Το πιο διαδεδομένο παράσιτο της γης - Επηρεάζει τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά

[gayteacher]

Το πιο διαδεδομένο παράσιτο της γης

Το τοξόπλασμα προσβάλλει πάνω από τον μισό πληθυσμό του πλανήτη, και εξαπλώνεται εξαπατώντας το ανοσοποιητικό σύστημα

Στα χαρτιά το τοξόπλασμα (Τοxoplasma gondii) εμφανίζεται σαν το πιο διαδεδομένο παράσιτο στον πλανήτη. Αυτός ο μονοκυτταρικός παθογόνος μικροοργανισμός προσβάλλει πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, συμπεριλαμβανόμενων και 50 εκατομμυρίων Αμερικανών. Καθένα από τα θύματα του τοξοπλάσματος μεταφέρει χιλιάδες παράσιτα, τα περισσότερα εκ των οποίων «διαμένουν» στον εγκέφαλο. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το τοξόπλασμα είναι εξίσου ικανό να μολύνει και άλλα θερμόαιμα ζώα ανόμοια μεταξύ τους όπως κοτόπουλα και καγκουρό.

Σήμερα οι επιστήμονες ανακαλύπτουν κάποια μυστικά της «επιτυχίας» του τοξοπλάσματος. Σουηδοί ερευνητές ανακοίνωσαν ότι το παράσιτο αναπτύσσεται μέσα στο σώμα μεταχειριζόμενο με επιδεξιότητα ευκίνητα κύτταρα που αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Το τοξόπλασμα λοιπόν εξαπατά τα γνωστά ως δενδριτικά κύτταρα (dendritic cells) και τα κάνει να τρέχουν σ’ όλο το σώμα αγνοώντας τις εντολές από άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να αυτοκτονήσουν. Τα δενδριτικά κύτταρα εισάγουν λαθραία τα παράσιτα στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα λειτουργώντας περισσότερο σαν δούρειος ίππος.

Στρατηγικές σαν αυτή κατέστησαν το τοξόπλασμα απίστευτα διαδεδομένο αλλά και απίστευτα σκοτεινό. Αν κάποιος αναφέρει το παράσιτο, το πιο πιθανό είναι ότι κανείς δεν θα το γνωρίζει. Αντίθετα παθογόνοι μικροοργανισμοί που προσβάλλουν πολύ ολιγότερα άτομα, όπως ο Εbola και οι ιοί West Nile είναι περισσότερο γνωστοί.

Η σκοτεινή πλευρά του τοξοπλάσματος συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση των ικανοτήτων του. «Το παράσιτο προσαρμόζεται από μόνο του, ώστε να επιτευχθεί μια καλοήθης μόλυνση», λέει ο Dr. Lloyd Kasper, από το Πανεπιστήμιο Dartmouth. Στη μεγάλη πλειονότητα των ατόμων, το τοξόπλασμα δεν προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Κι αυτό το καταφέρνει εξαπατώντας τα κύτταρά μας και το ανοσοποιητικό σύστημα και εγκαθιστώντας μια προσεκτική αρμονία μεταξύ του παρασίτου και του «οικοδεσπότη» θύματος. «Από τη στιγμή που θα μολυνθείς με τοξόπλασμα θα το έχεις για όλη σου τη ζωή», λέει ο Dr. Kasper.

Ωστόσο το τοξόπλασμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή εγκεφαλική βλάβη σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως τα έμβρυα και τους ενήλικες ασθενείς με AIDS.

Ταξίδι αστραπή σ’ όλο το σώμα

Οι γάτες παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιτυχή εξάπλωση του παρασίτου. Μπορούν να το μεταφέρουν στο εντερικό τους σύστημα, όπου μπορούν να παράγουν κύστες που μοιάζουν με αυγά, γνωστές ως ωοκύστες. Μία και μόνο μολυσμένη γάτα μπορεί να αποβάλει 100 εκατομμύρια ωοκύστες με τα περιττώματά της. Οι ωοκύστες μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος επί περισσότερο από ένα χρόνο και μπορούν να μολύνουν και το πόσιμο νερό.

Οι ωοκύστες μολύνουν τους ανθρώπους καθώς και άλλα θηλαστικά και πουλιά. Το χοιρινό κρέας που δεν έχει μαγειρευτεί αρκετά, καθώς και το κοτόπουλο και άλλα είδη κρεάτων αποτελούν έναν άλλο δρόμο που ακολουθεί το τοξόπλασμα για να εισβάλει στο σώμα μας. Κι από τη στιγμή που θα συμβεί αυτό, εξαπλώνεται ραγδαία. Μέσα σε ώρες μπορεί να ανιχνευτεί στην καρδιά και σε άλλα όργανα. Είναι ακόμη ικανό να μολύνει τον εγκέφαλο, ο οποίος προστατεύεται από τα περισσότερα παθογόνα με ένα συμπαγές φράγμα.

Ελέγχει τα κύτταρα

Ο Antonio Barragan, επίκουρος καθηγητής, και οι συνάδελφοί του στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη προβληματίστηκαν αρχικά για το πώς το τοξόπλασμα καταφέρνει να κάνει αυτό το γρήγορο ταξίδι του. «Οταν αναζητήσαμε παράσιτα στο αίμα, βρήκαμε πολύ λίγα που απλώς κολυμπούσαν», λέει ο Dr. Barragan. Αλλά οι επιστήμονες παρατήρησαν αρκετά από τα παράσιτα μέσα στα κύτταρα του ανοσοποιητικού, στα γνωστά ως δενδριτικά κύτταρα. Ο Dr. Barragan ήταν ιδιαίτερα περίεργος. Τα δενδριτικά κύτταρα, συνήθη στα έντερα, έρχονται συχνά σε επαφή με τα παθογόνα. Αντιδρούν και σύρονται στους λεμφαδένες ή στoν σπλήνα, όπου επικοινωνούν με άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού. «Αυτό μας οδήγησε να αναλογιστούμε τι θα γινόταν αν το παράσιτο κατηύθυνε αυτά τα κύτταρα, ώστε να μετακινηθούν και να διαδοθούν σε όλο το σώμα», είπε ο επιστήμονας. Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του τοποθέτησαν δενδριτικά κύτταρα σε ένα δίσκο καλλιέργειας και έγχυσαν τοξόπλασμα. Διαπίστωσαν ότι τα παράσιτα παρουσίασαν μια παράξενη μεταβολή: τα δενδριτικά κύτταρα έγιναν υπερδραστήρια και σύρονταν για μια ολόκληρη ημέρα.

Στην επόμενη φάση οι επιστήμονες παρατήρησαν με ποιον τρόπο το τοξόπλασμα εξαπλώνεται σε έναν ζωντανό οργανισμό. Πρόσθεσαν λοιπόν ένα γονίδιο «πυγολαμπίδας» στα παράσιτα, έτσι ώστε να λαμπυρίζουν. Οταν έγχυσαν τα παράσιτα σε αρουραίους, λίγο από το φως διέφευγε από τα ζώα και μπορούσε να παρατηρηθεί. Τοποθετώντας τους αρουραίους σε ένα σκοτεινό κουτί, ο Dr. Barragan και οι συνάδελφοί του μπορούσαν να ανιχνεύσουν τα παράσιτα καθώς εξαπλώνονταν.

Χρισιμοποιώντας τα δενδριτικά κύτταρα που μετέφεραν τοξόπλασμα, τα παράσιτα εξαπλώθηκαν στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα πιο γρήγορα. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι το τοξόπλασμα επιτίθεται στα δενδριτικά κύτταρα και συνεχίζει την πορεία του μαζί τους. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Cellular Microbiology.

Ο τελικός στόχος

Kαθως το τοξόπλασμα εξαπλώνεται σε όλο το σώμα, εισβάλλει στα κύτταρα. Αντίθετα από άλλα παθογόνα, το τοξόπλασμα μπορεί να εισβάλει σχεδόν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου στα σώματα των χιλιάδων ειδών στα οποία φιλοξενείται. Το παράσιτο γλιστρά σε ένα κύτταρο προσκολλάται στην επιφάνειά του και τραβά τη μεμβράνη του για να καλυφθεί. «Μοιάζει σαν να βάζεις το δάχτυλό σου σε ένα μπαλόνι», λέει ο Dr.Vernon B. Carruthers, από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Απλώς εγκαθίσταται εκεί και ο ξενιστής (οργανισμός που φιλοξενεί το παράσιτο) δεν το αναγνωρίζει ως ξένο σώμα το οποίο θα έπρεπε να καταστρέψει. Αν το τοξόπλασμα απλώς μεταδιδόταν από κύτταρο σε κύτταρο, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή βλάβη. Ωστόσο στόχος του παρασίτου δεν είναι η εξόντωση του οργανισμού που το φιλοξενεί, δεν είναι προς το συμφέρον του. Στόχος του είναι να εισέλθει στον τελικό ξενιστή, στις γάτες, το μόνο είδος στο οποίο το τοξόπλασμα μπορεί να αναπαραχθεί κάνοντας ωοκύστες που αποβάλλονται με τα περιττώματά τους. Και στις γάτες δεν αρέσει να τρώνε νεκρά ζώα. Αντίθετα, το τοξόπλασμα εξελίχθηκε να είναι πολύ μεταδοτικό, αλλά όχι πολύ βλαβερό.

«Πρόκειται για έναν οργανισμό που εργάζεται με πολύ έξυπνο τρόπο για να μεταβεί από τον έναν φιλοξενούντα οργανισμό στον άλλον» λέει ο Dr. Alan Sher, επικεφαλής των Εργαστηρίων Παρασιτικών Παθήσεων στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. O Dr. Sher μελετά πώς το τοξόπλασμα μεταχειρίζεται το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή του. Στα πρώτα στάδια της μόλυνσης, το παράσιτο αναδεικνύει την παραγωγή αξιοσημείωτων μορίων, γνωστών ως κυτοκίνες. Αυτές προκαλούν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στο τοξόπλασμα εξοντώνοντας τα ελευθέρως κινούμενα παράσιτα. Τα παράσιτα που τυγχάνει να βρίσκονται στο εσωτερικό των κυττάρων στη διάρκεια της επίθεσης αναγνωρίζουν κατά κάποιο τρόπο τι συμβαίνει και εισέρχονται σε ένα είδος χειμερίας νάρκης. Τα κύτταρα του ξενιστή (οργανισμού που φιλοξενεί τα παράσιτα) μεταβάλλονται σε κύστη στην οποία μπορούν να κρυφτούν από το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ισχυρή αντίδραση που προκαλεί το τοξόπλασμα από το ανοσοποιητικό σύστημα από μόνη της ενέχει ρίσκο. «Αυτές οι κυτοκίνες βγαίνουν εκτός ελέγχου και προκαλούν βλάβες στους ιστούς», λέει ο Dr. Sher. Σε πειράματα με αρουραίους αυτή η αντίδραση φάνηκε ότι μπορεί να είναι μοιραία.

Το τοξόπλασμα κατευθύνει τους ξενιστές μακριά από αυτόν τον κίνδυνο, όπως διαπίστωσε ο επιστήμονας. Προκαλεί τους ξενιστές να δημιουργήσουν μόρια που χαλιναγωγούν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Το ψήσιμο του κρέατος

Οι κίνδυνοι από το τοξόπλασμα, πιθανοί ή αποδεδειγμένοι, αποτελούν αιτία ανησυχίας, λένε οι ειδικοί και πρόκειται για σημαντικό κίνδυνο της δημόσιας υγείας, προσθέτει ο Dr. Sibley.

Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι το τοξόπλασμα είναι σπάνιο στο κρέας που πωλείται στα καταστήματα των ΗΠΑ. Ωστόσο οι ειδικοί εξακολουθούν να συστήνουν το καλό μαγείρεμα του κρέατος, ώστε να εξοντωθούν οποιαδήποτε παράσιτα. Ο Dr. Milton M.McAllister, παρασιτολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο, έχει ήδη προειδοποιήσει ότι πρέπει να ελεγχθεί η διάδοση τοξοπλάσμωσης από τις γάτες. Επισήμαινε ότι οι ωοκύστες από τις γάτες μπορούν επίσης να μολύνουν και την άγρια ζωή. Τοξόπλασμα έχει επίσης ανιχνευτεί και στις βίδρες της θάλασσας, που σημαίνει ότι μπορεί να φτάσει στον ωκεανό. Και ο επιστήμονας κατέληξε ότι είναι ασφαλές να διατηρεί κάποιος μια γάτα, αλλά θα πρέπει να την περιορίσει στο εσωτερικό του σπιτιού του»





Πηγή Καθημερινή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_...08/2006_193984

[gayteacher]

Συμπτώματα και κίνδυνοι

Τη μόλυνση με τοξόπλασμα μπορεί να την αισθανθεί κάποιος ως ήπιο κρυολόγημα και τα συμπτώματα περνούν από τη στιγμή που το παράσιτο έχει φωλιάσει στις κύστες του. Αργότερα, με τα χρόνια οι κύστες περιστασιακά σπάζουν, αλλά το ανοσοποιητικό σύστημα γρήγορα καταστρέφει τα περισσότερα από τα ελεύθερα παράσιτα. Τα λίγα που επιβιώνουν εισβάλλουν σε νέα κύτταρα.

«Αυτό είναι το κλειδί για αυτή τη μόλυνση», λέει ο Dr. Barragan. Πιστεύω ότι αυτό εξηγεί γιατί αυτό το παράσιτο είναι τόσο εντυπωσιακά διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο». Το τοξόπλασμα γίνεται απειλή όταν δεν υπάρχει υγιές ανοσοποιητικό σύστημα για να το ελέγξει. Οι έγκυοι γυναίκες που μολύνονται για πρώτη φορά από τοξόπλασμα μπορούν να το περάσουν στο αγέννητο παιδί τους. Αν δεν έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα για να κρατήσουν το παράσιτο υπό έλεγχο, το έμβρυο μπορεί να υποστεί ισχυρή εγκεφαλική βλάβη. Περισσότερα από 4.000 παιδιά στις ΗΠΑ εκτιμάται κάθε χρόνο ότι υποφέρουν από τοξοπλάσμωση. Επίσης το τοξόπλασμα είναι επικίνδυνο στους ενήλικες με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Η αιτία γι’ αυτό μπορεί να είναι το AIDS ή φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό, σαν αυτά που χορηγούνται σε άτομα που υποβάλλονται σε μεταμόσχευση οργάνου.

Επηρεάζει τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά

Για δεκαετίες, οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν ότι τα άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχουν συνέπειες από το τοξόπλασμα. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια αφήνουν αιχμές ότι το παράσιτο μπορεί να ασκήσει επιρροή στη συμπεριφορά, τουλάχιστον των ζώων. Το 2000, Βρετανοί επιστήμονες κατέδειξαν ότι αρουραίοι μολυσμένοι με τοξόπλασμα έχασαν τον φόβο τους για τις γάτες.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ πρόσφατα συνέχισαν τα πειράματα μελετώντας ποντίκια και αρουραίους. «Πράγματι έδειξαν μια ήπια έλξη από τη μυρωδιά της γάτας», όπως είπε ο Ajai Vyas νευροβιολόγος του Στάνφορντ. «Δεν είναι μόνο η απώλεια μια παλιάς συμπεριφοράς. Αλλά η δημιουργία μια νέας συμπεριφοράς». Ο Dr. Vyas και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι οι επιδράσεις του τοξοπλάσματος στόχευαν κυρίως στη μυρωδιά της γάτας. Τα ποντίκια εξακολουθούσαν να φοβούνται τη μυρωδιά του σκύλου αλλά όχι των κουνελιών. Μπορούσαν επίσης να αποκτήσουν νέες αντιδράσεις φόβου. «Μόνο ο έμφυτος φόβος στη γάτα ήταν διαφορετικός, και αυτό ξάφνιασε ιδιαίτερα. Δεν ξέρουμε πραγματικά πώς ο φόβος της γάτας εγκαθίσταται στον εγκέφαλο», πρόσθεσε ο επιστήμονας.

Το πώς το τοξόπλασμα ενθαρρύνει αυτή την αλλαγή είναι πραγματικά μυστήριο. Είναι πιθανό ότι το παράσιτο μεταβάλλει την παραγωγή συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών. «Αλλά δεν γνωρίζουμε πώς ορισμένες συνολικές μεταβολές μπορούν να έχουν τόσο συγκεκριμένο αποτέλεσμα», λέει ο δρ Vyas ο οποίος και ανακοίνωσε προ καιρού τα αποτελέσματα της μελέτης του στην ετήσια συνάντηση International Behavioral Neuroscience Society.

Κάποιοι επιστήμονες υποπτεύονται ότι το τοξόπλασμα μπορεί να επηρεάσει και τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ορισμένες μελέτες αναφέρουν συσχέτιση μεταξύ τοξοπλάσματος και σχιζοφρένειας, αλλά οι ισχυρισμοί αυτοί δεν είναι ευρέως παραδεκτοί.

Ο δρ Robert H. Yolken, διευθυντής του Εργαστηρίου Στάνλεϊ στο Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς και οι συνάδελφοί του επανεξέτασαν ιατρικά αρχεία στρατιωτών. Διαπίστωσαν ότι οι στρατιώτες που ανέπτυξαν σχιζοφρένεια είχαν δύο φορές μεγαλύτερη πιθανότητα από άλλους στρατιώτες να εμφανίζουν σημάδια μόλυνσης από τοξόπλασμα στο δείγμα του αίματός τους.


Πηγή Καθημερινή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_...08/2006_193984

[Priest_Atheos]

Είχα ακούσει το όνομα, αλλά δεν είχα ιδέα ότι ήταν τόσο σοβαρό...

Γνωρίζει κανείς αν μπορεί να ανιχνευτεί με μια αιματολογική εξέταση ; Υπάρχει θεραπεία ; Αν υπάρχει, έχει παρενέργειες ;

Ευχαριστώ προκαταβολικά.

[excellent]

Βρήκα κάτι:
15. Ανίχνευση του Τοξοπλάσματος (T. gondii)

Γενικά: Το τοξόπλασμα (Τoxoplasma gondii) είναι ένα πρωτόζωο που μολύνει πτηνά και θηλαστικά (κυριότερος ξενιστής η γάτα), ενώ στον άνθρωπο η μόλυνση είναι συνήθως ασυμπτωματική. Μόνο το 10 έως 20% των κατά τα άλλα υγιών ατόμων εμφανίζουν συμπτώματα τοξοπλάσμωσης μετά τη μόλυνση, συνήθως δε με τη μορφή παροδικής λεμφαδενοπάθειας. Δε συμβαίνει το ίδιο με τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, στους οποίους η λοίμωξη συχνά επιφέρει σοβαρές διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, της καρδιάς, των πνευμόνων και των ματιών. Τέλος, η ενεργός λοίμωξη της εγκύου, ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, οδηγεί με μεγάλη πιθανότητα σε συγγενή τοξοπλάσμωση του εμβρύου, με σοβαρές συνέπειες στην ανάπτυξη του τελευταίου.
Μέθοδος: Οι διαθέσιμες ανοσοενζυμικές και μικροβιολογικές μέθοδοι διάγνωσης χαρακτηρίζονται από μειωμένη αξιοπιστία. Αντίθετα, η μοριακή ανίχνευση του DNA του πρωτοζώου συνδυάζει εξαιρετική ευαισθησία και ειδικότητα, ταχύτητα και δυνατότητα εφαρμογής σε οποιοδήποτε πρακτικά βιολογικό υλικό, πάντοτε ανάλογα με το κλινικό ερώτημα.

Δειγματοληψία: Το περιφερικό αίμα και τα διάφορα βιολογικά υγρά (αμνιακό, εγκεφαλονωτιαίο, βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα) συλλέγονται σε στείρο σωληνάριο γενικής με αντιπηκτικό (EDTA) και φυλάσσονται στην ψύξη (4οC) μέχρι την αποστολή τους στο Κέντρο για ανάλυση. Τα βιοπτικά υλικά παραλαμβάνονται σε φορμόλη ή εγκλεισμένα σε παραφίνη.
ΟΔΗΓΙΕΣ

ΥΛΙΚΟ : Ολικό αίμα (γενική), σπέρμα, εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), ιστός περιόδου, αμνιακό υγρό, υδατοειδές υγρό, ορός, ούρα, μυελός οστών, λεμφαδένες, βιοψίες κ.λπ ( σε ότι άλλο δείγμα ζητηθεί). Φυλάσσεται όπως είναι στο ψυγείο (συντήρηση) αρκετές ημέρες. Η μεταφορά μπορεί να γίνει με παγοκύστη (καλοκαίρι) χωρίς να είναι απαραίτητο.

ΧΡΟΝΟΣ : Συνήθως χρειάζονται 3 - 5 εργάσιμες ημέρες, εκτός και χρειαστεί επανάληψη.

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Παντελής Κωνσταντουλάκης

Πηγή:http://www.locus-medicus.gr και συγκεκριμένα http://www.locus-medicus.gr/mba15.html