xontro_mpizeli
15-04-10, 14:10
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στον ηλεκτρονικό ιστοχώρο (http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=151293) της Ελευθεροτυπίας:
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι η Αθήνα είναι μαγεύτρα. Οχι όμως ότι υπήρξε και «το μεγαλύτερο κέντρο των ξωτικών». Μιλώντας προχθές στους Φίλους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η αρχαιολόγος Ολγα Βογιατζόγλου «περιηγήθηκε» διάφορους χώρους των Αθηνών και ξενάγησε το κοινό σε σπηλιές, μυστικά περάσματα και απομεινάρια της αρχαιότητας φορτισμένα με ένα σωρό δοξασίες.
Με βάση την εθνική ιστοριογραφία, που διαμορφώθηκε το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και αναζητώντας το αρχαίο και μεσαιωνικό παρελθόν της πόλης, κατέγραψε τις δεισιδαιμονίες και τις μαγικές πρακτικές, που επικρατούσαν ως ψηφίδες της αδιατάρακτης συνέχειας της ελληνικής φυλής.
Οσο παρέμενε άλυτο το μυστήριο της ζωής τόσο αναπτύσσονταν προλήψεις και δεισιδαιμονίες, ιδίως στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, όπως είχε διαπιστώσει ο Αριστοφάνης στους «Ιππής». Μαντική, μαγεία, όνειρα, οράματα, προφητείες και χρησμοί σχετίζονται όλα με τους δαίμονες, τους καλούς και τους κακούς, είπε η αρχαιολόγος και επισήμανε άγνωστα σημεία της Αθήνας που συνδέονται με πρακτικές μαγείας.
Κι ας αρχίσουμε από το Κολωνάκι. Στη Δεξαμενή, δίπλα στο Αδριάνειο Υδραγωγείο, υπήρχε ένα κολονάκι που έδωσε το όνομά του στην περιοχή. Είχε ομφαλόσχημη κεφαλή και στα πλάγια βαθιές εντορμίες, για να μη γλιστράνε τα ρούχα των ασθενών, που κρέμονταν από αυτό και δένονταν με κορδελάκια για να γιάνουν οι άνθρωποι. Το μαγικό αυτό κολονάκι το 1938 κατηφόρισε στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας. Ακόμα βρίσκεται εκεί, αλλά ουδείς θυμάται τις μαγικές ιδιότητές του. «Αλλιώς, δεν θα βρισκόταν στην αδιάφορη θέση την οποία του επιφύλαξαν οι αναμορφωτές της πλατείας το 2004», είπε η κ. Βογιατζόγλου.
http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-2-thumb-small.jpg
Ενα άλλο κολονάκι με θεραπευτικές ιδιότητες υπάρχει στα νότια της Ακρόπολης, σε ένα πλάτωμα της Μισαραλιώτου, προς Συγγρού. Παλιά βρισκόταν ανάμεσα στο Ηρώδειο και το θέατρο Διονύσου. «Υψώνεται ένας μοναχικός κίονας χωρίς κιονόκρανο, πάνω στον οποίο, ακόμη και σήμερα, οι Ελληνες κολλούν με δύο μπαλίτσες κεριού μια τρίχα ή μια κλωστή από την κάλτσα κάποιου ασθενούς του οποίου επιδιώκουν τη θεραπεία», λέει η αρχαιολόγος.
(http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-1-thumb-large.jpg)Ο άλλος κίονας με τις ίδιες (μαγικές) ιδιότητες στην αρχαιότητα βρισκόταν ανάμεσα στο Ηρώδειο και το θέατρο Διονύσου. Με τη δόμηση της Αθήνας βρέθηκε σε ένα πλάτωμα της οδού Μισαραλιώτου προς τη Συγγρού Στο Παναθηναϊκό στάδιο, πριν από την ορθομαρμάρωσή του, υπήρχε μία εμφανέστατη μεγάλη τρύπα. Ηταν ένα από τα γνωστότερα κέντρα λατρείας των Μοιρών. Κορίτσια πήγαιναν καθημερινά και πρόσφεραν πλακούντες με μέλι και αλάτι. Σύμφωνα με την παράδοση, στο σημείο αυτό φώλιαζαν μάγισσες που ξεπετάγονταν τις θυελλώδεις νύκτες από τους αφρούς της θάλασσας και από τις αμμουδιές του Φαλήρου. Το υπόγειο αυτό πέρασμα στο νοτιοανατολικό άκρο του σταδίου ήταν η είσοδος των κτηνών για τα αιματηρά θεάματα που εισήγαγε στην Αθήνα ο αυτοκράτορας Αδριανός, σύμφωνα με τον περιηγητή Ντόντγουελ.
http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-1-thumb-small.jpg
Ωστόσο, το γνωστότερο στην αρχαιότητα ενδιαίτημα των Μοιρών και των Καλοκυράδων ήταν το τρίχωρο σπήλαιο του λόφου των Μουσών, γνωστό στα νεότερα χρόνια ως «λουτρά» ή «Φυλακές του Σωκράτη». Μια ζωντανή σκηνή μάς μεταφέρει ο Πουκεβίλ (1805-1815). Μέσα στη σπηλιά βρήκε την προσφορά μιας νεαρής Αθηναίας, που ήθελε να μάθει αν θα παντρευόταν μέσα στη χρονιά. «Κάποιος από την παρέα μας πήρε μαζί του τη μυστικιστική προσφορά. Επειδή είναι ευνοϊκό σημάδι όταν αυτή εξαφανίζεται, θα γίνει πιστευτό πως οι καλές θεές έκαναν δεκτό το αίτημα της κοπέλας».
Ν.ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι η Αθήνα είναι μαγεύτρα. Οχι όμως ότι υπήρξε και «το μεγαλύτερο κέντρο των ξωτικών». Μιλώντας προχθές στους Φίλους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η αρχαιολόγος Ολγα Βογιατζόγλου «περιηγήθηκε» διάφορους χώρους των Αθηνών και ξενάγησε το κοινό σε σπηλιές, μυστικά περάσματα και απομεινάρια της αρχαιότητας φορτισμένα με ένα σωρό δοξασίες.
Με βάση την εθνική ιστοριογραφία, που διαμορφώθηκε το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και αναζητώντας το αρχαίο και μεσαιωνικό παρελθόν της πόλης, κατέγραψε τις δεισιδαιμονίες και τις μαγικές πρακτικές, που επικρατούσαν ως ψηφίδες της αδιατάρακτης συνέχειας της ελληνικής φυλής.
Οσο παρέμενε άλυτο το μυστήριο της ζωής τόσο αναπτύσσονταν προλήψεις και δεισιδαιμονίες, ιδίως στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα, όπως είχε διαπιστώσει ο Αριστοφάνης στους «Ιππής». Μαντική, μαγεία, όνειρα, οράματα, προφητείες και χρησμοί σχετίζονται όλα με τους δαίμονες, τους καλούς και τους κακούς, είπε η αρχαιολόγος και επισήμανε άγνωστα σημεία της Αθήνας που συνδέονται με πρακτικές μαγείας.
Κι ας αρχίσουμε από το Κολωνάκι. Στη Δεξαμενή, δίπλα στο Αδριάνειο Υδραγωγείο, υπήρχε ένα κολονάκι που έδωσε το όνομά του στην περιοχή. Είχε ομφαλόσχημη κεφαλή και στα πλάγια βαθιές εντορμίες, για να μη γλιστράνε τα ρούχα των ασθενών, που κρέμονταν από αυτό και δένονταν με κορδελάκια για να γιάνουν οι άνθρωποι. Το μαγικό αυτό κολονάκι το 1938 κατηφόρισε στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας. Ακόμα βρίσκεται εκεί, αλλά ουδείς θυμάται τις μαγικές ιδιότητές του. «Αλλιώς, δεν θα βρισκόταν στην αδιάφορη θέση την οποία του επιφύλαξαν οι αναμορφωτές της πλατείας το 2004», είπε η κ. Βογιατζόγλου.
http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-2-thumb-small.jpg
Ενα άλλο κολονάκι με θεραπευτικές ιδιότητες υπάρχει στα νότια της Ακρόπολης, σε ένα πλάτωμα της Μισαραλιώτου, προς Συγγρού. Παλιά βρισκόταν ανάμεσα στο Ηρώδειο και το θέατρο Διονύσου. «Υψώνεται ένας μοναχικός κίονας χωρίς κιονόκρανο, πάνω στον οποίο, ακόμη και σήμερα, οι Ελληνες κολλούν με δύο μπαλίτσες κεριού μια τρίχα ή μια κλωστή από την κάλτσα κάποιου ασθενούς του οποίου επιδιώκουν τη θεραπεία», λέει η αρχαιολόγος.
(http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-1-thumb-large.jpg)Ο άλλος κίονας με τις ίδιες (μαγικές) ιδιότητες στην αρχαιότητα βρισκόταν ανάμεσα στο Ηρώδειο και το θέατρο Διονύσου. Με τη δόμηση της Αθήνας βρέθηκε σε ένα πλάτωμα της οδού Μισαραλιώτου προς τη Συγγρού Στο Παναθηναϊκό στάδιο, πριν από την ορθομαρμάρωσή του, υπήρχε μία εμφανέστατη μεγάλη τρύπα. Ηταν ένα από τα γνωστότερα κέντρα λατρείας των Μοιρών. Κορίτσια πήγαιναν καθημερινά και πρόσφεραν πλακούντες με μέλι και αλάτι. Σύμφωνα με την παράδοση, στο σημείο αυτό φώλιαζαν μάγισσες που ξεπετάγονταν τις θυελλώδεις νύκτες από τους αφρούς της θάλασσας και από τις αμμουδιές του Φαλήρου. Το υπόγειο αυτό πέρασμα στο νοτιοανατολικό άκρο του σταδίου ήταν η είσοδος των κτηνών για τα αιματηρά θεάματα που εισήγαγε στην Αθήνα ο αυτοκράτορας Αδριανός, σύμφωνα με τον περιηγητή Ντόντγουελ.
http://s.enet.gr/resources/2010-04/27-1-thumb-small.jpg
Ωστόσο, το γνωστότερο στην αρχαιότητα ενδιαίτημα των Μοιρών και των Καλοκυράδων ήταν το τρίχωρο σπήλαιο του λόφου των Μουσών, γνωστό στα νεότερα χρόνια ως «λουτρά» ή «Φυλακές του Σωκράτη». Μια ζωντανή σκηνή μάς μεταφέρει ο Πουκεβίλ (1805-1815). Μέσα στη σπηλιά βρήκε την προσφορά μιας νεαρής Αθηναίας, που ήθελε να μάθει αν θα παντρευόταν μέσα στη χρονιά. «Κάποιος από την παρέα μας πήρε μαζί του τη μυστικιστική προσφορά. Επειδή είναι ευνοϊκό σημάδι όταν αυτή εξαφανίζεται, θα γίνει πιστευτό πως οι καλές θεές έκαναν δεκτό το αίτημα της κοπέλας».
Ν.ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ