Το πρώτο άστρο...

[agaliarep]

Το πρώτο άστρο που έλαμψε μέσα στο σκοτεινό, νεογέννητο Σύμπαν ήταν ένας νάνος 100 φορές μικρότερος από τον Ήλιο, ο οποίος όμως διογκώθηκε απότομα και έγινε ένας υπέρλαμπρος, αλλά βραχύβιος γίγαντας, δείχνει η εντυπωσιακή προσομοίωση που παρουσίασαν Αμερικανοί και Ιάπωνες ερευνητές. «Οι πρώτοι αστέρες ήταν πολύ διαφορετικοί από άστρα όπως ο Ήλιος» δήλωσε ο Λαρς Χέρνκιστ, καθηγητής Αστρονομίας στο Χάρβαρντ και ένας από τους συγγραφείς της δημοσίευσης στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Science.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το Σύμπαν γεννήθηκε από τη Μεγάλη Εκρηξη πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. «Τα μόνα στοιχεία που υπήρχαν τότε ήταν υδρογόνο και ήλιο και κάποια ίχνη λιθίου» εξηγεί ο Δρ Χερνκιστ. Το υλικό αυτό ήταν γενικά ομοιόμορφα κατανεμημένο, ωστόσο σε ορισμένες περιοχές υπήρχαν μικρές διακυμάνσεις πυκνότητας που οδήγησαν στη συσσώρευση του αερίου σε «πρωτοαστέρες», κάτι σαν σπέρματα άστρων. Όταν αυτοί οι πρωτοαστέρες έφτασαν μια κρίσιμη μάζα, περίπου 300 εκατ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος, το υδρογόνο και το ήλιο στο εσωτερικό τους άρχισαν να υφίστανται πυρηνική σύντηξη και εξέπεμψαν το πρώτο φως.

Το υπολογιστικό μοντέλο των ερευνητών δείχνει ότι το πρώτο αστέρι άρχισε να λάμπει ενώ η μάζα του ακόμα δεν ξεπερνούσε το 1% της μάζας του Ήλιου. Συνέχισε όμως να συγκεντρώνει υλικό και μέσα σε 10.000 χρόνια -σχεδόν ακαριαία σε κοσμική κλίμακα- είχε διογκωθεί σε έναν γίγαντα 100 φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο.
Και ενώ ένα άστρο σαν τον Ήλιο μπορεί να ζήσει πάνω από 5 δισ. χρόνια, τα πρώτα αστέρια του Σύμπαντος έλαμπαν για περίπου 1 εκατ. χρόνια πριν σβήσουν για πάντα. Κανένα από αυτά τα άστρα δεν υπάρχει πια για να το δούμε με τηλεσκόπια.

Παρόλα αυτά, «βλέπουμε σήμερα άστρα στον Γαλαξία μας που έχουν ιδιότητες πολύ διαφορετικές από του Ήλιου, και είναι πιθανό να πρόκειται για άστρα δεύτερης γενιάς». Αν και οι αστέρες πρώτης γενιάς έχουν πια πεθάνει, η κληρονομιά τους παραμένει. Στο εσωτερικό τους, το ήλιο και το υδρογόνο μεταστοιχειώθηκαν και δημιούργησαν όλα τα βαρύτερα στοιχεία που γνωρίζουμε σήμερα, από τον άνθρακα και το οξυγόνο μέχρι το ουράνιο. Τα υλικά αυτά εκτινάχθηκαν στο Διάστημα μετά την κατάρρευση των αρχέγονων άστρων και διασκορπίστηκαν στο Σύμπαν για να δημιουργήσουν άλλα σώματα. «Η αφθονία των στοιχείων αυξήθηκε στο Σύμπαν καθώς τα άστρα συσσωρεύονταν, και ο σχηματισμός και η καταστροφή των άστρων συνεχίζει να διασκορπίζει αυτά τα στοιχεία πιο μακριά στο Σύμπαν» είπε ο Χορνστιν.