Εμφάνιση ενός μόνο μηνύματος
  #1584  
Παλιά 30-06-18, 14:00
seismic Ο χρήστης seismic δεν είναι συνδεδεμένος
Senior Member
 
Εγγραφή: 13-05-2010
Μηνύματα: 625
Προεπιλογή Τσακωθείτε και μην μαλώνετε γιατί...

Η ιστορία της επιστήμης δεν είναι μια συνεχής και γραμμική διαδικασία συσσώρευσης νέων γνώσεων, αλλά αντίθετα σημαδεύεται από σοβαρές ασυνέχειες, τομές και άλματα, που καθιερώθηκαν να λέγονται επιστημονικές επαναστάσεις. Κάθε εποχή έχει τις δικές της επιστημονικές αλήθειες και αυτές εκφράζονται συνολικά με τη λέξη παράδειγμα Κάθε ιστορική περίοδος λοιπόν έχει το δικό της παράδειγμα, τις δικές της επιστημονικές θεωρίες. Ακόμα και αν πάψουν να ισχύουν στο μέλλον, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν αληθινές, αφού, όταν αυτές διατυπώθηκαν, μπορούσαν να απαντήσουν στα ερωτήματα που έθεταν οι επιστήμονες της εποχής. Αρκεί όμως ένα αναπάντητο ερώτημα για να καταρριφθεί μια συγκεκριμένη θεωρία για χάρη κάποιας καινούριας. Η νέα θεωρία γίνεται, τότε, ανώτερη, γιατί μπορεί να απαντάει στο ερώτημα που δεν μπορούσε να απαντήσει η προηγούμενη, να εξηγεί μεγαλύτερο αριθμό φαινομένων και να διατυπώνει ακριβέστερες προβλέψεις. Μια νέα θεωρία πατάει με το ένα πόδι στη συσσωρευμένη γνώση, αλλά με το άλλο δίνει μια κλωτσιά και αλλάζει ότι ίσχυε μέχρι κείνη τη στιγμή. Φαίνεται πως η επιστημονική πρόοδος (όπως κάθε πρόοδος εξάλλου) είναι περισσότερο το προϊόν μιας ρήξης με την παράδοση παρά η συνέχειά της.
Το ζήτημα είναι αν αυτό το γνωσιακό καθεστώς μπορεί να ισχύσει σε μια κλειστή κοινωνία, δηλαδή σε μια παραδοσιακή κοινωνία φυλετικού τύπου ή σε μια σύγχρονη ολοκληρωτική κοινωνία. Εκεί ισχύει ένα καθεστώς «κατηχητικής» γνώσης, δηλαδή ενός δόγματος που προφυλάσσεται από τυχόν διάψευση.
Αυτό συμβαίνει διότι κύριο μέλημα αυτού του τύπου της κοινωνίας είναι η διατήρηση της ενότητας μέσα από ένα κοινό σύστημα πίστης που δεν υπόκειται σε διάψευση, στην ετυμηγορία του πειράματος ή στην κριτική συζήτηση. Στην ανοιχτή κοινωνία η κοινωνική συνοχή δεν έχει ανάγκη τέτοιας κατηχητικής γνώσης, αλλά αντίθετα εξασφαλίζεται μέσα από τους θεσμούς της ανοιχτής κοινωνίας, που εγγυώνται τον πλουραλισμό και τη δυνατότητα κριτικής, δηλαδή την προβολή εναλλακτικών θεωριών και εναλλακτικών λύσεων στα προβλήματα της κοινωνίας. Μόνο σε αυτές τις κοινωνίες οι πεποιθήσεις μπορούν να εξεταστούν κριτικά διότι ισχύει ένα καθεστώς γνωσιακής ουδετερότητας. Γι' αυτό και σε τέτοιες κοινωνίες η γνώση αναπτύσσεται και δεν είναι στατική, όπως συμβαίνει σε μια θεοκρατική ή φυλετική κοινωνία, ούτε γνωρίζει περιορισμούς και πολιτικές παρεμβάσεις, πράγμα που συμβαίνει στις ολοκληρωτικές κοινωνίες σύγχρονων δικτατορικών καθεστώτων.
«Τι αξία θα είχε η μανία για τη γνώση, αν επρόκειτο να μας εξασφαλίσει μονάχα την απόκτηση γνώσεων και όχι, κατά κάποιον τρόπο και όσο αυτό είναι εφικτό, το παραστράτισμα από εκείνο που ήδη γνωρίζουμε. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή που το ερώτημα του αν μπορείς να σκέφτεσαι διαφορετικά από τον τρόπο που σκέφτεσαι και να αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά από τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, είναι αναγκαίο, για να συνεχίσεις να ερευνάς ή να στοχάζεσαι». M. Foucault (1926 1984)
Απάντηση με παράθεση