PDA

Επιστροφή στο Forum : Οι τόποι που μεγαλώσαμε!


beetlejuice
02-03-08, 01:34
Οι τοποι που μεγαλωσαμε, οι τοποι που διαμορφωσαν την προσωπικοτητα μας. Ας ριξουμε μια κλεφτη ματια στις παραδοσεις και τα εθιμα των ιδιαιτερων πατριδων μας, που σιγουρα ενδιαφερουν τους ταξιδευτες και φιλους της Πυθεας για μελλοντικες αποστολες!

Κανω την αρχη παρουσιαζοντας σας την ακριτικη Καρπαθο απο οπου καταγομαι και μεγαλωσα τα 17 πρωτα χρονια της ζωης μου!



Είναι, μετά τη Ρόδο, το δεύτερο σε έκταση νησί της Δωδεκανήσου.
Βρίσκεται ανάμεσα στη Κρήτη και Ρόδο, στο πέλαγο
που απο την αρχαιότητα πήρε το ονομά του απ' αυτήν "Καρπάθιο Πέλαγος".
Η γεωγραφική θέση του νησιού είναι σημαντική, αφού αποτελεί
βασικό κρίκο της νησιώτικης γέφυρας που ενώνει την Κρήτη
με τη Μικρασία και με τη μακρόστενη κορμοστασιά της δεσπόζει
στις νοτιοανατολικές πύλες του Αιγαίου.

Απο άποψη γεωμορφολογίας η Κάρπαθος, μαζί με το νησάκι Σαρία
που της ανήκει γεωπολιτικά, είναι απο τα πιο προικισμένα Ελληνικά νησιά.
Ασβεστολιθικά πετρώματα αποτελούν το στρωματογραφικό της πυρήνα
και καθορίζουν το μορφολογικό της χαρακτήρα.
Σε μερικές περιοχές αναπτύσσονται πάνω απο τους ασβεστόλιθους
στρώματα φλύσχη, καθώς και νεώτερα στρώματα γύψου, τραβερτίνου,
κροκαλο-λατυτοπάγων και συγχρόνων αποθέσεων.

Η ποικιλία και η χρωματική μαγεία του φυσικού τοπίου της Καρπάθου
είναι μοναδική. Οι εναλλαγές και οι αντιθέσεις είναι τόσο συχνές
και απρόσμενες που δεν αφήνουν περιθώρια για μονοτονία και πλήξη.
Βουνά ψηλά (Λάστος 1215 μ. υψόμετρο, το ψηλότερο στα Δωδεκάνησα)
και κακοτράχαλα, που οι κορφές τους κάποτε-κάποτε εμφανίζονται χιονισμένες. Στις βουνοπλαγιές θα δεί κανείς απόκρυμνες χαράδρες
και δαιδαλώδεις χοίμαρρους, βαθιές σπηλιές προικισμένες με τη θελκτική πολυχρωμία σταλακτιτών, κοιλάδες καταπράσινες και πηγές με κρυστάλλινα νερά που κελαρίζουν μελωδικά, σκορπίζοντας απλόχερα τη δροσιά τους:

"Το δεύτερο παράδεισο οι Καρπαθιές τον έχουν
από 'χουν τα βασιλικά και τα νερά που τρέχουν"

και ακόμα, πευκόφυτες πλαγιές που κατεβαίνουν ως τη θάλλασα,
εκεί που τ' ασπρογάλαζο κύμα φυλάει νωχελικά τις χρυσές αμμουδιές του νησιού. Οι τελευταίες είναι ότι καλύτερο έχει μα προσφέρει η Κάρπαθος: υπήνεμες, καθαρές, παρθένες οι πιο πολλές, γεμάτες υποσχέσεις:

"Πάνω στη Λάστο θ' ανεβώ, στην πιο ψηλή τη ράχη,
να βλέπω τ' ακρογιάλια σου π' άλλο νησί δεν τα 'χει".

Ποικιλία, αντίθεση και αρμονία γραμμών, όγκων και χρωμάτων
συνθέτουν την απαράμιλλη γοητεία της Καρπάθου,
αναδεικνύοντας την σαν ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Ελλάδας.

Η Κάρπαθος αν και μικρό νησί διαθέτει πολύ μεγάλο και πλούσιο λαϊκό πολιτισμό και διατηρεί ακόμα με μεγάλη προσήλωση τις παραδόσεις της
και τα ήθη και εθιμά της.

Στην γεωγραφική της θέση (μακριά απο την κεντρική Ελλάδα) και στη γνήσια και καθαρή Ελληνική ψυχή του Καρπάθιου, οφείλεται η προσήλωση αυτή.
Πολλοί Έλληνες και ξένοι ασχολήθηκαν με την Κάρπαθο και άφθονο λαογραφικό υλικό έχει δημοσιευθεί σε βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες, αλλά και πάρα πολύ βρίσκεται αδημοσίευτο σε χέρια ερευνητών.

Λόγω του μεγάλου λαογραφικού της πλούτου, η Κάρπαθος θεωρείτα
απο τους σημαντικότερους "αιμοδότες" της Ελληνικής Λαογραφίας.

Ανεκτίμητης αξίας θησαυροί για την Κάρπαθο είναι τα λαογραφικά έργα του Μανωλακάκη, Μιχαηλίδη Νουάρου, Γεωργίου, Αλεξιάδη.
Το μεγαλύτερο μέρος απο το λαογραφικό υλικό τους διατηρείται
ακόμα απο τους όπου γης Καρπάθιους.

Είναι αξιοπρόσεκτο με πόση ευλάβεια όχι μόνο οι μόνιμα διαμένοντες
αλλά και οι Καρπάθιοι της διασποράς διατηρούν την φιλολογική
αλλά και την εθιμική λαογραφία της Καρπάθου.

Δημοτικά τραγούδια και αυτοσχέδιες της στιγμής μαντινάδες, παροιμίες, αινίγματα, παραμύθια, μύθοι, παραδόσεις, ευχές, κατάρες και όρκοι
είναι στα στόματα και στις καθημερινές συζητήσεις των Καρπάθιων
νέων και γέρων, αντρών και γυναικών.

Ξεχωριστή θέση έχει βέβαια το καθιστό Καρπάθικο γλέντι,
το οποίο δίνει την ευκαιρία να ζωντανεύουν τα δημοτικά τραγούδια
της Καρπάθου, αλλά και παρουσιάζεται το ποιητικό ταλέντο του Καρπάθιου,
με τις μαντινάδες της στιγμής, που εκφράζουν τον πόνο και τη χαρά τους, ανάλογα με την περίσταση.

Τέτοιου είδους γλέντια που συμμετέχουν πάντα τα τοπικά μουσικά όργανα
(τσαμπούνα, λύρα, λαούτο, βιολί) παρακολουθεί κανείς σε πανηγύρια
σε κοινωνικές εκδηλώσεις (βαφτίσεις, γάμους, ονομαστικές εορτές)
μετά απο τα πλούσια τραπέζια (τάβλα) με παραδοσιακά φαγητά,
που παρατίθεται για όλους τους προσκαλεσμένους.

Στις ίδιες εκδηλώσεις απολαμβάνει και τους τοπικούς στους οποίους καταλήγουν τα καλά γλέντια.

Μερικοί απο τους χορούς αυτούς είναι ο Σιγανός, ο Γονατιστός,
ο Πάνω χορός, η Σούστα, ο Φουμιστός (μόνο στο γάμο), ο Ζερβός,
τα Κεφαλλονίτικα, ο Αντιπατητής, ο Αρκηστής.
Απο αυτούς οι πέντε πρώτοι χορεύονται συχνότερα. Κυρίως ο Πάνω χορός
και η σούστα.

Πολλά έθιμα πρωτότυτα κι' όλας, που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα διασώζονται ακόμη στην Κάρπαθο και οι Καρπάθιοι αισθάνονται ιδιαίτερα υπερήφανοι κάθε φορά που συμμετέχουν σ' αυτά.


Τελευταία, πολιτιστικοί συλλόγοι και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, οργανώνουν και εκδηλώσεις τοπικού χαρακτήρα και χρώματος
(Αναβιώσεις εθίμων, γιορτές κρασιού "Βωλάδα και Όθος",
συναντήσεις " φεστιβάλ" χορών και χοροσπερίδες).

Τα λεπτοδουλεμένα ποικιλόχρωμα υφαντά κεντήματα και πλεκτά
που αποτελούν την διακόσμηση, την "στολισιά" του Καρπάθικου "σουφά"
είναι υπόθεση της Καρπαθιάς νοικοκυράς και σπουδαίο κεφάλαιο
της λαογραφίκής κληρονομιάς της.

Μέσα στο σπίτι αυτό, το μεγάλο Καρπάθικο σπίτι που είναι απο μόνο του
ένα μικρό λαογραφικό μουσείο, με εργόχειρα, τα ξυλόγλυπτα,
τα κάντρα των παπούδων και των γονέων, γίνονται οι χαρές της οικογένειας αλλά και τα πλούσια τραπέζια στους "φιλοξενούμενους", στους οποίους προσφέρονται και παραδοσιακά εδέσματα, ποτά και γλυκά.

Η σαρδέλλα - η γνωστή Σποΐτικη παστή μένουλα, η κάππαρη, το κρίθαμο,
οι παστές και κολυμπητές μικρές ελίτσες, το μανούλι, το ψωμί, οι κουλούρες,
και το Καρπάθικο κρασί, προηγούνται της μακαρούνας, του τηγανιτού ή γιαχνή σκάρου, των αγρϊαδιών, των φαγητών του γάμου
και του Καρπάθικου μπακλαβά.

Το σισαμόμελο, τα τρίγωνα, τα ξεροτήγανα..

Οι πολλώ λογιώ πίτες (λαχανόπιτες, κρεμυδόπιτες και τα ζιμπίλια)
αλλά και τα ψιλοκούλουρα κάποτε κουλούρια του γάμου,
σήμερα καθημερινό "γλεούδι", είναι κι αυτά δείγματα του γούστου
και της υπομονής της Καρπάθικης νοικοκυράς.

Δείγματα επίσης της λεπτοδουλειάς της καλλιτεχνικής ανησυχίας
του Καρπάθιου και της προσήλωσης του στα παραδοσιακά επαγγέλματα,
είναι τα ξυλόγλυπτα, τέμπλα, σοφάδες, παγκάλια, έπιπλα,
αλλά και τα χειροποίητα υποδήματα (στιβάνια, παντόφλες)
που ευτυχώς ακόμα διατηρούνται (κυρίως) στην Όλυμπο.

Εκείνο όμως που χαρακτηρίζει ακόμη το νησί είναι η γυναικεία φορεσιά (καθημερινή και σχολιάτικη) της Ολύμπου, το καβάϊ και το σακκοφούστανο.
Υπολείμματα παλαιάς γυναικείας φορεσιάς - τσεμπέρι, τεχρεμί, φωτά -,
βρίσκει κανείς στις προχωρημένης ηλικίας γυναίκες στο Μεσοχώρι
και κυρίως στα Σπόα.

Επίσης απο τα υποδήματα σώζονται ακόμη απο γεωργούς και κτηνοτρόφους τα "στιβάνια" σαν υπολλείματα και αυτά της ανδρικής φορεσιάς
και κατασκευάζονται στην Όλυμπο.

Πολλά ακόμα είδη λαϊκής τέχνης (πιάτα, μαστραπάδες)
και παραδοσιακά επαγγέλματα διατηρούνται σε μεμονωμένες περιπτώσεις
στα χωριά όπως Χαλκιάδες (σιδεράδες), υφάντριες, καλαθοπλέκτρες.

Εκείνο όμως που είναι άξιο θαυμασμού και πιθανον
δεν υπάρχει σε τέτοια έκταση αλλού είναι η οργανοκατασκευή.

Σε όλα τα χωριά υπάρχουν άνθρωποι κάθε ηλικίας που κατασκευάζουν λύρες, τσαμπούνες, λαούτα, βιολιά και οι περισσότεροι απ' αυτους
είναι οι ίδιοι οργανοπαίχτες.

Είναι γνωστό πως οι Καρπάθιοι αγαπούν πολύ την μουσική και το χορό
γι' αυτό λένε πως οι σκοποί της Καρπάθου ξεπερνούν τους 70
κατ' άλλους τους 100. Την αγάπη αυτή φαίνεται πως την κληροδότησε
ο Απόλλωνας ο θεός του ήλιου και της μουσικής,
ο οποίος ήταν και ένας απο τους προστάτες θεούς του νησιού.

Η προφορική παράδοση λέει πως οι παλιοί κάτοικοι του νησιού,
απόγονοι του πρώτου κατοικήσαντος Τιτάνα Ιάπετου, έκλεψαν κάποτε τους θεούς του Ολύμπου και τους έφεραν στην Κάρπαθο.
Γι' αυτό ονομάστηκαν και ΑΡΠΑΘΕΟΙ - ΚΑΡΠΑΘΕΟΙ - ΚΑΡΠΑΘΙΟΙ.

Περισσοτερα στοιχεια μπορειτε να αντλησετε απο την ιστοσελιδα www.karpathos.gr


Μερικες φωτογραφιες:
http://www.diamoni.gr/52/images/karpathos_1.jpg

http://www.lato.at/karpathos/karpathos.jpg

http://www.karpathosisland.gr/pictures/Dancing-Olympos.jpg

http://www.greece-ferries.com/images/islands/dodekanesse/karpathos/it/dodekanesse_karpathos_island_map_big.jpg

Oπτικοακουστικο υλικο:

Παραδοσιακός αρραβώνας στο νησί: http://www.youtube.com/watch?v=ZPdISHKcSxI&feature=related

Γλεντι στην Ολυμπο, ενα απο τα τελευταια παραδοσιακα χωρια στην Ελλαδα (λεγεται οτι οι Ολυμπιτες -που κρατουν μεχρι και σημερα πιστα τις παραδοσεις τους- ειναι αμεσοι απογονοι των Δωριεων): http://www.youtube.com/watch?v=fiOecU-WWpk

περιηγητης
17-06-08, 08:23
Αν και χωρίς μεταφυσικές προεκτάσεις, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ναυάγια στην Κάρπαθο.
Το άγριο Καρπάθιο πέλαγος, είναι καθώς φαίνεται πόλος έλξης ναυαγισμένων πλοίων, αφού γύρω απο το νησί υπάρχουν τουλάχιστον δέκα ναυαγισμένα πλοία, αρκετά απο τα οποία είναι επισκέψιμα.
Αναφέρω μερικά.
Ακρα Λιγγί Προσαραγμένο Τούρκικο φορτηγό. Με την προσάραξη του, καταληστεύθηκε απο διάφορους ενδιαφερόμενους.
Παραλία Διακόφτης Βυθισμενο Ιταλικό φορτηγό σε βάθος όχι μεγαλύτερο των 10 μέτρων.
Υφαλος Κάρπαθος Στην τρομερή αυτή υφαλο, φοβο και τρόμο των ναυτικών σε παλαιότερες εποχες, φορτηγο πλοιο άγνωστης (σε 'μενα) προέλευσης.
Τρίστομο Λίγο πρίν την εισοδο του κλειστού όρμου ναυαγισμένο πλοιο σε βάθος περίπου δέκα μέτρων.
Σαρία Πρόσφατο ναυάγιο σε βάθος 15 - 25 μέτρων
Ακρα Βόλακας Ιστορικό ναυάγιο του 17ου αι. ν.Χ. που περιμένει καρτερικά την ανακάλυψη του.
Διαφάνι Ναυάγιο λίγο έξω από το λιμάνι που σημειώνεται από την Υ.Υ.Σ. σαν επικίνδυνο για τη ναυσιπλοία, σε βάθος 7 μέτρων

Είναι νομίζω μιά πολύ καλή πρόταση για βόλτα καί μπανάκι στις περιοχές των ναυαγίων και γιατί οχι και για μια βουτιά στους βυθούς που φιλοξενούν τα ναυάγια.

περιηγητης
17-06-08, 10:24
Το Τούρκικο ναυάγιο στην Ακρα Λιγγί, στη νότια Κάρπαθο
http://forum.nautilia.gr/showthread.php?t=25484

περιηγητης
29-06-08, 16:17
Μια τοποθεσία που χρίζει ιδιαίτερης προσοχής από τον ταξιδιώτη – ερευνητή της Καρπάθου, είναι η Αρκάσα.
Πρόκειται για ένα μικρό, τουριστικό, παραθαλάσσιο χωριό, που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του νησιού.
Η ευρύτερη περιοχή έχει κατοικηθεί από το 2500 π.Χ. σύμφωνα με ευρήματα στην περιοχή της ακρόπολης της αρχαίας Αρκεσίας, στην άκρα Παλαιόκαστρο, μια χερσόνησο που διεισδύει στη θάλασσα με κατεύθυνση από ανατολικά προς δυτικά.
Στην χερσόνησο αυτή, είναι ορατά ακόμη και σήμερα τα λείψανα κυκλώπειων τειχών, ενώ κατά τους κλασικούς χρόνους υπήρχε εδώ ναός αφιερωμένος στη Λίνδια Αθηνά.
Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του ναού της Λινδιας Αθηνάς, μεταφέρθηκαν κατά τον 5ο αι. μ.Χ. λίγο πιο κάτω, στην κοιλάδα της Αρκάσας, για να φτιαχτεί η πρώτη παλαιοχριστιανική μονή στην Κάρπαθο, αυτή της Αγίας Αναστασίας.
Η μονή καταλάμβανε ένα τεράστιο χώρο με εκκλησίες, καλλιεργήσιμα εδάφη και μοναστηριακές εγκαταστάσεις και διάφορα ίχνη από την εποχή εκείνη, όπως ψηφιδωτά δάπεδα, μαρμάρινες κολώνες κλπ, είναι διάσπαρτα στην γύρω περιοχή.
Στην βορεινή πλευρά της Χερσονήσου του Παλαιόκαστρου σχηματίζεται μια όμορφη παραλία.
Στο δυτικό όριο της υπάρχει ένας μικρός αυτοσχέδιος αρσανάς με υλικά που παραπέμπουν στο ναό της Λίνδιας Αθηνάς.
Δίπλα από τον αρσανά, στα βράχια της ακτής, υπάρχει εισοδος (καλυμμένη πρόχειρα με λαμαρινες) που κατά τους ντόπιους οδηγεί σε ενα τεράστιο και ανεξερεύνητο δίκτυο στοών που διατρέχει μεγάλο μέρος της κοιλάδας
της Αρκάσας.
Πρόκειται μάλλον για σύστημα στοών που σκοπό του είχε τη γρήγορη διαφυγή των μοναχών σε περίπτωση πειρατικής ή άλλης επιδρομής.
Σήμερα, στη θέση της βασιλικής της Αγίας Αναστασίας βρίσκεται ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην Αγία Σοφία.
Υπάρχει μάλιστα και ένας τοπικός θρύλος για την κολυμπήθρα της μικρής εκκλησίας, η οποία κάποια στιγμή έγινε λεία πειρατικής επιδρομής στην περιοχή, όμως το πειρατικό πλοίο που πηρέ την κολυμπήθρα ναυάγησε λίγο μετά τον απόπλου του και η κολυμπήθρα ξεβράστηκε και πάλι στην ακτή.
Η βόλτα στην περιοχή είναι μοναδική αφού σε μια τόσο μικρή περιοχή, μπορεί κανείς να δει σημάδια διαρκούς ανθρώπινης παρουσίας, 4000 χρονων.

Η χερσόνησος της Αρκάσας από ανατολικά
http://www.imageno.com/6p7hc8mubwqfpic.html