Η διαδικασία της συστημικής αναπαράστασης
της δρος Ντίνας Καμπά (ψυχολόγος, κοινωνιολόγος)
Η Συστημική Αναπαράσταση συντελείται μέσα σε ομάδες ανθρώπων, που αναζητούν την αυτογνωσία αλλά και την επίλυση επίκαιρων προβλημάτων. Είναι μια διαδικασία βιωματική, όπου όλοι οι συμμετέχοντες μοιράζονται βαθειές εμπειρίες και καρπώνονται οφέλη ψυχής.
Η ομάδα συντονίζεται από έναν έμπειρο και διαπιστευμένο συστημικό σύμβουλο-θεραπευτή. Ανά αναπαράσταση, η ομάδα χωρίζεται σε 3 μέρη: (α) ο ενδιαφερόμενος, που θέτει το αίτημά του με ευκρίνεια, (β) οι εκπρόσωποι, που επιλέγονται τυχαία ανάμεσα στην ομάδα για να αναπαραστήσουν τα βασικά πρόσωπα του υπό έρευνα συστήματος και (γ) οι ενεργοί παρατηρητές ή αλλιώς θεατές.
Ο ενδιαφερόμενος ενθαρρύνεται να "στήσει" με περίσκεψη και εστίαση τους επιλεγόμενους εκπροσώπους κεντρικών μελών του συστήματός του στο χώρο και σύμφωνα με την εσωτερική του εικόνα για τη θέση που έχουν μέσα στο σύστημα. Μόλις γίνει αυτό, ο ίδιος αποσύρεται σε θέση παρατηρητού και οι εκπρόσωποι καλούνται να αντιληφθούν τι αίσθηση τους προκαλεί η συγκεκριμένη θέση. Ζέστη ή ψύχος, μούδιασμα, κάποιος πόνος, μία κράμπα ή μια ξαφνική εμφάνιση ενός έντονου συναισθήματος, όπως π.χ. θυμός, στους εκπροσώπους οδηγεί τον συντονιστή σε ήπιες παρεμβάσεις μέχρις ότου όλοι να αισθάνονται καλά, οπότε προκύπτει και η τελική εικόνα της αναπαράστασης, συνήθως εικόνα Λύσης. Συχνά, οι εκπρόσωποι καλούνται να εκφέρουν ορισμένες "φράσεις δύναμης" που υπαγορεύει ο συντονιστής και αποτελούν εξισσοροπητικές / θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Στην αναπαράσταση απαιτείται μέθεξη, η ενεργή δηλαδή κι ολόψυχη συμμετοχή όλων των παρισταμένων στο δρώμενο. Παράλληλα, απαιτείται σεβασμός στη διαδικασία και σε ό,τι εμφανίζεται και προκύπτει. Η ψυχή καλείται να παρακολουθήσει τις κινήσεις εκείνες που προχώρησαν κι ολοκληρώθηκαν, αλλά και όσες ανακόπηκαν ή λοξοδρόμησαν από κάποιο ιδιαίτερο γεγονός στην ιστορία της οικογένειας ή εν γένει του συστήματος που ερευνάται. Και μάλιστα, επειδή η ψυχή δεν ενδιαφέρεται για την χρονική αλληλουχία των γεγονότων αλλά για τις επιπτώσεις τους πάνω της και επειδή οι επιπτώσεις, ως χαράγματα, είναι εικόνες, η αναπαράσταση προσφέρει στην ψυχή ακριβώς υλικό σε εικόνες, που μιλούν μόνον σε εκείνη, που μετέχει όντας ενεργητικά παρούσα.
'Ετσι, η συστημική αναπαράσταση "εικονοποιεί" τα μεγάλα θέματα, που έχουν επηρεάσει όχι μόνον το σύστημα του ενδιαφερόμενου, αλλά και όσων παίρνουν μέρος στην αναπαράσταση ως εκπρόσωποι και, ακόμη, αυτών που ενεργά παρακολουθούν. Κάθε αναπαράσταση λειτουργεί σαν ένα μυητικό κάλεσμα σε όλους τους παριστάμενους και επιφέρει πολλές φορές καταλυτικά αποτελέσματα στην ευρύτερη ομάδα. Τα αποτελέσματα αυτά είναι συνήθως έμμεσα και διακριτικά, χωρίς να υπολείπονται οι περιπτώσεις όπου δρουν και βαθύτατα θεραπευτικά.
|