Αγαπητέ bladerunner
Χαίρομαι περισσότερο όταν οι αναγνώστες καταγράφουν τις αντιρρήσεις τους για ένα έργο που τους κίνησε το μέγιστο ενδιαφέρον, όπως έδειξες εσύ προηγουμένως - εξαιρούνται βέβαια οι κακοπροαίρετοι και οι "επαγγελματίες" κριτικοί. Πολύ ενδιαφέρουσα η προσέγγισή σου σε συνδυασμό με το ότι πέτυχες διάνα στην σκοπιμότητα του κειμένου κι αυτό δείχνει ότι είσαι σοβαρός αναγνώστης. Καλό θα ήταν, αν διαβάζεις πολλά βιβλία να μας γράφεις ανάλογα σχόλια ακόμη κι αν, εκτός από Τολστόι, είναι Αγκάθα Κρίστι και Μπάρμπαρα Κάρτλαντ.
Στο θέμα μας τώρα, θα απαντήσω στο πρώτο τμήμα της παρέμβασής σου με τις αντιρρήσεις σου. Η περιπλοκότητα κάποιων ονομασιών ήταν από μέρους μου σκόπιμη καθώς μου αρέσει να παιχνιδίζω και να κρύβω κάποια μηνύματα, είτε προς ολίγους που πιάνουν το νόημα, είτε ακκιζόμενος με τον εαυτό μου. Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει και καλό είναι που το κείμενό μου μένει ανοιχτό στις ερμηνείες, τις ενστάσεις και τις επικροτήσεις, όσο κι αν αυτά συγκρούονται μεταξύ τους. Ήθελα να έχει ενδιαφέρον το διήγημα ακόμη και σε βάρος της κατανόησής του.
Ο... σιδηρόδρομος Αλεπουδελάριος Εμπερονίονας ο Λαμπερός, αυτοκράτορας πασών των Γαλαξιών και των Απογαλακτισμένων από τον Πλόκαμο της Καρντμπέρας, ήταν μια σκόπιμη επινόησή μου. Κατ' αρχάς, ο Αλεπουδελάριος είναι ένας κρυφός φόρος τιμής στον... Οδυσσέα Ελύτη, επειδή το πραγματικό επώνυμό του ήταν Αλεπουδέλης. Σε καμία περίπτωση δεν προσιδίασα αρνητικό σκέλος στον ποιητή του Αιγαίου, το έκανα με τέτοιον τρόπο που η υπερβολή της σάτιρας να οδηγεί στο άλλο άκρο. Κι όπως ο νομπελίστας Ελύτης, μαζί με τόσους άλλους, τον Σεφέρη, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη κλπ, είναι οι κορυφαίοι ποιητές της Ελλάδας, ο Αλεπουδελάριος κινείται στην άλλη πλευρά: η υποτιμητική κατάληξή του σε -άριος θέλει να υποννοεί ότι η μικρότητά της συμπεριφοράς του απέναντι στα μεγάλα έργα είναι αντιστρόφως ανάλογη αυτών, κάτι που το σημείωσες εύστοχα στο παραπάνω σχόλιο με τα δικά σου λόγια.
Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και οι υπόλοιπες σολοικιστικές επινοήσεις μου αλλά με έναν επιπλέον πρόσθετο λόγο: όταν λέω ότι αφιερώνεται το διήγημά μου στον Στάνισλαβ Λεμ, αναφέρομαι κυρίως στην Κυβεριάδα του, ένα σπαρταριστό σύνολο από κωμικοτραγικά επεισόδια στο χώρο της Φαντασίας που με επηρέασε σημαντικά καθώς ο πολωνός Λεμ είναι στην ουσία φιλόσοφος κι όχι συγγραφέας ΕΦ για "βιβλία τσέπης". Είναι ο συγγραφέας του φοβερού - και σοβαρότατου λογοτεχνήματος - Σολάρις... Ο Ποιηματωρός μου, αποτελεί μια εναλλακτική εκδοχή ενός διηγήματός του για μια ποιητική μηχανή, η δική του μηχανή αποτελεί μια θορυβώδης αυτοτελής ύπαρξη εξαιτίας μια ματαιόδοξης σπόντας των εφευρετών της που είχαν στερέψει από πρακτικές ιδέες, στον Ποιηματωρό μια ποιητική μηχανή είναι η εικόνα της ανθρώπινης ματαιοδοξίας στα τέλματα του ναρκισσισμού και της εξουσίας, κι αυτός ήταν ο σκοπός μου: να προχωρήσω παραπέρα από κει που σταμάτησε ο Στάνισλαβ Λεμ για τους δικούς του βέβαια λόγους. Ο Τρερλ και ο Κλαπάουκιους κατασκευάζουν μια ποιητομηχανή λόγω πλήξης με απίστευτα φιλοσοφικά επακόλουθα, με μια εντελώς απολαυστική κωμική οπτική, ενώ στον Ποιηματωρό αυτό που έχει σημασία, είναι ποιός και γιατί θα έδινε την παραγγελία να εφευρεθεί αυτή η μηχανή.
Στο συνιστώ ολόθερμα το βιβλίο, είμαι σίγουρος ότι θα σε συντροφεύσει πολλές φορές και για ώρες, ξαναδιαβάζοντας το ξανά και ξανά. Στάνισλαβ Λεμ, Κυβεριάδα, εκδόσεις Κάκτος σε πολύ επιτυχημένη μετάφραση της Ροζίτας Σώκου (!!!) από την αγγλική μετάφραση - που θεωρείται η καλύτερη διεθνώς - αν το διαβάσεις θα καταλάβεις πως είναι τρομερά δύσκολο έργο να μεταφραστεί απευθείας από τα πολωνικά, πόσο μάλλον που πόσοι έλληνες γνωρίζουν πολωνικά σαν τη μητρική τους γλώσσα.
Σημείωσες εύστοχα ότι αφηγούμαι την ιστορία σαν να βρίσκομαι απέναντί σου. Σκόπιμη επιλογή κι αυτή. Πόσες φορές πιάσαμε το νόημα από τον ολιγόλογο Αίσωπο, αλλά μας παιδεύει ο πληθωρικός Πλάτωνας; Και οι δύο,τα ίδια σχεδόν πράματα λένε μέσες-άκρες. Προτίμησα, παρόλο που έχω συγκεκριμένες σοβαρές απόψεις, αυτές να τις παρουσιάσω με διαφορετική και δοκιμασμένη οπτική. Δεν είναι τίποτε πρωτότυπο από άποψης γραφής ο Ποιηματωρός. Απλά, κατέθεσα με αυτό τον τρόπο μιά άποψη που κάποιοι θέλουν 800 σελίδες να την αναπτύξουν. Κι αν έγραφα σοβαρά, θα μου έπαιρνε 800 σελίδες επίσης να το κάνω αλλά τη μισώ τη φλυαρία αυτή.
Το ζητούμενο είναι να σκέφτεται κανείς "μα γιατί ο Τζάγκο γράφει έτσι κι αλλιώς" παρά να σου σερβίρουν μια οκτακοσιοσέλιδη μελέτη που το μόνο που καταφέρνει είναι να σε κουράσει και να σε ναρκώσει στους μαιάνδρους περίπλοκων αναφορών χάνοντας την ουσία, την ουσία που όπως λέει ο Karl Kraus από την ανάποδη: "Μπορεί να γράψει κανείς ένα ολόκληρο βιβλίο γύρω από μια μηδαμινότητα, τη στιγμή που μια αράδα θα της έπεφτε πολύ!". Την ακολούθησα, πιστεύω, πιστά αυτήν τη χρήσιμη ρήση στη συγγραφή του Ποιηματωρού.
|