Η Περιπλάνηση ως μεθοριακή εμπειρία: H ερειπιογραφία του Κυριακού Αγκωνίτη (10/12)

[beetlejuice]

Ημερομηνία: Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου 2014

Ωράριο: 19:00

Τόπος: Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, Πατησίων 47

Διοργάνωση: Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών

Σε συνεργασία με: ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΙΟΝΙΟΥ

Νικήτας Σινιόσογλου
Η Περιπλάνηση ως μεθοριακή εμπειρία: σκέψεις για την ερειπιογραφία του Κυριακού Αγκωνίτη

Ταξιδεύοντας ακατάπαυστα στην Ελλάδα και στην Μικρά Ασία λίγο πριν την κατάρρευση του Βυζαντίου, ο Κυριακός Αγκωνίτης (Ciriaco di Ancona, 1391-1452) αναζητά και εφευρίσκει έναν νέο και εντελώς προσωπικό τρόπο να σχετιστεί με το παρελθόν και να αναμετρηθεί με την βία του ιστορικού χρόνου: σε αντίθεση με τους σύγχρονούς του λόγιους που περιορίζονταν να μελετούν τον αρχαίο κόσμο μέσα από κείμενα, εκείνος επιλέγει την αυτοψία και την επιτόπια έρευνα, την περιήγηση και την περιπλάνηση, κατόπιν την υβριδική σύνθεση των εντυπώσεών του σε ημερολόγια και επιστολές. Μολονότι τα κείμενά του είναι σημαντική ιστορική μαρτυρία, μοιάζουν με άσκηση σε ένα φανταστικό λογοτεχνικό είδος από αυτά που θα άρεσαν στον Borges: την ερειπιογραφία. Η περιπλάνηση του Κυριακού εν μέσω ερειπίων και η πράξη της συγγραφικής ανασύνθεσης γίνονται μια μεθοριακή ή μεταιχμιακή εμπειρία, κατά την οποία ο Κυριακός κινείται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας: συναντά σημαντικές προσωπικότητες της εποχής του, όπως ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων, αλλά και θαλάσσιες νύμφες˙ γίνεται παρατηρητής των συναρπαστικών πολιτικών εξελίξεων, αλλά και ακροατής του ζωντανού αρχαίου πνεύματος κάθε τόπου (genius loci)˙ εντέλει επιτρέπει σε μυθολογικά και παγανιστικά στοιχεία να συμφύρονται με την χριστιανική του ταυτότητα υπονομεύοντας την φαινομενικά γραμμική ανέλιξη της ιστορίας ή τις αναμενόμενες συμβάσεις της καθημερινότητας. Η περιπλάνηση και η ερειπιογραφία του Κυριακού είναι μια διαβατήρια εμπειρία που αφενός απολήγει στην αισθηματοποίηση (και όχι την απλή καταγραφή) των υλικών καταλοίπων και βιωμάτων του παρελθόντος, αφετέρου στην προσωπική ρήξη με τα όρια Ανατολής και Δύσης, Χριστιανισμού και παγανιστικού κόσμου, Βυζαντίου και Αναγέννησης, μυθολογίας και ιστορίας.