Το forum του μεταφυσικού  

Επιστροφή   Το forum του μεταφυσικού > Στα ίχνη της Πυθέας > Θρύλοι και παραδόσεις

Απάντηση στο θέμα
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 25-08-12, 14:45
JSnow Ο χρήστης JSnow δεν είναι συνδεδεμένος
Junior Member
 
Εγγραφή: 25-08-2012
Μηνύματα: 18
Προεπιλογή ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ - ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΕΠΡΩΝ

ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ –ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΕΠΡΩΝ

Ένα νησάκι ξεχασμένο στο νομό Λασιθίου της Κρήτης. Η ιστορία της Σπιναλόγκα ή αλλιώς «μακρύ αγκάθι» , όπως ονομάστηκε, από τους Ενετούς ήρθε και πάλι στην επιφάνεια μετά την προβολή της τηλεοπτικής σειράς «To Νησί».

Η Σπιναλόγκα άρχισε να οχυρώνεται το 1574 από του Ενετούς για να προστατευτούν από την επέλαση των Τούρκων στην Κρήτη. Μετά την κατάληψη της Κρήτης το 1649 από τους Τούρκους, η Σπιναλόγκα έμεινε ακόμη στα χέρια των Ενετών άλλα 65 χρόνια.

Από το1905 έως το 1957 χρησιμοποιήθηκε ως Λεπροκομείο στο οποίο οδηγήθηκαν όλοι οι λεπροί της Κρήτης. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν ήταν σκληρές με τους ανθρώπους να υποφέρουν καθώς δεν υπήρχε η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Η φράση που είναι γραμμένη στους τοίχους «εδώ είναι ο Γολγοθάς του 20ου αιώνα» μαρτυρεί τις δύσκολες ώρες που πέρασαν οι άνθρωποι σε αυτό τον τόπο.

Οι επισκέπτες νιώθουν το κλίμα βαρύ όταν επισκέπτονται το νησί και δύσκολα προσαρμόζονται σε αυτό ενώ μερικοί κάνουν λόγο για φωνές και ουρλιαχτά που ακούγονται των βασανισμένων ανθρώπων.

«Περπατώντας στον δρόμο της Σπιναλόγκας, σταμάτησε και κράτησε την αναπνοή σου. Από κάποιο χαμόσπιτο τριγύρω σου θα ακούσεις τον απόηχο από κάποιο μοιρολόγι μιας μάνας, μιας αδελφής ή τον αναστεναγμό ενός άνδρα. Άφησε δύο δάκρυα από τα μάτια σου και θα δεις να λαμπυρίζουν εκατομμύρια δάκρυα που πότισαν αυτόν τον δρόμο...».

Θρύλος Για Την Σπιναλογκα.

Στα παλιά τα χρόνια , στα χρόνια που οι Βενετσιάνοι διοικούσαν την Κρήτη , ζούσε μέσα στο Φρούριο της Σπίνας - Λόγκας μια όμορφη αρχοντοπούλα . Κι ήταν τόσο όμορφη που όλος ο κόσμος μιλούσε για την ξακουσμένη Λόγκα , έτσι την έλεγαν . Πολλά Αρχοντόπουλα τριγύριζαν το όμορφο τότε νησάκι και τη ζητούσαν σε γάμο. Ήταν κι ένα αρχοντόπουλο που ο θρύλος δεν λέει την καταγωγή του , ούτε και το όνομά του που επέμενε στην άρνηση της όμορφης Λόγκας να επιτύχει και να την κάνει αρχόντισσά του . Σου τάζω ότι θέλεις κι άλλα τόσα , χρυσό παλάτι μέσα στα λουλούδια και στα νερά .

Μα η Λόγκα ήταν πάντα αδιάφορη για όλα και για τα πλούτη του τολμηρού Αρχοντόπουλου. Ένα μόνο ζητούσε , αν μπορούσε να φέρει νερό τρεχούμενο στο νησί από το κεφαλόβρυσο της Κριτσάς , τότε θα γινόταν γυναίκα του . Και το τολμηρό και πλούσιο αρχοντόπουλο άρχισε αμέσως το έργο . Στρατός από τους εργάτες μαζεύτηκαν , κάθε λογής τεχνίτες άρχισαν να δουλεύουν για το κολοσσιαίο εκείνο έργο . Φτιάχτηκε μια μεγάλη στέρνα κάτω από την Κριτσά και χαράχτηκε ο τόπος που θα περνούσε το χτιστό αυλάκι και άρχισε η δουλειά μέσα από τεράστια εμπόδια και δυσκολίες .

Περνούσε ο καιρός μέσα σ' ένα πυρετό δουλειάς , το έργο προχωρούσε και το έργο προχωρούσε και το Αρχοντόπουλο περίμενε τη μέρα που θα πραγματοποιούσε ότι είχε ζητήσει η όμορφη Λόγκα , περίμενε τη μέρα που θα γινόταν ο πιο ευτυχής στην Κρήτη .
Ωστόσο η Λόγκα ζούσε μέσα στο Βενετσιάνικο φρούριο , μέσα στο νησάκι που φυτρώνει σαν πύργος από τα γαλανά νερά του κόρφου , περιμένοντας την τρομερή αποτυχία του έργου που είχε ζητήσει από το τολμηρό Αρχοντόπουλο . Ήταν τόσο δύσκολο να έρθει το νερό στο ξερό νησί , οι αποστάσεις , οι τεράστιες δαπάνες , ο χρόνος . Όλα ήταν μαζί της για να μείνει ελεύθερη και ν' αποφύγει το γάμο τούτο που οι γονείς της τόσο της το ζητούσαν .

Οι Μαστόροι δούλευαν τώρα κοντά στο νησί κι όλος ο κόσμος περίμενε να τρέξει σε λίγο το νερό . Θα γινόντουσαν μεγάλες γιορτές κι υπερήφανο πιά το αρχοντόπουλο θα έμπαινε νικητής μέσα στο νησί για να πάρει το έπαθλο . Είχαν περάσει τόσα χρόνια μέσα σε μια αγωνία διαρκείας , λίγες μέρες ακόμα και με σωλήνες θα περνούσε απέναντι από τη στεριά το νερό. Όλο το φρούριο ήταν χαρούμενο .

Κάποιο πρωί άφησαν το νερό της στέρνας απο την Κριτσά ελεύθερο για να ορμήσει κατά το νησί , έτρεχε μέσα στο κουτούτο σ' ανηφοριές και λαγκάδια, πέρασε μια μέρα και μια νύχτα κι ακόμα να φτάσει . Θα φτάσει;
Το πρωί πέρασε μέσα στο νησί και άρχισε να τρέχει . Η Λόγκα τό' μαθε αμέσως και σε λίγο βρέθηκε πνιγμένη στα νερά του κόρφου. Ο Θρύλος δεν λέει τίποτε άλλο , μόνο που το νησάκι πήρε το όνομα της ξακουσμένης Αρχοντοπούλας Λόγκα -Σπίνα - Λόγκα - που θα πει λατινικά , Μακρά Ακάνθη
.
__________________
΄΄...Στο Πρώτο Πισωδρόμισμα_Σ' Ένα Σου Στραβοκοίταγμα΄΄Περίτεχνο Το Ζόρισμα_Γαμπριάτικο Το Ξύρισμα...΄΄
΄΄...& Αν Δεν Είχες Ένα Φίλο'''' Τότε Θα Είχες Ένα Σκύλο Ή Ένα Τοίχο Να Μιλάς_ Ή Του Δρόμου Το Στύλο...΄΄
΄΄...'Ιδια Ακούνε Οι Γειτόνοι Τη Φωνή Σου_Θα Ξέχναγα Ό,Τι Σκάρωσα Για Ένα Κρασί Μαζί Σου...΄΄

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη JSnow : 25-08-12 στις 14:46
Απάντηση με παράθεση
  #2  
Παλιά 28-08-12, 01:23
Viper Ο χρήστης Viper δεν είναι συνδεδεμένος
Senior Member
 
Εγγραφή: 14-02-2012
Μηνύματα: 356
Προεπιλογή

Όμορφη ιστορία, όπως όλες όσες αναφέρονται στο κυνήγι του ανεκπλήρωτου και τη λαχτάρα της ελευθερίας......
__________________
Carpe diem...... Τίποτε πιο λίγο. Ούτε μισό βήμα πιο πίσω.
Απάντηση με παράθεση
  #3  
Παλιά 25-09-12, 23:31
Το avatar του χρήστη Cathy
Cathy Ο χρήστης Cathy δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 24-09-2012
Περιοχή: Αθήνα
Μηνύματα: 90
Προεπιλογή

Πραγματικά πολύ όμορφη ιστορία..και θλιβερή συνάμα.
Απάντηση με παράθεση
  #4  
Παλιά 18-04-13, 20:36
Το avatar του χρήστη nextnet
nextnet Ο χρήστης nextnet δεν είναι συνδεδεμένος
Junior Member
 
Εγγραφή: 07-11-2012
Μηνύματα: 13
Thumbs up αρχαιος

Ελληνικά χώματα.. χώματα με ιστορία.

Ιστορία μερικές φορές γεμάτη φρίκη και άλλες φορές γεμάτη δόξα...
Απάντηση με παράθεση
  #5  
Παλιά 13-09-13, 23:20
Το avatar του χρήστη Marsia
Marsia Ο χρήστης Marsia δεν είναι συνδεδεμένος
Senior Member
 
Εγγραφή: 21-06-2011
Μηνύματα: 188
Προεπιλογή

Όμορφος θρύλος..

Έχεις κάποια καταγωγή από Κρήτη, κι επίσης την ιστορία αυτή την άκουσες από κάποιο ντόπιο?
__________________
Για να δεις το ουράνιο τόξο, πρέπει να αντέξεις την καταιγίδα...

Η αγωνία της ψυχής μου βρήκε διέξοδο σε μια δυνατή, μακριά και τελική κραυγή απελπισίας - Edgar Allan Poe

Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο. Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου - Η Σονάτα του Σεληνόφωτος
Απάντηση με παράθεση
  #6  
Παλιά 04-01-16, 19:29
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή

Παρόλο που η Βενετική κατάκτηση στην Κρήτη είχε ήδη ολκληρωθεί απο το 1209, οι Ενετοί δεν χρειάστηκε να οχυρώσουν το νησί με μεγάλα κάστρα, αφού κατα την περίοδο αυτή, ήταν οι αδιαφιλονίκητοι ηγέτες ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου.
Η περίοδος αυτή τελείωσε γύρω στα τέλη του 14ου αιωνα, με την δυναμική εμφάνιση των Οθωμανών στην ανατολική Μεσόγειο και την έξαρση της πειρατείας, η οποία στους αμέσως επόμενους αιώνες πήρε ανεγξέλεκτες διαστάσεις.
Η ανοχύρωτη και αφύλακτη απο τους Ενετούς έως τότε Κρήτη και κυρίως τα νησιά που την περικλείουν, μετατρέπονταν συχνά σε πειρατικό ορμητήριο με στόχο κάθε εθνικότητας πλοίο που έπλεε στην περιοχή.
Απο τις αρχές το 16ου αιώνα, οι Ενετοί προχώρησαν σε μια σειρά νέων συμπληρωματικών οχυρωματικών έργων, προκειμένου να ελέγξουν διάφορες στρατηγικές θέσεις. Ανάμεσα στα έργα αυτά συγκατελέγεται και το φρούριο της Σπιναλόγκας.
Ο Ιταλός χαρτογράφος Vincenzo Coronelli (1650-1718), υποστήριξε οτι η Χερσόνησος της Σπιναλόγκας ηταν ενωμένη με το Νησί της Σπιναλόγκας και αποκόπηκε απο τους Ενετούς το 1525.
Η απουσία όμως οποιασδηποτε άλλης καταγραφής ενός τόσο γιγάντιου έργου για τα δεδομένα της εποχής, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια
αποδοχής αυτής της μαρτυρίας.

Χρυσούλα Τζομπανάκη - Χάνδακας : Η Πόλη και τα Τείχη
Αλεξάνδρα Κραντονέλλη - Ιστορία της Πειρατείας
Κωστής Παπαγεωργίου - Τα Νησιά της Κρήτης
Αλεξάνδρα Κραντονέλη - Ελληνική Πειρατεία και Κούρσος
Θεοχάρης Δετοράκης - Ιστορία της Κρήτης
Γιάννης Χριστάκης - Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης





Ο Ενετός γεωγράφος Vincenzo Coronelli

Πιθανότερο θεωρείται σήμερα, η Σπιναλόγκα να αποκόπηκε απο την ξηρά σταδιακά, λόγω του φαινομένου της καταβύθισης του κόλπου του Μιραμπέλου και της ανόδου της στάθμης των υδάτων, που συντελέστηκε απο το 6.000, έως το 2000 πΧ.
Την ιδέα της ανέγερσης του φρουρίου στο νησί, πρότεινε με σχέδια που εκπόνησε κατά την περίοδο της θητείας του στο νησί (1552-1556), ως ''Capitano Generale,'' ο Bembo Giovanni Matteo. Μιά δεύτερη έκθεση, συνέταξαν οι μηχανικοί Sforza Pallavichini και Giulio Savorgnan, το 1571.
Το κάστρο της Σπιναλόγκας άρχισε να χτίζεται το 1579, ύστερα απο έκθεση του Γενικού προβλεπτή Κρήτης, Jacopo Foscarini με σχέδια του μηχανικού Genese Bressani και ολοκληρώθηκε το 1586. Για την κατασκευή του, επιστρατεύτηκε ο θεσμός της αγγαρείας προς τους κατοίκους του Λασιθίου. Τα υλικά πάρθηκαν απο το ίδιο το νησί και απο τη γειτονική Κολοκύθα.


Jacopo Foscarini, Γενικός Προβλεπτής
Κρήτης, κατα την περίοδο της ανέγερσης
του φρουρίου της Σπιναλόγκα


Με την ολοκλήρωση του, το φρούριο της Σπιναλόγκας αναδείχθηκε ως ένα απο τα σπουδαιότερα οχυρωματικά έργα της Κρήτης και θεωρήθηκε άπαρτο. Ήταν εφοδιασμένο με 5 προμαχώνες, 2 ημισέληνους και επιπρομαχώνες σε διάφορα επίκαιρα σημεία του νησιού, ενώ ήταν εξοπλισμένο με 35 κανόνια.
Η οχύρωση του αποτελείται απο δύο ζώνες, Η εξωτερική ζώνη ακολουθεί την ακτογραμμή του νησιού, ενώ μια δεύτερη θεμελιώθηκε στην κορυφογραμμή, η οποία όμως έμεινε ατελής.
Σπουδαία έργα οχυρωματικής τέχνης, αποτελούν οι δύο ημισέληνοι Michel στα βόρειοανατολικά και Moceniga ή Barbariga στα νότια.
Οι εγκαταστάσεις του φρουρίου συμπληρώνονταν απο τους στρατώνες τις δεξαμενές νερού και κάποιους ακόμα κοινόχρηστους χώρους, που συγκεντρώνονταν κυρίως στην κεντρική και ανατολική πλευρά του νησιού.


Γκραβούρα με το φρούριο της Σπιναλόγκας απο τον G. Decker.


Μοναδική εκκλησία του νησιού, ήταν αυτή του Αγίου Νικολάου, στη δυτική πλευρά του νησιού, τμήματα της οποίας σώζονται ακόμα σήμερα. Μέχρι το 1585, που οικοδομήθηκε ο καθολικός ναός της Αγίας Βαρβάρας, στο σημείο που αργότερα χτίστηκε το Τούρκικο Τζαμί, καθολικοί και ορθόδοξοι τελούσαν τα θρησκευτικά καθήκοντα τους απο κοινού, στο ναό του Αγίου Νικολάου.
Καθ' όλη τη διάρκεια της Ενετικής κυριαρχίας, το Φρούριο της Σπιναλόγκας ήταν πειρατικός στόχος. Το 1588, ο Capitano Contarini έπλευσε με τις Κρητικές γαλέρες του προς την Σπιναλόγκα, για να βοηθήσει στην άμυνα του κάστρου απο τις πειρατικές επιδρομές.
Οι Ενετοί Προβλεπτές της Κρήτης, σύντομα συνειδητοποίησαν τα αδύνατα σημεία του φρουρίου και με διάφορες εκθέσεις τους προσπάθησαν να τα βελτιώσουν.
Το 1594, ο Προβλετής Χανίων Fillipo Pasqualigo σε έκθεση του προς τη Γαληνοτάτη, επισημαίνει τα αδύνατα σημεία του φρουρίου, τα οποία θεωρεί οτι είναι τα υψώματα του όρους Κάδιστον στα βορειοδυτικά, απ' όπου μπορεί να πληγεί το φρούριο, αλλά και την πλευρά του τείχους που βλέπει προς την Κολοκύθα, απο την οποία μπορεί να επέλθουν σοβαρές ζημιές.
Το 1602, ο Beneto Moro, Γενικό Προβλεπτής Κρήτης, προτείνει την αποπεράτωση της εσωτερικής οχύρωσης στην κορυφογραμμή του νησιού και την εγκατάλειψη της οχύρωσης της παραλιακής ζώνης, την οποία θεώρησε ευπρόσβλητη.
Κάποιες πρόσθετες επισκευές και ανακαινήσεις που έγιναν στα επόμενα χρόνια απο τον Latino Orsini, δεν έφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα, αφού μεταγενέστερες πηγές (Moresini 1629 - Francesco Basilicata 1630) αναφέρονται στην αποτυχία του.
Το 1645, Τουρκικά στρατεύματα αποτελούμενα απο 45.000 στρατιώτες έκαναν απόβαση στον κόλπο των Χανίων. Μέχρι το 1648, ολόκληρη η Κρητική ύπαιθρος, και όλες οι μεγάλες Κρητικές πόλεις είχαν πέσει στα χέρια του Τουρκικού στρατού, εκτός απο την πόλη του Χάνδακα και τα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας.
Τα Τουρκικά στρετεύματα κατα την περίοδο αυτή επικέντρωσαν την προσοχή τους στην άλωση του Χάνδακα, ενώ στα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας, οπου οι εχθροπραξίες είχαν ατονίσει, αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτες εστίες αντίστασης κατά του Τουρκικού ζυγού.
Οι Κρητικοί που συγκεντρώθηκαν στα φρούρια, ονομάστηκαν απο τους Τούρκους Χαϊνηδες και απο τον Κρητικό λαό Καλησπέρηδες, λόγω των νυχτερινών επιδρομών τους. Σε έγγραφο του 1672, αναφέρεται οτι ο Παπα- Τζανής, Κετχουντάς του Καστελίου Μιραμπέλου, (σημερινός Άγιος Νικόλαος) έγινε Χαΐνης και βρήκε καταφύγιο στη Σπιναλόγκα.
Κατα την περίοδο της παρουσίας των Κρητών Επαναστατών στο φρούριο της Σπιναλόγκας, χτίστηκαν οι εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα στη δυτική πλευρά του νησιού και του Αγίου Γεωργίου στα νοτιοανατολικά.
Το 1669, ο Χάνδακας παραδοθηκε με συνθηκολόγηση στους Τούρκους και ο Ενετικός στρατός αποχώρησε απο το νησί.
Ανάμεσα στους όρους της συνθηκολόγησης ήταν και η τήρηση υπο Ενετικής κατοχής, των φρουρίων της Γραμβούσας της Σούδας και της Σπιναλόγκας.
Ο αρχιστράτηγος και τελευταίος υπερασπιστής του Χάνδακα Francesco Morosini, πρίν αποχωρήσει απο το νησί, ενίσχυσε τις στρατιωτικές δυνάμεις αυτών των φρουρίων και όρισε επικεφαλής της Σπιναλόγκας τον Γενικό Προβλεπτή του Χάνδακα, Gieronimo Battaglia.


Francesco Morosini (1619-1694) Αρχιστράτηγος του Χάνδακα και
διαπραγματευτής της παράδοσης του στους Τούρκους το 1669.


Κατα την περίοδο της Ενετικής κατοχής στο φρούριο της Σπιναλόγκας, (1669-1715) εκτός απο την Ενετική φρουρά που απαρτίζονταν απο περίπου 200 στρατιώτες, κατοικούσαν περίπου 550 κυνηγημένοι απο του Τούρκους Κρητικοί, κάτω απο άθλιες συνθήκες διαβίωσης και χωρίς φυσικούς πόρους.
Μοναδική διέξοδος τους, ήταν οι ληστρικές επιδρομές κατά των Μουσουλμάνων της περιοχής, γεγονός που εξόργισε πολλές φορές την Τουρκική ηγεσία η οποία πάντως δεν μπορούσε να αντιδράσει, αφού αφενός η πολιορκία της Σπιναλόγκας ήταν δύσκολο εγχείρημα, αφετέρου ήταν ενάντια στη συνθήκη ειρήνης του 1669.
Η έναρξη του 7ου Βενετοτουρκικού πολέμου (1714-1718) με στόχο την ανακατάληψη της Πελοποννήσου απο τους Τούρκους, σήμανε την αρχή του τέλους για τα φρούρια της Σπιναλόγκας και της Σούδας, (το 1691 είχε χάσει ήδη το φρούριο της Γραμβούσας με προδοσία)
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1715, ο ισχυρός Τουρκικός στόλος έπλευσε προς την Κρήτη, και πολιόρκισε τη Σούδα, η οποία παραδόθηκε μετά απο ολιγοήμερη πολιορκία, ενώ λίγες μέρες αργότερα, συνθηκολόγησε καί η Σπιναλόγκα.
Παρ' όλες τις εγγυήσεις για ευνοϊκή μεταχείριση των πολιορκούμενων, οι Τούρκοι δεν τήρησαν τη συμφωνία, και ενώ οι Ενετικές φρουρές αποχώρησαν ελεύθερες, οι Κρητικοί αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν σε διάφορα σκλαβοπάζαρα της ανατολής.

Χρυσούλα Τζομπανάκη - Χάνδακας : Η Πόλη και τα Τείχη
Αλεξάνδρα Κραντονέλλη - Ιστορία της Πειρατείας
Κωστής Παπαγεωργίου - Τα Νησιά της Κρήτης
Αλεξάνδρα Κραντονέλη - Ελληνική Πειρατεία και Κούρσος
Θεοχάρης Δετοράκης - Ιστορία της Κρήτης
Γιάννης Χριστάκης - Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη περιηγητης : 04-01-16 στις 19:34
Απάντηση με παράθεση
  #7  
Παλιά 04-01-16, 19:35
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή

Παρόλο που η Βενετική κατάκτηση στην Κρήτη είχε ήδη ολκληρωθεί απο το 1209, οι Ενετοί δεν χρειάστηκε να οχυρώσουν το νησί με μεγάλα κάστρα, αφού κατα την περίοδο αυτή, ήταν οι αδιαφιλονίκητοι ηγέτες ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου.
Η περίοδος αυτή τελείωσε γύρω στα τέλη του 14ου αιωνα, με την δυναμική εμφάνιση των Οθωμανών στην ανατολική Μεσόγειο και την έξαρση της πειρατείας, η οποία στους αμέσως επόμενους αιώνες πήρε ανεγξέλεκτες διαστάσεις.
Η ανοχύρωτη και αφύλακτη απο τους Ενετούς έως τότε Κρήτη και κυρίως τα νησιά που την περικλείουν, μετατρέπονταν συχνά σε πειρατικό ορμητήριο με στόχο κάθε εθνικότητας πλοίο που έπλεε στην περιοχή.
Απο τις αρχές το 16ου αιώνα, οι Ενετοί προχώρησαν σε μια σειρά νέων συμπληρωματικών οχυρωματικών έργων, προκειμένου να ελέγξουν διάφορες στρατηγικές θέσεις. Ανάμεσα στα έργα αυτά συγκατελέγεται και το φρούριο της Σπιναλόγκας.
Ο Ιταλός χαρτογράφος Vincenzo Coronelli (1650-1718), υποστήριξε οτι η Χερσόνησος της Σπιναλόγκας ηταν ενωμένη με το Νησί της Σπιναλόγκας και αποκόπηκε απο τους Ενετούς το 1525.
Η απουσία όμως οποιασδηποτε άλλης καταγραφής ενός τόσο γιγάντιου έργου για τα δεδομένα της εποχής, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια
αποδοχής αυτής της μαρτυρίας.


Ο Ενετός γεωγράφος Vincenzo Coronelli

Πιθανότερο θεωρείται σήμερα, η Σπιναλόγκα να αποκόπηκε απο την ξηρά σταδιακά, λόγω του φαινομένου της καταβύθισης του κόλπου του Μιραμπέλου και της ανόδου της στάθμης των υδάτων, που συντελέστηκε απο το 6.000, έως το 2000 πΧ.
Την ιδέα της ανέγερσης του φρουρίου στο νησί, πρότεινε με σχέδια που εκπόνησε κατά την περίοδο της θητείας του στο νησί (1552-1556), ως ''Capitano Generale,'' ο Bembo Giovanni Matteo. Μιά δεύτερη έκθεση, συνέταξαν οι μηχανικοί Sforza Pallavichini και Giulio Savorgnan, το 1571.
Το κάστρο της Σπιναλόγκας άρχισε να χτίζεται το 1579, ύστερα απο έκθεση του Γενικού προβλεπτή Κρήτης, Jacopo Foscarini με σχέδια του μηχανικού Genese Bressani και ολοκληρώθηκε το 1586. Για την κατασκευή του, επιστρατεύτηκε ο θεσμός της αγγαρείας προς τους κατοίκους του Λασιθίου. Τα υλικά πάρθηκαν απο το ίδιο το νησί και απο τη γειτονική Κολοκύθα.


Jacopo Foscarini, Γενικός Προβλεπτής
Κρήτης, κατα την περίοδο της ανέγερσης
του φρουρίου της Σπιναλόγκα


Με την ολοκλήρωση του, το φρούριο της Σπιναλόγκας αναδείχθηκε ως ένα απο τα σπουδαιότερα οχυρωματικά έργα της Κρήτης και θεωρήθηκε άπαρτο. Ήταν εφοδιασμένο με 5 προμαχώνες, 2 ημισέληνους και επιπρομαχώνες σε διάφορα επίκαιρα σημεία του νησιού, ενώ ήταν εξοπλισμένο με 35 κανόνια.
Η οχύρωση του αποτελείται απο δύο ζώνες, Η εξωτερική ζώνη ακολουθεί την ακτογραμμή του νησιού, ενώ μια δεύτερη θεμελιώθηκε στην κορυφογραμμή, η οποία όμως έμεινε ατελής.
Σπουδαία έργα οχυρωματικής τέχνης, αποτελούν οι δύο ημισέληνοι Michel στα βόρειοανατολικά και Moceniga ή Barbariga στα νότια.
Οι εγκαταστάσεις του φρουρίου συμπληρώνονταν απο τους στρατώνες τις δεξαμενές νερού και κάποιους ακόμα κοινόχρηστους χώρους, που συγκεντρώνονταν κυρίως στην κεντρική και ανατολική πλευρά του νησιού.


Γκραβούρα με το φρούριο της Σπιναλόγκας απο τον G. Decker.


Μοναδική εκκλησία του νησιού, ήταν αυτή του Αγίου Νικολάου, στη δυτική πλευρά του νησιού, τμήματα της οποίας σώζονται ακόμα σήμερα. Μέχρι το 1585, που οικοδομήθηκε ο καθολικός ναός της Αγίας Βαρβάρας, στο σημείο που αργότερα χτίστηκε το Τούρκικο Τζαμί, καθολικοί και ορθόδοξοι τελούσαν τα θρησκευτικά καθήκοντα τους απο κοινού, στο ναό του Αγίου Νικολάου.
Καθ' όλη τη διάρκεια της Ενετικής κυριαρχίας, το Φρούριο της Σπιναλόγκας ήταν πειρατικός στόχος. Το 1588, ο Capitano Contarini έπλευσε με τις Κρητικές γαλέρες του προς την Σπιναλόγκα, για να βοηθήσει στην άμυνα του κάστρου απο τις πειρατικές επιδρομές.
Οι Ενετοί Προβλεπτές της Κρήτης, σύντομα συνειδητοποίησαν τα αδύνατα σημεία του φρουρίου και με διάφορες εκθέσεις τους προσπάθησαν να τα βελτιώσουν.
Το 1594, ο Προβλετής Χανίων Fillipo Pasqualigo σε έκθεση του προς τη Γαληνοτάτη, επισημαίνει τα αδύνατα σημεία του φρουρίου, τα οποία θεωρεί οτι είναι τα υψώματα του όρους Κάδιστον στα βορειοδυτικά, απ' όπου μπορεί να πληγεί το φρούριο, αλλά και την πλευρά του τείχους που βλέπει προς την Κολοκύθα, απο την οποία μπορεί να επέλθουν σοβαρές ζημιές.
Το 1602, ο Beneto Moro, Γενικό Προβλεπτής Κρήτης, προτείνει την αποπεράτωση της εσωτερικής οχύρωσης στην κορυφογραμμή του νησιού και την εγκατάλειψη της οχύρωσης της παραλιακής ζώνης, την οποία θεώρησε ευπρόσβλητη.
Κάποιες πρόσθετες επισκευές και ανακαινήσεις που έγιναν στα επόμενα χρόνια απο τον Latino Orsini, δεν έφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα, αφού μεταγενέστερες πηγές (Moresini 1629 - Francesco Basilicata 1630) αναφέρονται στην αποτυχία του.
Το 1645, Τουρκικά στρατεύματα αποτελούμενα απο 45.000 στρατιώτες έκαναν απόβαση στον κόλπο των Χανίων. Μέχρι το 1648, ολόκληρη η Κρητική ύπαιθρος, και όλες οι μεγάλες Κρητικές πόλεις είχαν πέσει στα χέρια του Τουρκικού στρατού, εκτός απο την πόλη του Χάνδακα και τα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας.
Τα Τουρκικά στρετεύματα κατα την περίοδο αυτή επικέντρωσαν την προσοχή τους στην άλωση του Χάνδακα, ενώ στα φρούρια της Σούδας της Γραμβούσας και της Σπιναλόγκας, οπου οι εχθροπραξίες είχαν ατονίσει, αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτες εστίες αντίστασης κατά του Τουρκικού ζυγού.
Οι Κρητικοί που συγκεντρώθηκαν στα φρούρια, ονομάστηκαν απο τους Τούρκους Χαϊνηδες και απο τον Κρητικό λαό Καλησπέρηδες, λόγω των νυχτερινών επιδρομών τους. Σε έγγραφο του 1672, αναφέρεται οτι ο Παπα- Τζανής, Κετχουντάς του Καστελίου Μιραμπέλου, (σημερινός Άγιος Νικόλαος) έγινε Χαΐνης και βρήκε καταφύγιο στη Σπιναλόγκα.
Κατα την περίοδο της παρουσίας των Κρητών Επαναστατών στο φρούριο της Σπιναλόγκας, χτίστηκαν οι εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα στη δυτική πλευρά του νησιού και του Αγίου Γεωργίου στα νοτιοανατολικά.
Το 1669, ο Χάνδακας παραδοθηκε με συνθηκολόγηση στους Τούρκους και ο Ενετικός στρατός αποχώρησε απο το νησί.
Ανάμεσα στους όρους της συνθηκολόγησης ήταν και η τήρηση υπο Ενετικής κατοχής, των φρουρίων της Γραμβούσας της Σούδας και της Σπιναλόγκας.
Ο αρχιστράτηγος και τελευταίος υπερασπιστής του Χάνδακα Francesco Morosini, πρίν αποχωρήσει απο το νησί, ενίσχυσε τις στρατιωτικές δυνάμεις αυτών των φρουρίων και όρισε επικεφαλής της Σπιναλόγκας τον Γενικό Προβλεπτή του Χάνδακα, Gieronimo Battaglia.


Francesco Morosini (1619-1694) Αρχιστράτηγος του Χάνδακα και
διαπραγματευτής της παράδοσης του στους Τούρκους το 1669.


Κατα την περίοδο της Ενετικής κατοχής στο φρούριο της Σπιναλόγκας, (1669-1715) εκτός απο την Ενετική φρουρά που απαρτίζονταν απο περίπου 200 στρατιώτες, κατοικούσαν περίπου 550 κυνηγημένοι απο του Τούρκους Κρητικοί, κάτω απο άθλιες συνθήκες διαβίωσης και χωρίς φυσικούς πόρους.
Μοναδική διέξοδος τους, ήταν οι ληστρικές επιδρομές κατά των Μουσουλμάνων της περιοχής, γεγονός που εξόργισε πολλές φορές την Τουρκική ηγεσία η οποία πάντως δεν μπορούσε να αντιδράσει, αφού αφενός η πολιορκία της Σπιναλόγκας ήταν δύσκολο εγχείρημα, αφετέρου ήταν ενάντια στη συνθήκη ειρήνης του 1669.
Η έναρξη του 7ου Βενετοτουρκικού πολέμου (1714-1718) με στόχο την ανακατάληψη της Πελοποννήσου απο τους Τούρκους, σήμανε την αρχή του τέλους για τα φρούρια της Σπιναλόγκας και της Σούδας, (το 1691 είχε χάσει ήδη το φρούριο της Γραμβούσας με προδοσία)
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1715, ο ισχυρός Τουρκικός στόλος έπλευσε προς την Κρήτη, και πολιόρκισε τη Σούδα, η οποία παραδόθηκε μετά απο ολιγοήμερη πολιορκία, ενώ λίγες μέρες αργότερα, συνθηκολόγησε καί η Σπιναλόγκα.
Παρ' όλες τις εγγυήσεις για ευνοϊκή μεταχείριση των πολιορκούμενων, οι Τούρκοι δεν τήρησαν τη συμφωνία, και ενώ οι Ενετικές φρουρές αποχώρησαν ελεύθερες, οι Κρητικοί αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν σε διάφορα σκλαβοπάζαρα της ανατολής.

Πηγές
Χρυσούλα Τζομπανάκη - Χάνδακας : Η Πόλη και τα Τείχη
Αλεξάνδρα Κραντονέλλη - Ιστορία της Πειρατείας
Κωστής Παπαγεωργίου - Τα Νησιά της Κρήτης
Αλεξάνδρα Κραντονέλη - Ελληνική Πειρατεία και Κούρσος
Θεοχάρης Δετοράκης - Ιστορία της Κρήτης
Γιάννης Χριστάκης - Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης
Απάντηση με παράθεση
  #8  
Παλιά 10-01-16, 19:32
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή Η περίοδος της Τουρκοκρατίας στη Σπιναλόγκα

Με την άλωση της Σπιναλόγκας και της Σούδας, οι Ενετοί έχασαν κάθε κτήση τους στην Κρήτη.
Ήταν η σειρά των Τούρκων πλέον να οχυρωθούν, για να κρατήσουν μακρυά απο το νησί Χαΐνηδες και πειρατικές επιδρομές. Άρχισε τότε να δημιουργείται ο Τούρκικος οικισμός. Οι πλατείες που δημιούργησαν στη δυτική πλευρά οι Ενετοί για στρατιωτικούς λόγους, άρχισαν να καταλαμβάνονται απο οικίες, και ο χώρος σιγά σιγά, άρχισε να αποκτά περίπου την εικόνα που έχει σήμερα.
Το 1717, δύο χρόνια μετά την κατάληψη της Σπιναλόγκας, ο πρώην Σπιναλογκίτης Εσπίρος Καραβελάκης, εμφανίστηκε στην περιοχή με πειρατικό πλοίο και πλήρωμα αποτελούμενο απο Βενετούς και Κρητικούς, λεηλατώντας Γαλλικό πλοίο στην περιοχή της Σπιναλόγκας, ή Ισπριλόγκα όπως την ονόμασαν οι Τούρκοι.
Το 1745, έκανε την εμφάνιση του στην Κρήτη ο ανιψιός του περιβόητου Μανιάτη Πειρατή Μανέτα, παραμονεύοντας για τη λεία του στην περιοχή της Σπιναλόγκας και στην Ιεράπετρα.
Το 1779, εμφανίστηκε στην περιοχή της Σπιναλόγκας ο πειρατής Ed Moor. Επιχειρώντας νότια της Κρήτης, αιχμαλώτησε δύο Γαλλικά πλοία, και τα οδήγησε στη Σπιναλόγκα, γεγονός που ίσως καταδεικνύει τις φιλικές σχέσεις του με τους κατοίκους του νησιού, οι οποίοι είχαν ήδη και αυτοί στραφεί προς την πειρατεία.
Το 1783, ήρθαν στην Κρήτη οι Γάλλοι Philippe De Bonneval και Mathieu Dumas, επίσημα ως περιηγητές, αλλα στην ουσία ως μυστικοί πράκτορες του Γαλλικού στρατού, με στόχο την καταγραφή των στρατηγικών σημείων του νησιού, των δυνάμεων του Τουρκικού στρατού και της αντίστασης που θα μπορούσε να προβάλει σε μία ενδεχόμενη Αυστροουγγαρική ή Ρωσική απόβαση.
Στην αναφορά τους στην Σπιναλόγκα, κατέγραψαν τη διοίκηση του νησιού, που αποτελούνταν απο ένα Μπέη, ένα Λιμενάρχη και πολλούς Αγάδες. Παρ' όλο που βρήκαν το φρούριο σε πολύ καλή κατάσταση, θεώρησαν εύκολο έργο την κατάληψη του, απο τα υψώματα του όρους Κάδιστον στα δυτικά του νησιού.
Είδαν επίσης τα πλοία των Κασιωτών Καραβοκύρηδων, τα οποία κατα τη διάρκεια ολόκληρης της Τουρκοκρατίας, λόγω έλειψης ασφαλούς αγκυροβόλιου στην Κάσο, διαχείμαζαν στον Ορμίσκο Μέσα Βαθύ, της Χερσονήσου Κολοκύθα.
δδδ.jpg
Χάρτης της Σπιναλόγκας απο τους Philippe
De Bonneval και Mathieu Dumas.

Απο τα πρώτα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής, η διοίκηση του νησιού, στην προσπάθεια της να απομονώσει διάφορα μουσουλμανικά ταραχοποιά στοιχεία χρησιμοποίησε τη Σπιναλόγκα ως τόπο εξορίας τους. Το νησί άρχισε έτσι να μετατρέπεται σε χώρο συγκέντωσης ατάκτων και εγκληματιών μουσουλμάνων που πρόβαιναν σε ομώτητες κατά των χριστιανών κατοίκων της περιοχής.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της εξορίας ολόκληρου του 14ου Τουρκικού Συντάγματος στην Σπιναλόγκα τον Οκτώβριο του 1817, όταν είχαν πρωτοστατήσει σε ομώτητες που ακολούθησαν τη μεγάλη έκρηξη δύο βαρελιών πυρίτιδας κατά τη μεταφορά τους σε κατάστημα της πόλης. Σε επίδειξη ισχύος, οι γενίτσαροι που εξορίστηκαν, πήραν μαζί τους μόνο την καραβάνα εκστρατείας τους, αφού μερικές εβδομάδες αργότερα, αφέθηκαν ελεύθεροι πληρώνοντας στον Πασά 15.000 γρόσια.
Στην επανάσταση του 1821, οι Τούρκοι του Μεραμπέλλου συγκεντρώθηκαν και οργάνωσαν την άμυνα τους στη Σπιναλόγκα.
Το 1823, οι οπλαρχηγοί του Λασιθίου σε συνεργασία με τον Ψαριανό Χ. Κοτζιά, τον Σητειακό Μιζάλη Βογιατζή και Κασιώτες Καραβοκύρηδες πολιόρκησαν το νησί. Ο Χασάν Πασάς, μετά τη νίκη του στο οροπέδιο Λασιθιου, διαχείμασε στο Μεραμπέλλο και έστειλε στη Σπιναλόγκα σώμα 2000 στρατιωτών, αναγκάζοντας τους πολιορκητές να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους.
Την ίδια εποχή, σώμα του Χασάν, απέκλεισε στο σπήλαιο της Μιλάτου περισσότερους απο 1.000 άμαχους χριστιανούς, κυρίως γυναικόπαιδα με ελάχιστους οπλοφόρους, που κατάφεραν να κρατήσουν μακρυά τους Τούρκους για 15 ημέρες. Όταν τελικά κατέκτησαν το σπήλαιο, άλλοι σφαγιάστηκαν επι τόπου, άλλοι πουλήθηκαν σε σκλαβοπάζαρα, ενώ 30 επίλεκτοι, σύρθηκαν σιδηροδέσμιοι ως τη Σπιναλόγκα, οπου και κρεμάστηκαν σε επίσημη τελετή, απο τον περιβόητο δήμιο Γενίτσαρο Μεχμέτ Μπερμπάντη.
Στα χρόνια που ακολουθούν μέχρι την αποχώρηση του Τουρκικού στρατού απο την Κρήτη, ο πληθυσμός της Σπιναλόγκας αυξομειώνεται ανάλογα με την πίεση που δέχονται ή τις ομώτητες που διαπράτουν οι μουσουλμάνοι του Μεραμπέλλου και κυμαίνεται απο 250-300 μόνιμους κάτοικους, μέχρι 1000-1300 σε περιόδους αναταραχών.
Στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834, στη Σπιναλόγκα κατοικούν 81, μουσουλμανικές οικογένειες.
Στην Μεγάλη Επανάσταση του 1866, η Σπιναλόγκα αποτέλεσε και πάλι το κεντρο της άμυνας των μουσουλμάνων του Μεραμπέλου.
Οι επαναστάτες την απέκλεισαν τον Μάιο του 1867, γνωρίζοντας οτι κατά την επέλαση του Ομέρ Πασά προς το Λασίθι οι Σπιναλογκίτες μουσουλμάνοι θα προσπαθούσαν να ενωθούν μαζί του. Στις 15 Μαΐου, μια δύναμη απο 1000 μουσουλμάνους, επιχείρησε έξοδο απο το νησί.
ξηκ.jpg
Ο Καπετάν Μιχάλης Κόρακας, αρχηγός της
μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του
1866.

Στην απέναντι πλευρά τους περίμεναν καλά οχυρωμένοι 150 επαναστάτες που κράτησαν τις θέσεις τους για περίπου τρείς ώρες. Στο διάστημα αυτό, έφτασαν ενισχύσεις απο τα γύρω χωριά. Όταν πλέον τα πολεμοφόδια άρχισαν να τελειώνουν, οι επαναστάτες όρμησαν με σπαθιά κατά των μουσουλμάνων τρέποντας τους σε άτακτη οπισθοχώρηση
Το 1868-69, επισκέφθηκε την Σπιναλόγκα η Ελπίς Μέλαινα (1818-1899) ή Marie Esperavce Von Schwartz, Αγγλικής υπηκοότητας συγγραφέας - δημοσιογράφος και υπέρμαχος της επανάστασης του 1866 στην Κρήτη.
Όπως καταγράφει στο βιβλίο που εξέδωσε το 1892 με τίτλο ''Εμπειρίες και Παρατηρήσεις μιας παραμονής άνω των 20 χρόνων στην Κρήτη'' στη Σπιναλόγκα κατοικούσαν την εποχή αυτή, εκτός απο τη στρατιωτική φρουρά, 90 μουσουλμανικές οικογένειες, οι οποίες καυχιόταν για την απουσία χριστιανών ανάμεσα τους. Ήταν όλοι τους ναυτικοί και με τα σκάφη τους ασχολούνταν με το ψάρεμα και ασκούσαν εμπόριο με τα γειτονικά νησιά, διοχετεύοντας τα προϊόντα τους κυρίως στην τοπική αγορά του νησιού. Αποδίδει την απομόνωση τους στην άγονη αυτή και άνυδρη νησίδα, στο μίσος ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους, αλλα και στις ομώτητες που έχουν διαπράξει οι κάτοικοι του νησιού εναντίον των χριστιανών.
Συνημμένο Αρχείο 686
Ελπις Μέλαινα
Στις 10 Μαΐου 1878, οι οπλαρχηγοί του Χουμεριακού των Βρυσών των Λιμνών και της Φουρνής, κινήθηκαν προς τη Σπιναλόγκα και την απόκλεισαν, ενώ μέχρι τα τέλη Μαΐου έφτασαν ενισχυσεις και απο την Κριτσά.
Στις 27 Μαίου, οι Τούρκοι επιχείρησαν μαζική έξοδο, αλλά υποχώρησαν μετά από πολύωρη μάχη. Ωστόσο οι επαναστάτες έμειναν απο πολεμοφόδια και ο αποκλεισμός ατόνησε, μέχρι που τελικά διαλύθηκε.
Κατά την τελευταία φάση του Κρητικού ζητήματος, οι Τουρκοι του Μεραμπέλλου συνωστίστηκαν κάτω απο άθλιες συνθήκες στη Σπιναλόγκα, αφού ήταν το μοναδικό σημείο στην περιοχή που μπορούσε να τους παρέχει μια υποτυπώδη ασφάλεια, συνεχίζοντας όμως να προκαλούν με τις πειρατικές επιδρομές τους.
Στην απογραφή του 1881, στο νησί απογράφηκαν 1111 μουσουλμάνοι κάτοικοι.
Το 1897, Σπιναλογκίτες πειρατές αποβιβάστηκαν στις Δυονυσάδες, επιτέθηκαν σε βοσκούς τους οποίους ακρωτηρίασαν και έκλεψαν το κοπάδι τους.
Τον ίδιο χρόνο, έφτασε στην περιοχή ισχυρή δύναμη Κρητικών Επαναστατών με επικεφαλής το Αριστοτέλη Κόρακα, γιό του Μιχάλη Κόρακα. Απέκλεισε όλα τα αγκυροβόλια της περιοχής και εγκατέστησε πυροβολαρχία στα υψώματα του όρους Κάδιστον, ελέγχοντας πλήρως όλες τις προσβάσεις προς το νησί.
Η κατάληψη της νησίδας, αποτράπηκε την τελευταία στιγμή, απο ένα Γαλλικό και ένα Βρετανικό πλοίο, που κανονιοβόλησαν τις θέσεις των επαναστατών και τους ανάγκασαν σε υποχώρηση.
Μετά τα δραματικά γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα η παρουσία των μεγάλων δυνάμεων στο νησί όχι μόνο κρίθηκε επιβεβλημένη, αλλά η Τουρκία προέτρεψε τις μεγάλες δυνάμεις, να καταλάβουν τις μεγάλες πόλεις και τη Σπιναλόγκα.
Οι Γάλλοι, που είχαν αναλάβει την φύλαξη του Λασιθίου, εγκατέστησαν το 1897 δική τους φρουρά στο νησί, έδιωξαν την Τούρκικη φρουρά και κράτησαν μόνο 3-4 στρατιώτες που τους χρησιμοποίησαν για τη συγκέντρωση των μουσειακής αξίας μπρούτζινων Ενετικών κανονιών, τα οποία αντικατέστησαν με σύγχρονα.
Παρ' όλη τη δυσφορία των Τούρκων κατοίκων, ήταν η πρώτη φορά που στο νησί μπήκε τάξη στη διοίκηση, θεσπίστηκε υπηρεσία καθαριότητας και λειτούργησε σχολείο.
Η αποχώρηση του Τουρκικού στρατού απο την Κρήτη μετά τα γεγονότα της 25ης Αυγούστου 1898, δημιούργησε κύμα μετανάστευσης του μουσουλμανικού πληθυσμού απο την Κρήτη προς την Ανατολή. Η περίοδος της ασυλίας των μουσουλμάνων της Σπιναλόγκας είχε ουσιαστικά τελειώσει.
Στην απογραφή του 1900 στη Σπιναλόγκα κατοικούν 272 μουσουλμάνοι.
Ο επίλογος της μουσουλμανικής παρουσίας στη Σπιναλόγκα, γράφτηκε το 1903, όταν οι κάτοικοι της, αποζημιώθηκαν απο την Κρητική Πολιτεία και εγκατέλειψαν το νησί, μεταναστεύοντας αρχικά στην Κωνσταντινούπολη.


Βιβλιογραφία
Αλεξάνδρα Κραντονέλλη - Ελληνική Πειρατεία και Κούρσος
Philippe De Bonneval - Mathieu Dumas - Αναγνώσιση της Νήσου Κρήτης
Ελπίς Μέλαινα - Περιηγήσεις στην Κρήτη 1866-1870
F. W. Sieber - Ταξιδεύοντας στη Νήσο Κρήτη το 1817
Κωστής Παπαγεωργίου - Τα Νησιά της Κρήτης
V. Berard - Κρητικές Υποθέσεις
Γιάννης Χριστάκης - Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης
Θεοχάρης Δετοράκης - Ιστορία της Κρήτης
Νικ. Σταυρινίδης - Ο Καπετάν Μιχάλης Κόρακας και οι Συμπολεμιστές του

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη περιηγητης : 12-01-16 στις 19:33
Απάντηση με παράθεση
  #9  
Παλιά 13-01-16, 09:51
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή Το Χρονικό του Λεπροκομείου (Μέρος Α' 1903-1930)

Η καταπολέμηση της λέπρας στην Κρήτη, αλλα και η εφαρμογή Υγειονομικής Πολιτικής, ήταν για τη νεοσύστατη κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας, και τον Ύπατο Αρμοστή Πρίγκιπα Γεώργιο, ένα θέμα άμεσης προτεραιότητας.
Μέχρι τότε, οι λεπροί των κατώτερων λαϊκών στρωμάτων στην Κρήτη, μαζεύονταν σε απομονωμένες και άθλιες συνοικίες - γκέτο, έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα, τις λεγόμενες ''Μεσκινιές,'' χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και με μοναδικό εισόδημα τους, την καθημερινή ελεημοσύνη των συμπολιτών τους. Ήταν δε υποχρεωμένοι από τις αρχές, να φορούν κουδούνια, ώστε να γίνονται αντιληπτοί από τους υγιείς πολίτες.

1900
Τον Μάρτιο του 1900, έφτασαν στην Κρήτη προσκεκλημένοι
του Πρίγκιπα Γεωργίου καθηγητές από τη Δανία και τη
Γερμανία, προκειμένου να εξετάσουν το πρόβλημα της λέπρας
στο νησί.
Μελετώντας την κατάσταση και πάντα στα πλαίσια των
μεθόδων αντιμετώπισης της λέπρας στην Ευρώπη, συνέταξαν
μία έκθεση που πρότεινε την υποχρεωτική συγκέντρωση των
λεπρών και τον αυστηρό εγκλεισμό τους σε λεπροκομείο.
Καταλληλότερα σημεία για τη δημιουργία λεπροκομείου στην
Κρήτη, κρίθηκαν σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση, κάποια
από τα μικρονήσια της Κρήτης, όπως οι Διονυσάδες, το
Κουφονήσι, η Σπιναλόγκα, η Γραμβούσα και η Ντία.


1901
Περίπου ένα χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο του 1901, η
Κρητική βουλή ψήφισε τον νόμο (375/1901)
''Περί Απομόνωσης των Λεπρών,''
ο οποίος προέβλεπε την
υποχρεωτική δήλωση της ασθένειας στις αρχές και
πρόστιμο για τους παραβάτες. Ενώ όμως ο νόμος περι
απομόνωσης είχε ψηφιστεί, ο τόπος διαμονής τους δεν
είχε οριστεί ακόμα.

Από τα παραπάνω νησιά, η Σπιναλόγκα πληρούσε τις προδιαγραφές για γρήγορη και χωρίς πολλά έξοδα εγκατάσταση λεπροκομείου, αφού οι βασικές κτιριακές υποδομές υπήρχαν ήδη.
Επιπλέον, στην Κρητική κυβέρνηση δινόταν μια μοναδική ευκαιρία απομάκρυνσης της αμιγώς Τουρκικής κοινότητας αποτελούμενη κυρίως από κυνηγημένους από την Κρήτη Τούρκους, που κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας βρήκαν καταφύγιο στη Σπιναλόγκα.
Η αντίσταση που προέβαλε η κοινότητα των Τούρκων της Σπιναλόγκας, ματαίωσε προσωρινά τα σχέδια της Κρητικής κυβέρνησης, η οποία δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να στρέψει την κοινή γνώμη των Ευρωπαίων εναντίον της.
Στην απογραφή του 1900, στη Σπιναλόγκα καταγράφηκαν 272 Τούρκοι κάτοικοι.

1903
Μετά από ζυμώσεις που κράτησαν περίπου 2 χρόνια, η
Κρητική κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο (463/1903)
''Περι Εγκαταστάσεως των εν Κρήτη Λεπρών'' ή ''Κομμένων''
και όριζε ως τόπο διαμονής τη Σπιναλόγκα, δείχνοντας συγχρόνως
και την υποχρεωτική έξοδο από το νησί των Μουσουλμάνων
καταληψιών, που αποζημιώθηκαν με συμβολική αποζημίωση
και μετανάστευσαν στην Τουρκία.

Από τα μέσα έως τα τέλη του 1903, μεταφέρθηκαν στη Σπιναλόγκα οι πρώτοι νοσούντες, ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται απο 250 έως 270.
Οι πρώτοι λεπροί, μεταφέρθηκαν με το καΐκι του Καπετάν Μανόλη του ''Φαφούτη'' όπως τον αποκαλούσαν οι ντόπιοι.
Η κατάσταση που αντιμετώπισαν οι πρώτοι ασθενείς που μεταφέρθηκαν στη Σπιναλόγκα, ήταν λίγο πολύ αναμενόμενη. Σπίτια εγκαταλειμμένα χωρίς στέγες, απουσία ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και στοιχειώδους υγιεινής, έλλειψη νερού και υποσιτισμός.
Αυτοσχέδιες τουαλέτες και σκουπίδια συμπλήρωναν το σκηνικό και πολλές φορές η μυρωδιά απλωνόταν σε αρκετή απόσταση από το νησί.
Τα σπίτια που μπορούσαν να κατοικηθούν ήταν λίγα και οι ασθενείς αναγκάστηκαν να τα χρησιμοποιήσουν ως κοινόβια.

1904
Στις 13 Δεκεμβρίου 1904, εκδόθηκε το διάταγμα
''Περί διακανονισμού της εσωτερικής υπηρεσίας του λεπροκομείου''.


1905
Νέο διάταγμα με θέμα την εσωτερική λειτουργία του
λεπροκομείου, εκδίδεται στις 29 Μαΐου 1905, ενώ συμπληρώνεται
με άλλο ένα, τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου.


1907
Δύο νέα διατάγματα εκδίδονται στις 9 Σεπτεμβρίου 1907,
που αφορούν την αμοιβή των υπαλλήλων του λεπροκομείου
''Περι Αμοιβών Προσωπικού Λεπροκομείου Σπιναλόγκας''
και το επίδομα των ασθενών ''Περι επιδόματος Ασθενών του
Λεπροκομείου Σπιναλόγκας.''


Με την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα το 1913, ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται, αφού άρχισαν να διοχετεύονται λεπροί απ’ όλη την Ελλάδα, ενώ σταδιακά κατέφθαναν εδώ λεπροί από ολόκληρη την Ευρώπη, γεγονός που χαρακτήρισε το νησί ως Διεθνές Λεπροκομείο. Οι συνεχής εισαγωγές νέων ασθενών αλλά και οι συχνοί θάνατοι, δημιουργούσαν μεγάλες αυξομειώσεις στον πληθυσμό. Κάποιες πηγές υποστηρίζουν ότι κατά περιόδους οι λεπροί στη Σπιναλόγκα ξεπερνούσαν τους 1000.

1918
Στο πλαίσιο της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης στη
Σπιναλόγκα, η κυβέρνηση Βενιζέλου αξιοποιώντας το
ευεργετικό κληροδότημα του γιατρού Μιχαληνού προς ανακούφιση
των εγκλείστων, ανακαίνισε κάποια σπίτια, αύξησε το
επίδομα των ασθενών και συγκρότησε μια επιτροπή
αποτελούμενη από τους διαπρεπής γιατρούς Φωτεινό,
Γεωργιάδη, Μαλανδρινό
και Αραβαντινό, με στόχο την
συνολική εξαφάνιση της λέπρας από την Κρήτη.

1919
Η γνωμοδότηση της επιτροπής για τη Σπιναλόγκα περιέγραφε
για άλλη μια φορά την τραγική κατάσταση που επικρατούσε στο
νησί και στην ουσία πρότεινε το κλείσιμο του λεπροκομείου
και τη μεταφορά των ασθενών σε άλλο μέρος, με
ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ανθρώπινες συνθήκες
διαβίωσης και διαφορετικά κριτήρια απομόνωσης.


1920
Σε απαντητική επιστολή προς την επιτροπή, ο υπουργός
υγιεινής Ρακτιβάν παρακαλεί τους Φωτεινό, Γεωργιάδη,
Μαλανδρινό
και Αραβαντινό να προβούν σε έρευνα για την
καταλληλότητα των Διονυσάδων, ως τόπο μεταφοράς του
λεπροκομείου.


1923
Μεγάλη εξέγερση των ασθενών, λόγω των τραγικών
συνθηκών διαβίωσης, που απειλούν να εγκαταλείψουν τη
Σπιναλόγκα και να επιστρέψουν στην Κρήτη κολυμπώντας.


1924
Το 1924, θεωρείται έτος έναρξης διάφορων εργασιών
βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ασθενών, που
συνεχίστηκαν μέχρι το 1933.
Μετατίθεται ώς διευθυντής του ιδρύματος ο γιατρός
Εμμ. Γραμματικάκης. Αποτέλεσε βασικό παράγοντα της
θέσπισης κανονισμού λειτουργίας του θεραπευτηρίου,
ενώ στάθηκε κοντά στους ασθενής του καθ' όλη τη
διάρκεια της παραμονής του, μέχρι το 1952.

Το 1924 ήταν το έτος της μεγάλης ανταλλαγής πληθυσμών, μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Σε έγγραφο των Τουρκικών αρχείων με ημερομηνία 6/3/1924, μουσουλμάνοι, έγκλειστοι στο λεπροκομείο Σπιναλόγκας, ανταλάχθηκαν μεταφερόμενοι αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα σε Λεπροκομείο, σε Αρμένικο εγκαταλελειμένο μοναστήρι της Ανατολίας.

1925
Επισκέπτεται τη Σπιναλόγκα ο Γερμανός καθηγητής
Ζευφάρτ, προκειμένου να γνωμοδοτήσει για τις συνθήκες
διαβίωσης στο νησί. Περιγράφει την τραγική κατάσταση που
επικρατεί στο νησί και προτείνει λύσεις στον τομέα της
ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της υγιεινής, ώστε να
επιτευχθεί η μετατροπή του απομονωτηρίου σε θεραπευτήριο.
Μεταξύ των αλλαγών που πρότεινε ο Γερμανός γιατρός,
ήταν και η δημιουργία μικροβιολογικού εργαστηρίου
προς αποτροπή λανθασμένων διαγνώσεων.
Το ίδιο έτος, η επιτροπή κατέληξε στη θέσπιση νομοθετικού
πλαισίου για την μετατροπή της Σπιναλόγκας σε κέντρο ιατρικής
και νοσοκομειακής περίθαλψης λεπρών, ωστόσο μαζί με τις
ρυθμίσεις αυτές συντάχθηκαν και οι απαγορεύσεις που
αφορούσαν την επικοινωνία και τον περιορισμό των λεπρών
στα όρια της νησίδας.


1927
Έτος γέννησης της Ιφιγένειας, παιδί που γεννήθηκε στη
Σπιναλόγκα και χωρίς να έχει προσβληθεί από την αρρώστια.
Παντρεύτηκε έγκλειστο και έζησε στο νησί μέχρι το
κλείσιμο του λεπροκομείου.
Κατα το έτος αυτό, υπήρχαν στο νησί 257 λεπροί,
απο τους οποίους 172 ήταν Κρητικοι.


1928
Στην απογραφή του 1928, στη Σπιναλόγκα αναφέρονται
264 χανσενικοί κάτοικοι.
Τη χρονιά αυτή, ξεκίνησαν διάφορες εργασίες βελτίωσης
των συνθηκών διαβίωσης, όπως επισκευές παλιών κτιρίων
και ανεγέρσεις καινούργιων, συμπεριλαμβανομένου και του
νοσοκομείου του νησιού, που όμως ποτέ δεν λειτούργησε
πλήρως.



Ο Αντιλεπρικός Σταθμός και το μικροβιολογικό εργαστήριο που η Ελληνική κυβέρνηση είχε αρχικά συμπεριλάβει στα σχέδια της για αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης στη Σπιναλόγκα, εγκαινιάζεται τελικά το 1929 στην Αθήνα, ύστερα από πιέσεις εύπορων οικογενειών της Αθήνας, οδηγόντας σε απόγνωση τους Χανσενικούς της Σπιναλόγκας.
Το ίδιο έτος, με πρωτοβουλία του γιατρού Καταπότη, ιδρύεται στα Χανιά ο Παγκρήτιος Σύνδεσμος κατά της Λέπρας, μέσω του οποίου προωθήθηκαν με επιτυχία πολλά απο τα ζητήματα του Λεπροκομείου.
Απάντηση με παράθεση
  #10  
Παλιά 28-01-16, 22:45
περιηγητης Ο χρήστης περιηγητης δεν είναι συνδεδεμένος
Member
 
Εγγραφή: 18-05-2008
Μηνύματα: 30
Προεπιλογή Το ρονικό του Λεπροκομείου (Μέρος Β' 1930-1957)

Στην αυγή της δεκαετίας του 30' στο νησί της Σπιναλόγκας, άρχισαν να καταφθάνουν οι ''άτακτοι,'' άποροι ασθενής από τα θεραπευτήρια της υπόλοιπης Ελλάδας και ειδικά της Σάμου και της Αγίας Βαρβάρας και για πρώτη φορά, το θεραπευτήριο αρχίζει να οργανώνεται σε επίπεδο υποδομών.

1933
Σε αναφορά του διευθυντή του Λεπροκομείου Ε. Γραμματικάκη
προς τον Μ. Καταπότη, αναφέρεται η λειτουργία νέων πλυντηρίων,
απολυμαντήρια, αποχωρητήρια κλπ.


1935
Κατέφθασε στη Σπιναλόγκα ο Αγιορίτης ιερομόναχος
Μελέτιος Βουργούρης, διαδεχόμενος τον πατήρ Ανδρόνικο.
Έμεινε στο νησί 13 χρόνια και αποχώρησε το 1948, εκπληρώνοντας
το τάμα του, να τελειώσει τη ζωή του στο Άγιο Όρος.


1936
Έτος άφιξης στη Σπιναλόγκα του νοσούντα Επαμεινώντα Ρεμουντάκη
σε ηλικία 21 ετών. Συνελήφθηκε ύστερα από κυνηγητό με την
αστυνομία στους χώρους του πανεπιστημίου, ενώ ήταν τελειόφοιτος
της νομικής σχολής Αθηνών και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο νησί.
Το μορφωτικό του επίπεδο και η αστική καταγωγή του τον ανέδειξαν
σε ηγέτη της κοινωνίας των λεπρών και βασικό συντελεστή στην
καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των ασθενών.



Ο εγκλεισμός του Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη στη Σπιναλόγκα, λειτούργησε καταλυτικά στην κοινωνική οργάνωση του νησιού, που άρχισε σιγά σιγά να εμφανίζει δομές, κανόνες και αστικές συνήθειες. Οι δρόμοι και τα σπίτια ασβεστώθηκαν για πρώτη φορά, λειτούργησε σχολείο, κινηματογράφος, κουρείο, οργανώθηκε υπηρεσία καθαριότητας, εκδόθηκε σατυρικό έντυπο και ιδρύθηκε η ''Αδελφότητα Ασθενών Σπιναλόγκας,'' με 160 ιδρυτικά μέλη, η οποία λειτούργησε ευεργετικά στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των εγκλείστων.

1940
Στην απογραφή του 1940 στη Σπιναλόγκα κατεγράφησαν 367 κάτοικοι.


1941
Με την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς και
την Ιταλογερμανική κατοχή, ή κατάσταση στη Σπιναλόγκα
άρχισε να γίνεται τραγική. Το επίδομα από το Ελληνικό κράτος
διακόπηκε και οι όποιες συναλλαγές, γινόταν σε είδος.
Η ανοχή στη φύλαξη που επέδειξαν οι κατακτητές, οδήγησε
πολλούς λεπρούς να βγαίνουν κολυμπώντας στην Πλάκα και στην
Ελούντα και να ζητιανεύουν. Η Πλάκα αργότερα εκκενώθηκε και
η περιοχή του κόλπου της Ελούντας θωρακίστηκε με πολυβολεία
και ναρκοπέδια, αφού οι Γερμανοί φοβόταν συμμαχική απόβαση
στην περιοχή.
Συγχρόνως απείλησαν με θανατική ποινή τους λεπρούς που
δραπέτευαν και έβγαιναν στην Πλάκα και στην Ελούντα.
Για ευνόητους λόγους, οι κατακτητές δεν πάτησαν ποτέ το
πόδι τους στο νησί, δίνοντας έτσι το περιθώριο στον τότε γιατρό
και διευθυντή του λεπροκομείου Γραμματικάκη, να διατηρεί ραδιόφωνο,
να αντιγράφει τις ειδήσεις και κατόπιν να τις διανέμει στους κατοίκους
της περιοχής, ενώ στον αντίποδα της αντιστασιακής δραστηριότητας,
υπήρξε πυρήνας ασθενών που για λόγους διαβίωσης, επιδίωξε
τη στρατολόγηση του στις δυνάμεις κατοχής, γεγονός που
πραγματοποιήθηκε
το 1943.

1942
Οι ασθενείς του νησιού απείλησαν οτι θα βγάλουν όλα τα υγιή παιδιά
στην ξηρά και θα βάλουν φωτιά στο νησι. Οι Γερμανικές αρχές
κατοχής, μοίρασαν τρόφιμα και ρουχισμό.

1943
Χαρακτηριστικό είναι το πέρασμα του Πέτσα
από το νησί, λεπρός ανύπαντρος και ατίθασος τύπος που
έπινε και γλεντούσε και οι συγκάτοικοι του τον αποκαλούσαν
αναρχικό.


1948
Αρχίζει μία περίοδος ανάκαμψης, τόσο σε κοινωνικό
όσο και σε νοσοκομειακό επίπεδο για τους Χανσενικούς της
Σπιναλόγκας. Το επίδομα επανέρχεται έστω και ψαλιδισμένο,
ενώ ανεγείρονται οι δύο νέες πτέρυγες του νοσοκομείου του νησιού.
Αρχίζει η χορήγηση των νέων βελτιωμένων αντιλεπρικών φαρμάκων,
με θεαματικά αποτελέσματα.
Τα περιοριστικά μέτρα φαίνεται ότι άρχισαν να χαλαρώνουν και το
επίπεδο της ζωής επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα, ώστε οι τάσεις
φυγής εξανεμίστηκαν.
Στη φυλακή του νησιού, φιλοξενούνται ασθενείς.
Παροχές, όπως ασθενοφόρο για τη μεταφορά ασθενών σε νοσοκομεία
της περιοχής, αλλά και γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος, έκαναν για
πρώτη φορά τη ζωή στο νησί αισθητά καλύτερη, ενώ άρχισαν σταδιακά
να παρέχονται άδειες εξόδου από το νησί ασθενών με καλή κλινική
εικόνα.
Το ίδιο έτος, έφτασε στο νησί ο εφημέριος της Μονής Τοπλού,
Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, διαδεχόμενος τον ιερομόναχο
Μελέτιο Βουργούρη, ο οποίος έμεινε στη Σπιναλόγκα μέχρι την
αποχώρηση και των τελευταίων εγκλείστων.


1949
Είσοδος στο Λεπροκομείο του Μ. Φουντουλάκη, σε ηλικία 21,
χρόνων. Παντρεύτηκε στο νησί και έζησε εκεί, μέχρι την
εκκένωση του, απέκτησε ένα παιδί, ενώ πέθανε σε βαθειά
γεράμματα το 2010.

Έπαιξε στο τελευταίο επεισόδιο της σειράς το νησί, της
Β. Χίσλοπ
https://www.youtube.com/watch?featur...&v=3mC7Gj0geBc

1951
Στην απογραφή του 1951, στη Σπιναλόγκα κατεγράφησαν 267 κάτοικοι.


1953
Στις 20 Ιανουαρίου 1953, οι λεπροί της Σπιναλόγκας
εξεγέρθηκαν. Αντιπροσωπεία τους, πήρε την υπηρεσιακή βάρκα
και βγήκε στην Πλάκα, εκθέτοντας στις αρχές τα αιτήματα τους.
Το υπουργείο Υγείας αύξησε το επίδομα τους στις 15.000 δραχμές,
γεγονός που δεν ικανοποίησε τους εξεγερθέντες, οι οποίοι άρχισαν
απεργία πείνας τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους.


1955
Εκδίδεται νόμος που επιτρέπει στους ασθενείς την επανένταξη τους.

1957
Αποχωρεί από το νησί ο Επαμεινώντας Ρεμουντάκης, μαζί
με τους τελευταίους 30 Χανσενικούς, μεταφερόμενοι στην
Αθήνα και στον Αντιλεπρικό σταθμό της Αγίας Βαρβάρας.

1961
Στην απογραφή του 1961 στη Σπιναλόγκα κατεγράφησαν 3 κάτοικοι.



Το ντοκυμαντέρ ''L' Ordre'' (Η τάξη) του Jean-Daniel Pollet.



Βιβλιογραφία
Στέργιος Σπανάκης - Πόλεις και χωριά της Κρήτης (απογραφές)



http://anastasiosds.blogspot.gr/2010...g-post_05.html(σχόλιο του Λεωνίδα Κλώντζα, σε σχετικό άρθρο για τον ιερέα της Σπιναλόγκας)
.
.
Απάντηση με παράθεση
Απάντηση στο θέμα

Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
Δεν μπορείτε να προσθέσετε νέα threads
Δε μπορείτε να απαντήσετε
Δεν μπορείτε να προσθέσετε συνημμένα
Δεν μπορείτε
BB code είναι σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι εκτός λειτουργίας



Όλες οι ώρες είναι GMT +2. Η ώρα τώρα είναι 08:43.


Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.4
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.