Το Ανοίκειο (Uncanny) στον Κινηματογράφο

[melian]

Το Ανοίκειο στον Κινηματογράφο

27-29 Απριλίου 2007, ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ, ΟΛΥΜΠΙΟΝ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Με αφορμή τον εορτασμό για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Φρόιντ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Βορειοελλαδίτικη Ψυχαναλυτική Εταιρεία και με την υποστήριξη του Α.Π.Θ διοργανώνει ένα τριήμερο αφιέρωμα προβολών και συζητήσεων με τίτλο "Το 'Ανοίκειο' στον Κινηματογράφο", με ταινίες που προσεγγίζουν, μέσω της αμφίσημης ιδιότητας της εικόνας, αυτή τη θεματική.

Η σχέση ψυχανάλυσης και κινηματογράφου είναι βέβαια πολύ παλιά, με την ψυχαναλυτική σκέψη να έχει επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο οι θεωρητικοί του κινηματογράφου αναλύουν τα νοήματα, τη γλώσσα του κινημτογράφουν καθώς και τη σχέση του θεατή με τα δρώμενα στην οθόνη. Όπως με όλες τις μορφές τέχνης, όταν μελετάμε τις ταινίες μελετάμε τους εαυτούς μας. Το θέμα με το οποίο ασχολείται το αφιέρωμα είναι το Ανοίκειο (uncanny), μια πολυσήμαντη έννοια που έχει απασχολήσει την φιλοσοφία, την πολιτική, την λογοτεχνία και το σινεμά, ενώ βρίσκεται στο προσκήνιο της σύγχρονης ψυχαναλυτικής σκέψης.

Το Ανοίκειο φοβίζει, προκαλεί άγχος, τρόμο και αβεβαιότητα, προκύπτει από μια εμπειρία παράδοξου, αποξένωσης. Η ιδιαιτερότητα του όμως συνίσταται σε μια περίεργη ανάμειξη του με μια οικεία αίσθηση, σαν κάτι που έπρεπε να μείνει μυστικό και κρυμμένο να έχει έρθει στο φως. Το Ανοίκειο μπορεί να είναι μακάβριο, τρομερό όπως ο θάνατος, τα πτώματα, οι ζωντανοί νεκροί, αλλά μπορεί να κρύβεται πίσω από κάτι παράδοξα όμορφο, ή να μας θυμίζει μυστηριωδώς κάτι όπως το deja vu. Ανοίκεια είναι η τρέλα, ακριβώς γιατί βλέπουμε σ' αυτή το έργο δυνάμεων που δεν έχουμε υποψιαστεί ότι υπάρχουν μέσα μας αλλά ταυτόχρονα έχουμε μια ασαφή επίγνωση της παρουσίας τους σε μια απόμακρη γωνιά της ψυχής μας.

Όπως η αληθινή τέχνη, μας φέρνει αντιμέτωπους με την απώλεια και την θλίψη αναπαριστώντας την, έτσι και η ψυχανάλυση καθώς προσπαθεί να συλλάβει και να δώσει μορφή στο αμορφοποίητο μέσω του λόγου, συναντιέται αναπόφευκτα με το Ανοίκειο, αναμετριέται με τον φόβο, αβέβαιη πάντα για το που αρχίζει και που τελειώνει το μονοπάτι που ακολουθεί, μια διεργασία όμως που ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, οδηγεί σε μια αληθινά δημιουργική ζωή.

Οι κινηματογραφικές προβολές θα πλαισιωθούν από εισηγήσεις και πάνελ ομιλητών - ψυχιάτρων, ψυχολόγων, διδασκόντων και καθηγητών του Α.Π.Θ. - που θα αναλύσουν την πολύπλοκη και πολυσήμαντη σχέση της αίσθησης του Ανοίκειου και της κινηματογραφικής εικόνας.

Το πάνελ αποτελούν οι: Κασσιανή Φελέκη, Ψυχίατρος - Μέλος της Β.Ψ.Ε., Εύα Στεφανή, Σκηνοθέτις - Λέκτορας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννα Ιεροδιακόνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής - Ψυχανάλυσης και Μέλος της Β.Ψ.Ε., Ruth Parkin-Γουνελά, Καθηγήτρια του Τμήματος Αγγλικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού του Α.Π.Θ., Άννα Ιωάννου, Ψυχολόγος - Μέλος της Β.Ψ.Ε., Χριστίνα Αδάμου, Διδάσκουσα του Τμήματος Κινηματογράφου του Α.Π.Θ., Αντουανέττα Αγγελίδη, Σκηνοθέτις & Διδάσκουσα του Τμήματος Κινηματογράφου του Α.Π.Θ., Σώτη Τριανταφύλλου, Συγγραφέας & Κριτικός Κινηματογράφου, Φανή Τριανταφύλλου, Ψυχίατρος - Μέλος της Β.Ψ.Ε., Παναγιώτης Δόικος, Λέκτορας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Α.Π.Θ., Θέμης Κατριός, Ψυχίατρος - Πρόεδρος της Β.Ψ.Ε.


ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ

• Ο Καθρέφτης (1975): το αυτοβιογραφικό αριστούργημα του Αντρέι Ταρκόφσκι, ένα οπτικό καλειδοσκοπικό ποίημα πάνω στην παιδική ηλικία, τη μνήμη κι έναν αιώνα ρωσικής ιστορίας.

• Η Λάμψη (1962): ο Στάνλει Κιούμπρικ και η μηχανική της τρέλας σε μια επική ταινία σύγχρονου γοτθικού τρόμου, βασισμένη ελαφριά στο ομώνυμο βιβλίο του Stephen King.

• Φρανκενστάιν (1931): η πιο διάσημη ταινία τρόμου όλων των εποχών για το πιο γοτθικό πλάσμα της κινηματογραφικής φαντασίας. Από τον Βρετανό σκηνοθέτη Τζαίημς Γουέιλ.

• Η Δίκη(1962): το λογοτεχνικό αριστούργημα του Franz Kafka συναντάει στη μεγάλη οθόνη την κινηματογραφική ιδιοφυΐα του Όρσον Ουέλς.

• Οι Άλλοι (2001): το υποβλητικά ατμοσφαιρικό υπερφυσικό θρίλερ του Ισπανού Αλεχάντρο Αμενάμπαρ. Μια ιστορία φαντασμάτων - κομψοτέχνημα υπαινιγμών και διφορούμενου.

• Το Στοιχείο του Εγκλήματος (1984): το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Λαρς Φον Τρίερ, μια παραισθητική νουάρ αλληγορία για τη δυσ-τοπική Ευρώπη.

• επιλεγμένα αποσπάσματα από ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Οι πληροφορίες είναι από το έντυπο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης "Πρώτο Πλάνο".

[melian]

Πρόγραμμα

27-29/04/07

Παρασκευή 27-04-07

17.00-19.00 Xαιρετισμός, Κασσιανή Φελέκη

Φρανκεστάιν(Frankenstein) του James Whale


19.00-21.00 Το Ανοίκειο στον Χίτσκοκ

Εργαστήριο: Εύα Στεφανή, Ιωάννα Ιεροδιακόνου


(Μεταμεσονύκτια προβολή)

1.00-3.00 Σολάρις του Αντρέι Ταρκόφσκι


Σάββατο 28-04-07

11.00- 13.30 Οι Άλλοι (The Others) του Alejandro Amenabar

Εργαστήριο: Αννα Ιωάννου, Χριστίνα Αδάμου


17.00-19.00 Ταινίες Μικρού Μήκους:

Eating Sausage της Ζia Mandviwalla,

No Ordinary Sun του Jonathan Brough ,

The Singing Trophy του Grand Lahood

Συζήτηση : Ρουθ Πάρκιν - Γουνελά


19.00-21.00 Η Δίκη (TheTrial) του Orson Welles

Προλογίζει ο Παναγιώτης Δόικος


(Μεταμεσονύκτια προβολή)

1.00-3.00 Το στοιχείο του εγκλήματος (The Element of Crime )

του Lars vonTrier

Προλογίζει η Αντουανέττα Αγγελίδη


Κυριακή 29-04-07

11.00-13.30 Η Λάμψη (The Shining ) του Stanley Kubrick

Εργαστήριο: Κασσιανή Φελέκη


13.30-2.30 Μπουφές


2.30-4.30 Βίντεο-Κατασκευή: "Μικρός τοπικός διάλογος"

της Φανής Τριανταφύλλου

Συζήτηση: Αννα Ιωάννου, Ρούθ Πάρκιν-Γουνελά ,

Παναγιώτης Δόικος, Σώτη Τριανταφύλλου

Συντονισμός Θ. Κατριός


ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ