ΡΗΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΑΝΕΣ (Logical Fallacies)

[rados]

Νομίζω ότι η συζήτηση για την fyrom μας έχει απομακρύνει από ένα πολύ σοβαρό θέμα που ξεκίνησε η Λίτσα. Το θέμα δεν είναι απλά λεκτικό, αλλά έχει να κάνει γενικότερα με την έρευνα. Και από την έρευνα μπορεί να ξεχωρίσει η ερευνητής του μεταφυσικού από τον φίλαθλο.

Πριν από όλα το «ξυράφι του Όκαμ», βάση για κάθε επιστημονική έρευνα.
Αν σε κάποιον δεν αρέσει η επιστημονική έρευνα, να θυμάται ότι σκοπός του ερευνητή του μεταφυσικού, είναι ακριβώς να μετατρέψει την μεταφυσική θεωρία σε επιστημονικά παραδεκτή θεωρία. (Εφόσον αυτό είναι δυνατό. Και αφού ο Δαρβίνος και η κβαντομηχανική έγιναν επιστημονικά αποδεκτές θεωρίες είμαι πολύ επιφυλακτικός για το αναπόδεικτων κάποιων αληθών θεωριών...)

Το «ξυράφι του Όκαμ» Occam's Razor είναι μια είναι επιστημονική αρχή (- λογική δοκιμασία) και πήρε το όνομα του από αυτόν που το διατύπωσε.
«Κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες»

Σε ελεύθερη απόδοση το αντιλαμβάνομαι κάπως έτσι:
Αν έχω κάποια φαινόμενα και κάποιες θεωρίες που τα εξηγούν εξίσου ικανοποιητικά, είμαι υποχρεωμένος να διαλέξω την απλούστερη. Ενδέχεται να μην είναι η σωστότερη, αλλά είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτω και υποχρεούμαι να την επιλέξω. Αν βρεθούν νέα στοιχεία που δεν ικανοποιούνται με την απλούστερη θεωρία, τότε θα αναζητήσω μια άλλη.
Για να το πούμε και αλλιώς, είμαι υποχρεωμένος να ψάχνω την απλούστερη και πιο χειροπιαστή θεωρία που ικανοποιεί τα ευρήματα.
Χωρίς αυτό δεν υπάρχει έρευνα.

Αναφέρω μερικά σφάλματα που βρήκα πρόχειρα με μικρή επεξήγηση.

Λογικά σφάλματα

Argumentum ad ignorantiam - Συλλογιστική Της αμάθειας

Αυτό το σφάλμα συμβαίνει όταν υποστηρίζεται ότι κάτι πρέπει να είναι αληθινό, απλά διότι δεν έχει αποδειχθεί ψευδές. Ή το αντίθετο αν κάτι υποστηρίζεται ότι πρέπει να είναι λανθασμένο επειδή δεν έχει αποδειχθεί αληθινό.

Σημειώστε ότι δεν είναι το ίδιο σαν να «αποδέχομαι την υπόθεση» ότι κάτι είναι εσφαλμένο, μέχρι να αποδειχθεί αληθινό. Στον νόμο για παράδειγμα υποθέτουμε την αθωότητα μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή.
Παράδειγμα:
«Φυσικά η βίβλος είναι αληθινή, κανείς δεν μπορεί να αποδείξει το αντίθετο».
«Η τηλεπάθεια και τα άλλα ψυχικά φαινόμενα δεν υπάρχουν. Κανείς δεν έχει φέρει αποδείξεις ότι είναι αληθινά..»
Και ένα παράδειγμα από κάτι που έχει παρουσιαστεί σαν θέμα στο forum:
«Αν είστε άθεος, έχετε την καλοσύνη να μου γράψετε 3 δυνατά σημεία που σας κάνουν να πιστεύετε ότι ΔΕΝ υπάρχει Θεός ; »

Λογικοφανής επιχειρηματολογία.

Εσφαλμένο σφάλμα. Γενικά θεωρούμε ότι μια πρόταση είναι ψευδής, αν έχει προκύψει σαν συμπέρασμα μιας εσφαλμένης επιχειρηματολογίας. Και όμως από εσφαλμένα επιχειρήματα μπορούμε να φθάσουμε σε αληθή συμπεράσματα.

"Πάρτε το κλάσμα 16/64. Τώρα, διαγράψτε το έξι στο κάτω μέρος και το έξι στο κάτω μέρος του κλάσματος, παίρνουμε ότι 16/64 = 1/4. "
"Περιμένετε ένα δευτερόλεπτο! Δεν μπορείς έτσι απλά να διαγράψεις τα εξάρια "
"Ώστε μας λέτε ότι το 16/64 δεν είναι ίσο με το 1/4?! "

Η σπουδαιότητα του σφάλματος που μοιάζει κάπως αστείο με την πρώτη ματιά είναι ότι πολύ συχνά συγχέουμε την κατάρριψη μιας επιχειρηματολογίας, με την κατάρριψη της αρχικής «πρότασης».

Αυτό σημαίνει ότι και η πιθανότατη, επιστημονική, απόρριψη, του ευφυούς σχεδίου, δεν αποδεικνύει την μη ύπαρξη του θεού.
Ούτε και η αναπάντεχη, επιστημονική, απόδειξη του ευφυούς σχεδίου, δεν θα συνιστούσε απόδειξη για την ύπαρξη του θεού.