Η Αθήνα στο Παρίσι ( Miriam Leonard)

[beetlejuice]

Χαιρετω και παλι μετα απο αρκετες ημερες τους φιλους του φορουμ!
Επιστρεφω με ενα νεο βιβλιο που ισως ενδιαφερει ορισμενους απο εσας:

Η Αθήνα στο Παρίσι ( Miriam Leonard)

Ο Μάης του '68 συναντά ...τους αρχαίους Ελληνες
Πώς η σύγχρονη γαλλική σκέψη αναζήτησε στον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τον Σοφοκλή τις νεωτερικές θεωρίες της *




«Εμείς οι άλλοι Ελληνες». Ετσι τιτλοφορούσε ο Ζακ Ντεριντά ένα δοκίμιό του το 1992. Τι ήταν όμως εκείνο που έκανε, είκοσι τέσσερα χρόνια πριν, τον νεαρό τότε φιλόσοφο να αφοσιωθεί στη μελέτη του Πλάτωνα όταν οι φοιτητές καταλάμβαναν τη Σορβόνη τον Μάη του 1968, χρονιά που κυκλοφόρησε το μανιφέστο του αποδομιστικού εγχειρήματός του «Πλάτωνος φαρμακεία»; Και δεν ήταν ο μόνος από τις μεγάλες μορφές της σύγχρονης γαλλικής σκέψης που, μέσα στη δίνη των πολιτικών γεγονότων, αναζήτησαν στην αρχαιότητα τα ερείσματα για τις νεωτερικές θεωρίες τους.


Φουκό, Βερνάν, Λεβί-Στρος, Λακάν και άλλοι στράφηκαν στην προσωπικότητα του Σωκράτη ή βυθίστηκαν στα κείμενα του «Οιδίποδα Τύραννου» και της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, την ίδια ώρα που οι τυπικοί μελετητές της κλασικής αρχαιότητας, όπως ο Πιερ Βιντάλ-Νακέ, είχαν κάνει διακοπή στη μελέτη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού για να ζήσουν τον πυρετό του Μάη ή να αγωνιστούν κατά του πολέμου της Αλγερίας και υπέρ των δικαιωμάτων των φυλακισμένων.

Η Μίριαμ Λέναρντ, που διδάσκει Κλασικές Σπουδές στο University College London, συνεργάζεται με το Κέντρο Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και επικεντρώνεται στις εργασίες της στο θέμα της επίδρασης της κλασικής αρχαιότητας στη σύγχρονη σκέψη, δίνει απάντηση στο φαινόμενο της Γαλλίας μέσα από το βιβλίο της «Η Αθήνα στο Παρίσι». Ενα βιβλίο επίκαιρο, καθώς αναβιώνουν οι συζητήσεις με αφορμή τα σαράντα χρόνια από τον θρυλικό Μάη.

Το βιβλίο υποστηρίζει ότι «η συνάντηση της μεταπολεμικής Γαλλίας με τους αρχαίους Ελληνες έδωσε ώθηση σε μια νέα διερεύνηση του πολιτικού φαινομένου».

Οι κλασικιστές, όπως ο Βιντάλ-Νακέ και ο Αλέν Σναπ, πίστευαν ότι δεν υπάρχει θεμελιώδης διάκριση ανάμεσα στην πολιτική των αρχαίων και των νεότερων χρόνων - η μελέτη του παρελθόντος μπορεί και πρέπει να συμβαδίζει με την πιο δραστήρια ανάμειξη στη σύγχρονη πολιτική ζωή.

Οι νεότεροι διανοητές αντέδρασαν κατόπιν εορτής στα γεγονότα του Μάη. Ο Ντεριντά, λέει η Λέναρντ, τήρησε εξαιρετικά επιφυλακτική στάση κατά τη διάρκεια των γεγονότων, ο Φουκό απουσίαζε στην Τυνησία, ενώ, όπως σχολιάζει ο Κορνήλιος Καστοριάδης, «στο Παρίσι του 68 κανένας σώφρων άνθρωπος που γνώριζε έστω και λίγο την προσωπικότητα και το έργο του Λακάν δεν θα μπορούσε να διανοηθεί ότι θα είχε οποιαδήποτε σχέση μ ένα κοινωνικό ή πολιτικό κίνημα».

Παρά το αμφιλεγόμενο ιδεολογικό του στίγμα, υποστηρίζει η συγγραφέας, το μεταπολεμικό Παρίσι τοποθέτησε τους Ελληνες στο επίκεντρο μιας ριζοσπαστικής αναθεώρησης της πολιτικής φιλοσοφίας.

Ομως, προσοχή, αν η επίσημη ενδυμασία της Γαλλικής Επανάστασης ήταν η ρωμαϊκή, σύμφωνα με τον Μαρξ, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι θεωρητικοί του 68 επέλεξαν ελληνικό ένδυμα για τη δική τους επανάσταση. Επέστρεψαν στην Ελλάδα για να ανακαλύψουν εκ νέου την πολιτική. Στράφηκαν για παράδειγμα στην αθηναϊκή δημοκρατία για να υποστηρίξουν τις θέσεις τους σχετικά με τη φύση της ηθικής επιλογής και τον ρόλο του πολιτικού υποκειμένου στις σύγχρονες κοινωνίες.Η εξέτασαν τις τύχες του Οιδίποδα, της Αντιγόνης και του Σωκράτη συνδέοντάς τες με τα όρια της δημοκρατίας και της τυραννίας. Η πρόσληψη του «Οιδίποδα Τύραννου» και της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, καθώς και του «Συμποσίου» και του «Φαίδρου» του Πλάτωνα ανιχνεύονται στα έργα των Ζαν - Πιερ Βερνάν, Μισέλ Φουκό, Ζακ Ντεριντά, Κλοντ Λεβί-Στρος, Λις Ιριγκαρέ και άλλων.

ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΗΣ

«Η ΑΘΗΝΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ»
ΜΙΡΙΑΜ ΛΕΝΑΡΝΤ
Μετάφραση: Ελσα Βιδάλη
Εκδόσεις «Πάπυρος»
Σελίδες: 400
Τιμή: 17 ευρώ

«...είτε είναι η πολιτική ταυτότητα για τον Βερνάν, η απελευθέρωση από την καταπίεση για τον Φουκό, η ηθική για τον Λακάν ή η δικαιοσύνη για τον Ντεριντά (...) η ενασχόληση με τον κλασικό κόσμο προϋποθέτει πάντα τη δυνατότητα της ανανέωσης, την ακλόνητη δέσμευση στην ανάγκη να προχωράμε μπροστά χωρίς να ξεχνάμε ποτέ να κοιτάζουμε πίσω» (σελ. 353).


*Το παρον αφιερωμα ειναι της Δημητρας Ρουμπουλα για λογαριασμο της εφημεριδας "ΕΘΝΟΣ" (φυλλο 24/5/08)