Το forum του μεταφυσικού  

Επιστροφή   Το forum του μεταφυσικού > Συζητήσεις > Αρχαία Ελλάδα – Ιστορία –Πολιτισμός

 
 
Εργαλεία Θεμάτων Τρόποι εμφάνισης
  #1  
Παλιά 02-02-07, 08:23
Το avatar του χρήστη Litsa
Litsa Ο χρήστης Litsa δεν είναι συνδεδεμένος
Senior Member
 
Εγγραφή: 25-01-2006
Περιοχή: ολούθε
Μηνύματα: 2.315
Προεπιλογή Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ

(Αντιγράφω -σκανάρω- από το περιοδικό GEO)


Η Επιστροφή του Αρχιμήδη



Του Brad Plummer (κείμενο)

Ένα ηλιόλουστο απόγευμα του Αυγουστου ξαναγεννήθηκε στη
Νότια Καλιφόρνια ένα μικρό κομμάτι της αρχαίας Ελλάδας.
Χάρη σε μια υψηλής τεχνολογίας συσκευή ακτίνων Χ, που
ονομάζεται συγχροτρόνιο, οι επιστήμονες μπορουν να
αποκαλυψουν το τελευταίο κομμάτι ενός παζλ, το οποίο
βασάνιζε τους μελετητές για περισσότερο από έναν αιώνα.
Γραμμή προς γραμμή, λέξεις ξεχασμένες από καιρό αναδυονται
από ένα αρχαίο χειρόγραφο, που φέρει την ονομασία το
Παλίμψηστο του Αρχιμήδη. Το χειρόγραφο αποκαθίσταται
σταδιακά μέσα από τα στοιχειωμένα υπολείμματα μελανιου, που
παρέμειναν στην περγαμηνή ακριβώς όπως είχαν αντιγραφεί
πριν από περίπου χίλια χρόνια.


H ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΑΚΤIΝΩΝ Χ
ειναι η πιο σύγχρονη και πλέον εξελιγμένη απόπειρα
να αποκρυπτογραφηθει ό,τι δεν ειχε καταστει δυνατόν
να διαβαστει από το Παλιμψηστο του Αρχιμήδη. Το
συγχροτρόνιο έχει αποκαταστήσει ένα μικρό, αλλά
αποφασιστικής σημασιας, ποσοστό του χειρογράφου,
το οποιο μέχρι σήμερα θεωρούνταν μη ανακτήσιμο.
Από το 1998, όταν το πολύτιμο εύρημα αγοράστηκε
από έναν ανώνυμο συλλέκτη, μια ομάδα ειδικών
επιστημόνων επεξεργάζεται το Παλίμψηστο με ποικίλες
απεικονιστικές τεχνικές μεθόδους, οι οποιες διαφέρουν
ως προς το χρωματικό φάσμα και την ένταση του φωτός.
Αυτές οι πολυφασματικές τεχνικές αποκάλυψαν τα σπαράγματα
του κειμένου που ειχαν σχεδόν σβηστει και έφεραν στο φως
τόσο σημαντικές ανακαλύψεις για τα αρχαια μαθηματικά,
ώστε θεωρούνται επαναστατικές από πολλούς επιστήμονες.

Το Παλιμψηστο του Αρχιμήδη αποτελούσε πρόκληση για τους
μελετητές ήδη από τις αρχές του 200ύ αιώνα. Το βιβλιο
-ή κώδικας- είναι μια αρχαια δέσμη κουρελιασμένων σελιδων
περγαμηνή ς από την Ιερουσαλήμ. Για πολλούς, δεν συνιστούσε
κείμενο φιλολογικού ενδιαφέροντος, αλλά ένα εύθραυστο βιβλίο
προσευχών του Μεσαίωνα. Όμως, το 1906 ο Γιόχαν φον
Χάιμπεργκ, διακεκριμένος μελετητής του Αρχιμήδη, αναγνώρισε
ότι το κείμενο περιειχε έργα του αρχαίου μαθηματικού, τα οποια
ήταν κρυμμένα ανάμεσα στις στήλες με τις ελληνικές ορθόδοξες
προσευχές.

«Για την ιστορία της μαθηματικής σκέψης, αυτές οι ανακαλύψεις
ισοδυναμούν με επανάσταση στην κατανόηση της ιστορίας των μαθηματικών»
υποστηρίζει ο Γουιλ Νοέλ, έφορος αρχαίων χειρογράφων στο
Μουσείο Τέχνης Βάλτερς στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ, όπου
φιλοξενειται το Παλίμψηστο. Το κειμενο του Παλιμψηστου του
Αρχιμήδη ήταν μοναδική πρόκληση για τους μελετητές που
ανέλαβαν να το αποκρυπτογραφήσουν. Κατά το 10 ο αιώνα,
ένας άγνωστος αντιγραφέας έφτιαξε σε περγαμηνή ένα
αντίγραφο πραγματειών του Αρχιμήδη, οι οποίες ήταν
γραμμένες στα αρχαία ελληνικά. Όμως, τρεις αιώνες αργότερα
ένας καλόγερος, ονόματι Ιωάννης Μύρωνας, μετέτρεψε την
περγαμηνή σε παλίμψηστο. Έσβησε δηλαδή το κείμενο του
Αρχιμήδη, έκοψε τις σελίδες στη μέση, τις γυρισε στα πλάγια και
αντέγραψε προσευχές της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας στις
ανακυκλωμένες σελίδες. Επιτείνοντας αυτόν τον αρχικό
τραυματισμό και σε μια προσπάθεια να αυξήσουν την αξία του
χειρογράφου, παραχαράκτες ζωγράφισαν -στις αρχές του 200υ
αιώνα θρησκευτικές εικόνες σε κάποιες από τις σελίδες.
Το αποτέλεσμα ήταν η σχεδόν ολοκληρωτική εξάλειψη του
αρχικου κειμένου, με εξαίρεση μερικά ίχνη μελανιου που
διακρίνονταν αχνά, καθώς παρέμειναν χαραγμένα στην
περγαμηνή.

Ως περίτρανη μαρτυρία της εκπληκτική ς επιστημοσυνης του,
ο Χάιμπεργκ κατόρθωσε να μεταφράσει περίπου το 80% των
κειμένων του Αρχιμήδη. Επίσης, προμηθεύτηκε φωτογραφίες
από συγκεκριμένες σελίδες, που αποτέλεσαν πoλυτιμο
βοήθημα τόσο στον ίδιο όσο και σε μετέπειτα μελετητές.


Ωστόσο, δεν μπόρεσε να αποκρυπτογραφήσει τα πια αχνά
εδάφια, τα οποία ήταν κρυμμένα στο χριστιανικό ευχολόγια.
Βέβαια, ο Χάιμπεργκ, αντί να αναθέσει σ' έναν μαθηματικό το
σχεδιασμό των πολλών διαγραμμάτων που περιείχε το
Παλίμψηστο, θεώρησε ότι ήταν μικρής αξίας και κατά συνέπεια
τούς έδωσε ελάχιστη σημασία. «Όταν ο Χάιμπεργκ διεξήγαγε τις
μελέτες του, δεν είχε εστιάσει το ενδιαφέρον του στα
διαγράμματα. Σήμερα, αντίθετα, μας ενδιαφέρουν πολύ, κυρίως
επειδή οι μαθηματικοί της Αρχαιότητας δεν σκέφτονταν βάσει
κειμένου, αλλά βάσει διαγραμμάτων. Τα διαγράμματα του
Αρχιμήδη αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της
επιχειρηματολογίας του» αναφέρει ο Νοέλ.


ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΖΛ . Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η
άποψη ότι τα έργα του Αρχιμήδη αποτέλεσαν το πνευματικό
υπόβαθρο της επιστημονικής επανάστασης. Ο Αρχιμήδης είναι
διάσημος διότι διατύπωσε την αρχή της άνωσης, όπως επίσης
διότι σχεδίασε με ευφυή τρόπο αμυντικές πολεμικές μηχανές που
χρησιμοποιήθηκαν για την υπεράσπιση της πατρίδας του, των
Συρακουσών, κατά τη ρωμαίκή εισβολή. Όμως, εκτός από τους
θρύλους που περιβάλλουν την προσωπικότητα και το έργο του,
οι προ του 1906 γνώσεις μας για τα μαθηματικά του Αρχιμήδη
προέρχονταν από δύο βιβλία, τα οποία είναι γνωστά ως
Κώδικας Α (ή Κώδικας του Βάλλα) και Κώδικας Β (ή Κώδικας μηχανικών).
Και τα δύο βιβλία έχουν χαθεί στην πορεία των αιώνων, αλλά
διασώζονται διάφορες ελληνικές και λατινικές μεταφράσεις τους.

Για να εξασφαλίσουν την αυθεντικότητα των μεταγραφών των
κειμένων του Αρχιμήδη, οι φιλόλογοι χρειάζονται πολλά
αντίγραφα από διαφορετικές πηγές. Αυτός είναι και ο κρίσιμος
ρόλος του Παλίμψηστου. Οι Κώδικες Α και Β έχουν κοινή μόνο
μία από τις πραγματείες του Αρχιμήδη: την πραγματεία Περί
έπιπέδων ίσορροπιων, η οποία, μεταξύ άλλων, περιγράφει την
αρχη του μοχλού και είναι αυτη που συνδέεται άμεσα με τη
γνωστη ρηση του Αρχιμηδη: «Δώσε μου ένα σημείο να σταθώ
και θα μπορέσω να κινησω τη Γη». Το Παλίμψηστο, γνωστό ως
Κώδικας C, περιλαμβάνει έργα που περιείχαν τόσο ο Κώδικας Α
όσο και ο Κώδικας Β. Πρόκειται για την πλειονότητα των
υπόλοιπων πραγματειών του Αρχιμηδη, στις οποίες
περιλαμβάνονται έργα όπως τα Κύκλου μέτρησις, Περί
οχουμένων (δηλαδη Περί πλεόντων σωμάτων), Περί έλίκων και
ο Τετραγωνισμός παραβολής.
«Χάρη στο Παλίμψηστο έχουμε σημερα στη διάθεση μας
περισσότερες από μία μαρτυρίες για πολλά έργα του Αρχιμηδη»
δηλωσε ο Ρέβιελ Νετζ, καθηγητης Κλασικών Σπουδών στο
Πανεπιστημιο Στάνφορντ και κύριος μελετητης επιφορτισμένος
με τη μετάφραση του αρχαιοελληνικού χειρογράφου.
«Το γεγονός φέρει επανάσταση στις πεποιθησεις μας σχετικά με
τα κείμενα του Αρχιμηδη. Για τον φιλόλογο, το κείμενο έχει
κρίσιμη σημασία. Κάθε επιστημονας χρειάζεται πάντα μερικη
-έστω- επιβεβαίωση, ένα στοιχείο που θα εγγυάται την ύπαρξη
μιας πηγης στην Αρχαιότητα».

Όμως, εκτός από τη μαρτυρία που φέρει το Παλίμψηστο όσον
αφορά τα ηδη γνωστά από το παρελθόν έργα, το χειρόγραφο
περιέχει και δύο πραγματείες του Αρχιμηδη που είναι τελείως
άγνωστες στην επιστημονικη γραμματεία, τις οποίες είχε ηδη
αναγνωρίσει ο Χάιμπεργκ, το Στομάχων και τη Μέθοδο των
Μηχανικών Θεωρημάτων. Μεταφραζόμενος αδόκιμα, ο όρος
στομάχιον» υπαινίσσεται το στο μαχόπονο, το σωματικό
συμπτωμα που εμφανίζουν όσοι αποπειρώνται να καταπιαστουν
με το παζλ του Αρχιμήδη. Αρχαίες πηγές προτείνουν ότι κατά
την Αρχαιότητα το «στομάχιον» ήταν ένα παιδικό παιχνίδι.
Αν και το μόνο που σώζεται είναι η πρώτη σελίδα της
συγκεκριμένης πραγματείας, οι μελετητές συμφωνουν ότι το
έργο εντάσσεται στα μαθηματικά και αναφέρεται στον
προσδιορισμό όλων των δυνατών Λύσεων ενός παζλ, στην
προκειμένη περίπτωση

στον προσδιορισμό όλων των τρόπων με τους οποίους
μπορουμε να διευθετήσουμε 14 κέραμους από ελεφαντόδοντο
ποικίλων σχημάτων. Το κείμενο αποτελεί το πρώτο δείγμα ενός
κλάδου των μαθηματικών, ο οποίος σήμερα είναι γνωστός ως
συνδυαστική.
Αντίθετα, η Μέθοδος των Μηχανικών Θεωρημάτων είναι
εντελώς διαφορετική και, συμφωνα με τον Νετζ, ίσως αποτελεί
το σημαντικότερο έργο του Αρχιμήδη. Σε αυτή ο Αρχιμήδης
συνδυάζει έννοιες των μαθηματικών και της φυσικής
προκειμένου να εξερευνήσει τον αριθμό των πιθανών τρόπων,
με τους οποίους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα επίπεδο για
να τεμαχίσουμε τελείως, σε απαχείς φέτες, ένα τρισδιάσταστο
πρίσμα. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν «οσοδήποτε πολλοί»
τρόποι για να το επιτύχουμε. Ο Αρχιμήδης ενισχύει τα
επιχειρήματά του εισαγάγοντας την ιδέα των «άπειρων
συνόλων» αριθμών. Επομένως, η Μέθοδος αποτελεί το πρώτο
τεκμήριο ότι οι αρχαίοι μαθηματικοί κατανοούσαν την έννοια
του απείρου, ενώ αποδεικνύει ότι ο Αρχιμήδης βρισκόταν στα
πρόθυρα της ανάπτυξης τού απειροστικού λογισμού, σχεδόν
2.000 χρόνια πριν από τον Νεύτωνα και τον Λάιμπνιτς.

«Το μεγαλείο του Αρχιμήδη βασίζεται σε δύο χαρακτηριστικά
γνωρίσματα των επιτευγμάτων του: τη συστηματική χρήση των
καθαρών μαθηματικών προκειμένου να στοχάζεται για τον
πραγματικό κόσμο και τη χρήση των εννοιών του απειροστικού
λογισμού. Η Μέθοδος τα περιέχει και τα δύο» υποστηρίζει ο
Νετζ.

Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη Litsa : 02-02-07 στις 08:43
Απάντηση με παράθεση
 

Εργαλεία Θεμάτων
Τρόποι εμφάνισης

Δικαιώματα - Επιλογές
Δεν μπορείτε να προσθέσετε νέα threads
Δε μπορείτε να απαντήσετε
Δεν μπορείτε να προσθέσετε συνημμένα
Δεν μπορείτε
BB code είναι σε λειτουργία
Τα Smilies είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας [IMG] είναι σε λειτουργία
Ο κώδικας HTML είναι εκτός λειτουργίας



Όλες οι ώρες είναι GMT +2. Η ώρα τώρα είναι 10:26.


Forum engine powered by : vBulletin Version 3.8.4
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.