Κούφιος δορυφόρος (επισήμως)

[Ηλιας]

Πριν ~1 μήνα το διαστημόπλοιο Κασσίνι πραγματοποίησε κοντινό πέρασμα από το δορυφόρο toy Κρόνου Υπερίωνα και έδωσε τις καλύτερες φωτογραφίες που υπάρχουν μέχρι σήμερα. Ο Υπερίωνας συνίσταται κυρίως από πάγο και ένα από τα πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι πως η περιστροφή του είναι χαοτική, δηλαδή δεν έχει συγκεκριμένο άξονα περιστροφής όπως η πχ. Γη. Περιστρέφεται προς διάφορετικές κατευθύνσεις συνεχώς. Αυτό οφείλεται στο περιέργο σχήμα του, στις βαρυτικές επιδράσεις του Κρόνου και μερικών μεγάλων δορυφόρων του, αλλά και πιθανότατα στην ιδιόμορφη κατανομή μάζας στο εσωτερικό του.
Οι αναλύσεις που έγιναν στην τροχιά του Κασσίνι βοήθησαν να υπολογιστεί με σημαντική ακρίβεια η μάζα του μικρού αυτού δορυφόρου, και εν συνεχεία η μέση τιμή της πυκνότητάς του. Η τιμή της πυκνότητας του είναι μόλις το 60% αυτής του νερού, και επειδή η σύστασή του είναι σχεδόν 100% παγος, αυτό σημαίνει πως το εσωτερικό του είναι κατά 40% κενό.

Από την ανακοίνωση της NASA:
κλικ


"However, this moon has a very irregular shape and preliminary estimates of its density show that it is only about 60 percent as dense as solid water ice. This suggests that much of its interior (40 percent or more) must be empty space.

The low density further suggests that Hyperion is mostly made of water ice, with a low rock and metal content. If the moon had significant higher density components, its implied porosity would be significantly higher than 50 percent."

Ο λόγος που ο Υπερίων έχει αυτές τις κενές περιοχές (μπορεί να είναι μεγάλα σπήλαια, ή απλώς το υλικό του να είναι πορώδες) είναι γιατί η μάζα του είναι μικρή και δεν είναι αρκετή ώστε τα υλικά να αρχίσουν να καταρρέουν προς το κέντρο και να συμπυκνώνονται υπό το βάρος τους και συνεπώς να γεμίζουν τις κενές περιοχές (σαν υγρό). Όπως λέγεται στη φυσική, ο Υπερίωνας δεν είναι σε υδροδυναμική ισορροπία.

Κενοί σαν τον Υπερίωνα μπορεί να είναι μικροί αστεροειδείς, κομήτές ή αλλα μικρά φεγγάρια των μεγάλων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ενδείξεις υπάρχουν για μερικά τέτοια σώματα (πχ. η Φοίβη, αλλος ένας δορυφορος του Κρόνου) και κάτι τέτοιο ερευνάται επί χρόνια στη φυσική.

Κενά δε μπορεί να είναι τα εσωτερικά των μεγάλων πλανητών ή των μεγάλων δορυφόρων γιατί λόγω του βάρους τους τα υλικά καταρέουν προς το εσωτερικό (στην ουσία συμπεριφέρονται σαν υγρό - σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες). Ισχύει κατα τ' αλλα η συνθήκη υδροδυναμικής ισορροπίας.

Συνεπώς πλανητικά σώματα με κενό εσωτερικό υπάρχουν, αν το θέμα σας ενθουσιάζει έχετε ενα λόγο ακόμα να ακολουθήσετε το σωστό δρόμο για να ασχοληθείτε με αυτό (και μιλάω για σπουδές). Αν απλά αυτό σας ενδιαφέρει χωρίς όμως να θέλετε να σπουδάσετε κάτι σχετικό, τουλαχιστόν ελπίζω πλέον να καταλάβενετε πως κανείς δεν κρύβει κούφιους πλανήτες αν υπάρχουν και πως θεωρίες για κουφιες Γαίες κλπ κλπ είναι για πέταμα. Μη σπαταλάτε φαια ουσία για να ασχοληθείτε με λάθος πράγματα.

Ιδού και ο Υπερίων όπως φωτογραφήθηκε από το Κασσινι (κοντινότερη προσεγγιση ~100000 χλμ). Στις 26 Σεπτεμβριου θα περάσει μόλις 500 χλμ από αυτόν. Σε περίπου 6 ώρες το Κασσίνι θα περάσει ~200 χλμ από τον Εγκελαδο, αλλο δορυφόρο του Κρόνου, ο οποιός ίσως έχει ηφαίστεια πάγου.