελήνη. Στην πίσω όψη υπήρχαν δύο δίσκοι. Ο ένας μετρούσε μέρες του σεληνιακού μήνα αλλά και τον υπολογισμό των εκλείψεων Σελήνης. Αντίστοιχοι υπολογισμοί απαιτούν χρήση αριθμών με έξι δεκαδικά ψηφία, λένε οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, παρόμοιος μηχανισμός δεν έχει βρεθεί οπουδήποτε αλλού. Κοντά στο 500 μ.Χ. συναντάμε μια παρόμοια κατασκευή στο Βυζάντιο που μπορούσε να υπολογίζει με κάποιο μηχανισμό θέσεις Ηλιου, Σελήνης και πλανητών για ορισμένες γεωγραφικές θέσεις. Ο Μάικλ Ράιτ θα περιγράψει πώς οι επί εικοσαετία προσπάθειές του για μια καλύτερη εκτίμηση του τρόπου λειτουργίας της συσκευής έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν ένα συμπέρασμα, το οποίο βελτιώνει την κατανόηση του ευρήματος και την παράδοση που αντιπροσωπεύει σχετικά με την κατασκευή και χρήση επιστημονικών οργάνων στην αρχαιότητα. Το συμπέρασμα αυτό βασίζεται σε λεπτομερή εξέταση του πρωτότυπου αντικειμένου, στην τριακονταετή εμπειρία του σε μηχανικές κατασκευές στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου και στη μακροχρόνια εμπειρία του ως κατασκευαστή επιστημονικών οργάνων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/06/2005