Εμφάνιση ενός μόνο μηνύματος
  #7  
Παλιά 04-01-16, 19:35
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή

Παρόλο που η Βενετική κατάκτηση στην Κρήτη είχε ήδη ολκληρωθεί απο το 1209, οι Ενετοί δεν χρειάστηκε να οχυρώσουν το νησί με μεγάλα κάστρα, αφού κατα την περίοδο αυτή, ήταν οι αδιαφιλονίκητοι ηγέτες ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου.
Η περίοδος αυτή τελείωσε γύρω στα τέλη του 14ου αιωνα, με την δυναμική εμφάνιση των Οθωμανών στην ανατολική Μεσόγειο και την έξαρση της πειρατείας, η οποία στους αμέσως επόμενους αιώνες πήρε ανεγξέλεκτες διαστάσεις.
Η ανοχύρωτη και αφύλακτη απο τους Ενετούς έως τότε Κρήτη και κυρίως τα νησιά που την περικλείουν, μετατρέπονταν συχνά σε πειρατικό ορμητήριο με στόχο κάθε εθνικότητας πλοίο που έπλεε στην περιοχή.
Απο τις αρχές το 16ου αιώνα, οι Ενετοί προχώρησαν σε μια σειρά νέων συμπληρωματικών οχυρωματικών έργων, προκειμένου να ελέγξουν διάφορες στρατηγικές θέσεις. Ανάμεσα στα έργα αυτά συγκατελέγεται και το φρούριο της Σπιναλόγκας.
Ο Ιταλός χαρτογράφος Vincenzo Coronelli (1650-1718), υποστήριξε οτι η Χερσόνησος της Σπιναλόγκας ηταν ενωμένη με το Νησί της Σπιναλόγκας και αποκόπηκε απο τους Ενετούς το 1525.
Η απουσία όμως οποιασδηποτε άλλης καταγραφής ενός τόσο γιγάντιου έργου για τα δεδομένα της εποχής, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια
αποδοχής αυτής της μαρτυρίας.


Ο Ενετός γεωγράφος Vincenzo Coronelli

Πιθανότερο θεωρείται σήμερα, η Σπιναλόγκα να αποκόπηκε απο την ξηρά σταδιακά, λόγω του φαινομένου της καταβύθισης του κόλπου του Μιραμπέλου και της ανόδου της στάθμης των υδάτων, που συντελέστηκε απο το 6.000, έως το 2000 πΧ.
Την ιδέα της ανέγερσης του φρουρίου στο νησί, πρότεινε με σχέδια που εκπόνησε κατά την περίοδο της θητείας του στο νησί (1552-1556), ως ''Capitano Generale,'' ο Bembo Giovanni Matteo. Μιά δεύτερη έκθεση, συνέταξαν οι μηχανικοί Sforza Pallavichini και Giulio Savorgnan, το 1571.
Το κάστρο της Σπιναλόγκας άρχισε να χτίζεται το 1579, ύστερα απο έκθεση του Γενικού προβλεπτή Κρήτης, Jacopo Foscarini με σχέδια του μηχανικού Genese Bressani και ολοκληρώθηκε το 1586. Για την κατασκευή του, επιστρατεύτηκε ο θεσμός της αγγαρείας προς τους κατοίκους του Λασιθίου. Τα υλικά πάρθηκαν απο το ίδιο το νησί και απο τη γειτονική Κολοκύθα.


Jacopo Foscarini, Γενικός Προβλεπτής
Κρήτης, κατα την περίοδο της ανέγερσης
του φρουρίου της Σπιναλόγκα


Με την ολοκλήρωση του, το φρούριο της Σπιναλόγκας αναδείχθηκε ως ένα απο τα σπουδαιότερα οχυρωματικά έργα της Κρήτης και θεωρήθηκε άπαρτο. Ήταν εφοδιασμένο με 5 προμαχώνες, 2 ημισέληνους και επιπρομαχώνες σε διάφορα επίκαιρα σημεία του νησιού, ενώ ήταν εξοπλισμένο με 35 κανόνια.
Η οχύρωση του αποτελείται απο δύο ζώνες, Η εξωτερική ζώνη ακολουθεί την ακτογραμμή του νησιού, ενώ μια δεύτερη θεμελιώθηκε στην κορυφογραμμή, η οποία όμως έμεινε ατελής.
Σπουδαία έργα οχυρωματικής τέχνης, αποτελούν οι δύο ημισέληνοι Michel στα βόρειοανατολικά και Moceniga ή Barbariga στα νότια.
Οι εγκαταστάσεις του φρουρίου συμπληρώνονταν απο τους στρατώνες τις δεξαμενές νερού και κάποιους ακόμα κοινόχρηστους χώρους, που συγκεντρώνονταν κυρίως στην κεντρική και ανατολική πλευρά του νησιού.


Γκραβούρα με το φρούριο της Σπιναλόγκας απο τον G. Decker.


Μοναδική εκκλησία του νησιού, ήταν αυτή του Αγίου Νικολάου, στη δυτική πλευρά του νησιού, τμήματα της οποίας σώζονται ακόμα σήμερα. Μέχρι το 1585, που οικοδομήθηκε ο καθολικός ναός της Αγίας Βαρβάρας, στο σημείο που αργότερα χτίστηκε το Τούρκικο Τζαμί, καθολικοί και ορθόδοξοι τελούσαν τα θρησκευτικά καθήκοντα τους απο κοινού, στο ναό του Αγίου Νικολάου.
Καθ' όλη τη διάρκεια της Ενετικής κυριαρχίας, το Φρούριο της Σπιναλόγκας ήταν πειρατικός στόχος. Το 1588, ο Capitano Contarini έπλευσε με τις Κρητικές γαλέρες του προς την Σπιναλόγκα, για να βοηθήσει στην άμυνα του κάστρου απο τις πειρατικές επιδρομές.
Οι Ενετοί Προβλεπτές της Κρήτης, σύντομα συνειδητοποίησαν τα αδύνατα σημεία του φρουρίου και με διάφορες εκθέσεις τους προσπάθησαν να τα βελτιώσουν.
Το 1594, ο Προβλετής Χανίων Fillipo Pasqualigo σε έκθεση του προς τη Γαληνοτάτη, επισημαίνει τα αδύνατα σημεία του φρουρίου, τα οποία θεωρεί οτι είναι τα υψώματα του όρους Κάδιστον στα βορειοδυτικά, απ' όπου μπορεί να πληγεί το φρούριο, αλλά και την πλευρά του τείχους που βλέπει προς την Κολοκύθα, απο την οποία μπορεί να επέλθουν σοβαρές ζημιές.
Το 1602, ο Beneto Moro, Γενικό Προβλεπτής Κρήτης, προτείνει την αποπεράτωση της εσωτερικής οχύρωσης στην κορυφογραμμή του νησιού και την εγκατάλειψη της οχύρωσης της παραλιακής ζώνης, την οποία θεώρησε ευπρόσβλητη.
Κάποιες πρόσθετες επισκευές και ανακαινήσεις που έγιναν στα επόμενα χρόνια απο τον Latino Orsini, δεν έφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα, αφού μεταγενέστερες πηγές (Moresini 1629 - Francesco Basilicata 1630) αναφέρονται στην αποτυχία του.
Το 1645, Τουρκικά στρατεύματα αποτελούμενα απο 45.000 στρατιώτες έκαναν απόβαση στον κόλπο των Χανίων. Μέχρι το 1648, ολόκληρη η Κρητική ύπαιθρος, και όλες οι μεγάλες Κρητικές πόλεις είχαν πέσει στα χέρια του Τουρκικού στρατού, εκτός απο την πόλη του Χάνδακα και τα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας.
Τα Τουρκικά στρετεύματα κατα την περίοδο αυτή επικέντρωσαν την προσοχή τους στην άλωση του Χάνδακα, ενώ στα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας, οπου οι εχθροπραξίες είχαν ατονίσει, αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτες εστίες αντίστασης κατά του Τουρκικού ζυγού.
Οι Κρητικοί που συγκεντρώθηκαν στα φρούρια, ονομάστηκαν απο τους Τούρκους Χαϊνηδες και απο τον Κρητικό λαό Καλησπέρηδες, λόγω των νυχτερινών επιδρομών τους. Σε έγγραφο του 1672, αναφέρεται οτι ο Παπα- Τζανής, Κετχουντάς του Καστελίου Μιραμπέλου, (σημερινός Άγιος Νικόλαος) έγινε Χαΐνης και βρήκε καταφύγιο στη Σπιναλόγκα.
Κατα την περίοδο της παρουσίας των Κρητών Επαναστατών στο φρούριο της Σπιναλόγκας, χτίστηκαν οι εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα στη δυτική πλευρά του νησιού και του Αγίου Γεωργίου στα νοτιοανατολικά.
Το 1669, ο Χάνδακας παραδοθηκε με συνθηκολόγηση στους Τούρκους και ο Ενετικός στρατός αποχώρησε απο το νησί.
Ανάμεσα στους όρους της συνθηκολόγησης ήταν και η τήρηση υπο Ενετικής κατοχής, των φρουρίων της Γραμβούσας της Σούδας και της Σπιναλόγκας.
Ο αρχιστράτηγος και τελευταίος υπερασπιστής του Χάνδακα Francesco Morosini, πρίν αποχωρήσει απο το νησί, ενίσχυσε τις στρατιωτικές δυνάμεις αυτών των φρουρίων και όρισε επικεφαλής της Σπιναλόγκας τον Γενικό Προβλεπτή του Χάνδακα, Gieronimo Battaglia.


Francesco Morosini (1619-1694) Αρχιστράτηγος του Χάνδακα και
διαπραγματευτής της παράδοσης του στους Τούρκους το 1669.


Κατα την περίοδο της Ενετικής κατοχής στο φρούριο της Σπιναλόγκας, (1669-1715) εκτός απο την Ενετική φρουρά που απαρτίζονταν απο περίπου 200 στρατιώτες, κατοικούσαν περίπου 550 κυνηγημένοι απο του Τούρκους Κρητικοί, κάτω απο άθλιες συνθήκες διαβίωσης και χωρίς φυσικούς πόρους.
Μοναδική διέξοδος τους, ήταν οι ληστρικές επιδρομές κατά των Μουσουλμάνων της περιοχής, γεγονός που εξόργισε πολλές φορές την Τουρκική ηγεσία η οποία πάντως δεν μπορούσε να αντιδράσει, αφού αφενός η πολιορκία της Σπιναλόγκας ήταν δύσκολο εγχείρημα, αφετέρου ήταν ενάντια στη συνθήκη ειρήνης του 1669.
Η έναρξη του 7ου Βενετοτουρκικού πολέμου (1714-1718) με στόχο την ανακατάληψη της Πελοποννήσου απο τους Τούρκους, σήμανε την αρχή του τέλους για τα φρούρια της Σπιναλόγκας και της Σούδας, (το 1691 είχε χάσει ήδη το φρούριο της Γραμβούσας με προδοσία)
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1715, ο ισχυρός Τουρκικός στόλος έπλευσε προς την Κρήτη, και πολιόρκισε τη Σούδα, η οποία παραδόθηκε μετά απο ολιγοήμερη πολιορκία, ενώ λίγες μέρες αργότερα, συνθηκολόγησε καί η Σπιναλόγκα.
Παρ' όλες τις εγγυήσεις για ευνοϊκή μεταχείριση των πολιορκούμενων, οι Τούρκοι δεν τήρησαν τη συμφωνία, και ενώ οι Ενετικές φρουρές αποχώρησαν ελεύθερες, οι Κρητικοί αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν σε διάφορα σκλαβοπάζαρα της ανατολής.

Πηγές
Χρυσούλα Τζομπανάκη - Χάνδακας : Η Πόλη και τα Τείχη
Αλεξάνδρα Κραντονέλλη - Ιστορία της Πειρατείας
Κωστής Παπαγεωργίου - Τα Νησιά της Κρήτης
Αλεξάνδρα Κραντονέλη - Ελληνική Πειρατεία και Κούρσος
Θεοχάρης Δετοράκης - Ιστορία της Κρήτης
Γιάννης Χριστάκης - Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης
Απάντηση με παράθεση