Το εσωτερικό σύμπαν

[Kyriakos]

Νομίζω οτι αυτό το θέμα ανήκει μάλλον σε αυτό το υπο-forum, και όχι στις προσωπικές εμπειρίες, καθώς παρόλο που προφανώς είναι προσωπικό βίωμα αναφέρεται εντελώς στο χώρο της ψυχολογικής προσέγγισης και όχι σε κάτι το "μεταφυσικό".

Πριν απο αρκετά χρόνια, όταν ήμουν ακόμα φοιτητής στη Φιλοσοφική σχολή, προσπαθούσα να μελετήσω ένα συγκεκριμένο φαινόμενο. Αυτό ήταν η στιγμή του βυθίσματος απο την εγρήγορση της αγρύπνιας, στη σχισμή μέσα απο την οποία κανείς περνάει στο καθεστώς του ύπνου.
Εκείνες τις μέρες ήμουν πολύ νέος (18) και μπορεί να ειπωθεί οτι αγνοούσα σημαντικά το κίνδυνο που ενέχουν τέτοιες έρευνες για τη ψυχική ισορροπία. Πάντως κατάφερα να επικεντρώσω την προσοχή μου στη στιγμή που με έπαιρνε ο ύπνος.
Το αποτέλεσμα ήταν να αντιλαμβάνομαι πώς βυθίζομαι στα βάθη του νου μου, ήταν σχεδόν σα να χανόταν το έδαφος κάτω απο τα πόδια μου, όλα να υποχωρούσαν σε ένα μυστικό βυθό, και είχα συναίσθηση οτι αυτό γινόταν. Όμως δε κρατούσε πολύ, διότι μόλις συνειδητοποιούσα πλήρως τί γινόταν ανέβαινα σε μια στιγμή βίαια στην επιφάνεια και πάλι.
Το συμπέρασμα μου απο αυτές τις παλιές μελέτες είναι πως η εσωτερική οργάνωση του ανθρώπου είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Υπάρχει ένα εσωτερικό σύμπαν, όμως είναι ριψοκίνδυνο κανείς να εστιάζει πολύ την προσοχή του σε αυτό, διότι κινδυνεύει να αποσύρει το ενδιαφέρον του για άλλες (χρήσιμες) πτυχές της ύπαρξης, όπως η κοινωνική ζωή. Επιπρόσθετα όλα δείχνουν πως η διαμόρφωση στα βάθη έχει προέλθει απο χιλιετίες φυσικής ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους, έτσι που μάλλον είναι υπερβολικό να εκτιμηθεί οτι κανείς θα επιφέρει αλλαγές εκεί που θα του φανούν αληθινά ωφέλιμες.

Πάντως ήταν μια γοητευτική έρευνα. Μελλοντικά την εγκατέλειψα λόγω της ψυχικής αστάθειας που μου προκαλούσε. Ίσως όμως και άλλοι να είχαν αντίστοιχες εμπειρίες.

Σε κάθε περίπτωση πάντως ισχύει οτι ο εσωτερικός κόσμος είναι μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, και κανείς καλό είναι να μην κινεί τα νήματα που τον δομούν. Ποιός ξέρει, ίσως στην άκρη ενός νήματος να περιμένει, αιώνια, απειλητική, κάποια αράχνη των σκέψεων και τώρα να κατευθυνθεί προς το μέρος του με αστραπιαία ταχύτητα και να τον τρομάξει

[Arga_Star-clad]

Χμ, πολύ ενδιαφέροντα αυτά που αναφέρεις, Κυριάκο.

Το να καταφέρεις να μείνεις συνειδητός κατά την στιγμή που σε παίρνει ο ύπνος, καθώς ο εαυτός σου βυθίζεται στην περιοχή του ύπνου, το να μην διαταράξεις δλδ αυτή την στιγμή αλλά να μπορείς ταυτόχρονα να την αντιλαμβάνεσαι καθώς συμβαίνει, αναφέρεται ως ένας τρόπος για να μπορέσεις να πετύχεις αυτό που λέγεται ''συνειδητό ονείρεμα'' ή ''lucid dream'' στ' αγγλικά. Είναι εκείνο το όνειρο όπου όχι μόνο γνωρίζεις ότι ονειρεύεσαι αλλά μπορείς και να το επηρεάσεις όπως θες, μπορείς να γίνεις πραγματικά ''κύριος'' του ονείρου σου, του ονειρικού σου κόσμου - να αλλάξεις συνειδητά το σενάριο, να βρεθείς όπου και να κάνεις ό,τι θες εσύ (μέσα στο όνειρο πάντα) κτλ.

Η εμπειρία που αναφέρεις εσύ συνδέεται με κάτι τέτοιο ; Σου είχε συμβεί κάτι τέτοιο ή μήπως είχες προς στιγμήν την αίσθηση πως θα συνέβαινε (να είσαι συνειδητός όντας κοιμώμενος, ενώ ονειρεύεσαι) ; Μήπως αυτό ήταν που σε τρόμαζε τελικά ;


Είναι ίσως κάπως περίεργο αυτό που λες ''αγνοούσα σημαντικά το κίνδυνο που ενέχουν τέτοιες έρευνες για τη ψυχική ισορροπία''.
Ποιός ήταν αυτός ο κίνδυνος ; Και γιατί είσαι σίγουρος ότι όντως υπήρχε ;

Νομίζω πως θα ήταν καλό να μας έδινες περισσότερες λεπτομέρειες (αν θες να το συζητήσουμε).
Λες πως είχες παρατηρήσει κάποια ''ψυχική αστάθεια'', γι' αυτό και εγκατέλειψες αυτή την ''έρευνα''. Τί εννοείς ;


Συμφωνώ, πάντως, με το παρακάτω :

Το συμπέρασμα μου απο αυτές τις παλιές μελέτες είναι πως η εσωτερική οργάνωση του ανθρώπου είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Υπάρχει ένα εσωτερικό σύμπαν, όμως είναι ριψοκίνδυνο κανείς να εστιάζει πολύ την προσοχή του σε αυτό, διότι κινδυνεύει να αποσύρει το ενδιαφέρον του για άλλες (χρήσιμες) πτυχές της ύπαρξης, όπως η κοινωνική ζωή. Επιπρόσθετα όλα δείχνουν πως η διαμόρφωση στα βάθη έχει προέλθει απο χιλιετίες φυσικής ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους...

Όπως βλέπεις, όμως, αφήνω όμως απέξω το τελευταίο ''είναι υπερβολικό να εκτιμηθεί οτι κανείς θα επιφέρει αλλαγές εκεί που θα του φανούν αληθινά ωφέλιμες''.


Μην νομίσεις πως η δική μου προσέγγιση είναι περισσότερο μεταφυσική σε αυτό το ζήτημα. Είναι μάλλον περισσότερο ψυχολογική...

Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο εαυτός μας, ο συνολικός Εαυτός μας, είναι όπως ένα παγόβουνο : η κορυφή του μόνο βρίσκεται στην επιφάνεια, ο μεγαλύτερος όγκος του είναι κάτω από το νερό. Με άλλους όρους, έχουμε το συνειδητό μας κομμάτι, με το οποίο αντιλαμβανόμαστε και δρούμε στον εξωτερικό κόσμο, και έχουμε και το υποσυνείδητο/ασυνείδητο μέρος μας, που είναι κρυμμένο στα βάθη και για το οποίο δεν είμαστε πλήρως ενήμεροι.

Το ζήτημα είναι ότι αυτός ο ''εσωτερικός κόσμος'' (ας χρησιμοποιήσουμε τον δικό σου όρο) δεν μας αφήνει ανεπηρέαστους, δεν είναι κάτι απόλυτα ξεκομμένο από εμάς. Απεναντίας, είναι ο μυστικός καθοδηγητής μας (με το ''μυστικός'' να κάνει ακόμη πιο ισχυρή και ενδιαφέρουσα την δράση του). Δεν είναι κάτι που μας αφήνει ήσυχους, αν το αφήσουμε στην ησυχία του. Αλλά είναι κάτι που, εξ' ορισμού, δρα σαν μία ''κινητήρια δύναμη από πίσω'' - μάλιστα το γεγονός ότι είναι ασυνείδητη δύναμη, μπορεί να της δίνει πολύ περισσότερη ισχύ, απ' ότι αν ήταν μια απλή δύναμη της.. επιφάνειας.

Σύμφωνα τώρα με την οπτική/άποψη που θέλω να εκφράσω εδώ, μόνο ένας τρόπος υπάρχει για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει όσο περισσότερο γίνεται κύριος του εαυτού του, συνειδητός της πλήρης ύπαρξής του, και τελικά ένας ολοκληρωμένος και ευτυχής άνθρωπος : μόνο αν αντιλαμβάνεται και γνωρίζει κάποια από τα κρυμμένα κομμάτια του εαυτού του και τα φέρνει στην επιφάνεια, προς αναγνώριση και αφομοίωση με αυτήν.

Η κίνηση που έχουμε να επιτελέσουμε δεν είναι να κρυφτούμε από το εσωτερικό μας σύμπαν αλλά να το αναδείξουμε στην συνείδησή μας, να το αναγνωρίσουμε και να το ενσωματώσουμε ως συνειδητό μέρος του εαυτού μας.

Μάλιστα, με αυτό τον τρόπο, αν είναι κάτι κακό, αν είναι κάτι που μας ενοχλεί ή κάτι από το οποίο θέλουμε να απαλλαγούμε, φέρνοντας το στην επιφάνεια, αναδυόμενο στην φωτεινή περιοχή της συνείδησης, καταφέρνουμε τελικά και να το εξουδετερώσουμε ή να αποθεραπευτούμε από αυτό. (Έτσι λειτουργεί και η ψυχανάλυση, και γενικά αυτό έχει βρεθεί ότι είναι ένας τρόπος που.. δουλεύει).

Συμφωνώ μαζί σου, Κυριάκο, πως το εσωτερικό μας σύμπαν είναι μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, αλλά δεν έχει νόημα να πούμε να μην κινούμε τα νήματα που το δομούν γιατί.. έτσι κι αλλιώς, αυτό κινεί τα νήματα που δομούν εμάς. Ο δρόμος της αλληλεπίδρασης είναι αναπόφευκτα ανοιχτός (ένα μονοπάτι του, που δεν είναι στον έλεγχό μας, είναι και μέσω των ονείρων). Το ζήτημα, λοιπόν, σε αυτή την αλληλεπίδραση είναι ποιός θα είναι Μαριονετίστας και ποιός η Μαριονέτα...

[Kyriakos]

Ευχαριστώ για το εκτενές σχόλιο Arga_Star-Clad,

το τέλος της δικής μου εισαγωγικής σημείωσης ήταν περισσότερο λογοτεχνικό παρά ψυχολογικό. Ως λογοτέχνης αξιοποιώ ένα μέρος απο τα βάθη της εσωτερικής μου ζωής, και συμφωνώ ολότελα μαζί σου πως ό,τι μένει μυστικό επηρεάζει πολύ περισσότερο, ακριβώς διότι δεν ελέγχεται η επιρροή του και έτσι είναι καθολική.
Ωστόσο το ζήτημα είναι να υπάρχει μια ισορροπία. Δε νομίζω οτι υπάρχει κάποιο τελικό στάδιο στην ψυχή, όπου αν φτάσει κανείς θα εντάξει τα πάντα και μετά θα είναι κάτι το ανώτερο. Αντίθετα εκτιμώ οτι τα στάδια αν δεν είναι άπειρα, είναι τόσο πολυάριθμα που για έναν άνθρωπο νοούνται έτσι κι αλλιώς ως ίσα με το άπειρο.
Η ψυχολογία έχει φωτίσει κάποιες απο τις πτυχές της εσωτερικής ζωής, κυρίως μάλλον του υποσυνείδητου, καθώς το ασυνείδητο είναι αχανές σε σχέση με αυτό και με τη συνείδηση ,που όντως μοιάζει με ένα πολύ μικρό κομμάτι μας.
Εγώ όταν μελετούσα ενεργά τον εαυτό μου δεν είχα μέτρο, και έτσι πήγα σε πολύ βαθιά σημεία, όπου συνάντησα αρκετούς κινδύνους, διότι πέρα απο ένα βάθος παύουν τα πράγματα να έχουν νοήματα συναφή με τη "λογική σκέψη", που απο την πλευρά της φαίνεται οτι είναι δημιουργία του άκρου της εξέλιξης μας, και την επιστεγάζει.

Όσον αφορά το lucid dreaming (εναργές όνειρο ίσως να μπορεί να μεταφραστεί) δεν εννοώ ακριβώς αυτό. Συνήθως είχα να κάνω με σύντομα οράματα, δηλαδή προβολές φαντασιώσεων στο εξωτερικό πεδίο, ή με ένα καταβύθισμα σε ένα όνειρο, ενώ όμως ακόμα διατηρούσα ένα υπόλοιπο συνείδησης. Δεν επιχειρούσα να ελέγξω το όνειρο, απλώς να το θυμάμαι πλήρως, διότι πιστεύω οτι στα όνειρα η κάθε λεπτομέρεια είναι αρκετή για να μας υποδείξει αχανείς κόσμους πληροφοριών για τον εαυτό μας.

Υποστήριξα οτι ήταν επικίνδυνο διότι...ήταν για εμένα. Κάποια στιγμή χάνει κανείς την αίσθηση οτι είναι άνθρωπος, μπροστά στην αίσθηση οτι είναι μια κουκίδα στον εσωτερικό κόσμο. Άλλωστε ήμαστε αφ ενός μια μονάδα στον εξωτερικό κόσμο, αφ ετέρου όμως μια μονάδα στον εσωτερικό, αν και ταυτόχρονα όλος αυτός αποτελεί και πάλι εμάς.

Ελπίζω να συνεχίσουμε την ενδιαφέρουσα συζήτηση

[demi]

δηλ. το κινητρο ειναι καθαρα πια, ο ελεγχος...( κ οχι μονο πανω στο θεμα μας, αλλα κ σε πολλες αλλες τομες της ζωης μας) γιατι ομως ο ανθρωπος θελει τοσο πολυ να εχει τον ελεγχο ?

το ερωτημα δεν προεκυψε μονο διαβαζοντας οσα γραψατε, αλλα κ απο μια αναλογη εμεπιρια σαν του φιλου μας του κυριακου, που ενοιωσα οτι εχανα το εγω μου, κ παρολο που υπηρχα σαν συνολο, δεν ημουν εγω πια κ αυτο με τρομαξε κ με γυρισε πισω...

αυτος ο φοβος ξεπερνιεται? κ αν ναι, που σε οδηγει μετα?

κ γιατι τοσος φοβος μην χασουμε τον ελεγχο?


sory, το ειδα μετα...αλλους τομεις εννοω...εχω μια δυσλεξια η οποια βγαινει κατα καιρους κ στον προφορικο αλλα κ στον γραπτο λογο...ξερω το σωστο, αλλα το μυαλο μου λειτουργει περιεργα κ ενω νομιζω οτι το γραφω η το λεω, τελικα γραφω η λεω αλλα' ντ'αλλων!!!

θα με συγχωρεσετε???

[Kyriakos]

Δεν ήταν και κανένα κακό λάθος έτσι κι αλλιώς Υπό μία έννοια στέκει και το "τομές", αφού μια τομή της ζωής, ή στη ζωή, είναι μια μεγάλη στιγμή που επιφέρει μια αλλαγή.

Και εγώ έχω νοιώσει να χάνω το εγώ μου, ή έστω αυτό να βυθίζεται κάπου. Θεωρώ οτι είναι πολύ επικίνδυνο αυτό, και είναι ένας απο τους λόγους που ξέκοψα αρκετά απο τέτοιες προσπάθειες.

Εξάλλου δε νομίζω οτι είναι καμιά επιτυχία να χαθεί το εγώ ή να αλλοιωθεί, καλύτερα να βελτιώνεται με αργούς και υπολογισμένους ρυθμούς

[anastasi]

Μετα απο καμια 20ετια πρακτικης πλεον ενασχολησης με τα ανεξηγητα, κυριως τα εντος μας, και εσωτερικης ερευνας για τα γιατι και τα διοτι σχεδον ολων των φαινομενων που βιωσα, ακομη δεν ξερω αν θα πρεπει να βουταμε μεσα μας η οχι. Μετακινουμαι συνεχως απο τον ενα πολο στον αλλο.

Σιγουρα ολοι ξερουμε πολλα σαν το "γνωθι σεαυτον' "γνωσεσθε την αληθεια" κοκ. Η κοινωνια η τεχνη ακομη και καποιες επιστημες μερικες φορρες ωθει τον ανθρωπο να ψαχνει μεσα του. Ομως θα μιλησω με προσωπικεες αποψεις .

Αν κατι δεν θα κανω ειναι, να ωθησω καποιον αλλο να ψαξει τα μεταφυσικα . Ειδικα νεα ατομα που βραζει το αιμα τους και η ζωη τους περιμενει να δωσουν το στιγμα τους. Η εσωτερικη ερευνα θελει πολυ χρονο απομονωσης και ακινητοποιησης του σωματος, κατι που ειναι τροχοπεδη στην κινητικοτητα που απαιτει η εξερευνηση του εξωτερικου περιβαλλοντος ( ανθρωπων και φυσης)


Παντως το οτι το εσωτερικο συμπαν ( σωστος ορος που τον κραταω) ειναι πολυ πιο ελκυστικο απο το εξωτερικο συμπαν, ειναι προβλημα του εξωτερικου κοσμου , που παραμενει συνηθως στατικοw, οι ανθρωπινες επαφες επιφανειακες , ειδικα στους αστικους ιστους , οπου και ανθουν οι τεχνικες ενδοσκοπησης και διαλογισμου με ακινησια, ενω στη φυση , ακομη και στην αρχαια Ελλαδα, ανθουσαν οι περιπατητικες τεχνικες και βιωματικες φυσικων φαινομενων, αναζητησεις πχ λουτρα σε πηγες παραμονη σε σπηλαια κα.

Την ελκυστικοτητα των εσωτερικων εμπειριων αυξανει και η αισθηση ελλειψης βαρυτητας ,οπου πχ " πετας" στην κορφη ενος βουνου σε μια στιγμη, ξεκουραστος . Ειναι δηλαδη πιο ευκολη σωματικα η βιωση πραγματων απ, οτι στην εγρηγορση, οπου συνεχως "αντιπαλευεις την βαρυτητα".

Ισορροπια και ελεγχος στην εσωτ.ζωη? Εκει χρειαζεται δασκαλος νομιζω .
Πιστευω οτι πρωτα πρεπει να καθοριζεται το κινητρο την αναζητησης , να καλιεργειται το καλιτερο οπλο του αθρωπινου νου, η λογικη , και να καθοριζεται κι ενας στοιχειωδης σκελετος-κλιμακα-οδος-φιλοσοφια. Χρειαζεται η πειρα ζωης ειτε απο τον ιδιο ειτε απο τον δασκαλο.

Τελος , θελω να επισημανω ενα φαινομενο που με βαζει σε σκεψεις. Ενω η τεχνη (ειδικα ο κινηματογραφος και η λογοτεχνια) ωθουν τον ανθρωπο σε αναζητηση μεταφυσικων εμπειριων, συχνα με αμφιβολα εως και υποπτα κινητρα ( ο εκλεκτος ο χαρισματικος ο ηρωας ογοητευτικος κα.) ερχεται μετα η κοινωνικη λοιδωρια και η επιστημονικη περιφρονηση και απωθουν την ιδεα.

[Kyriakos]

Γεια

Συμφωνώ μαζί σου πως η εσωτερική αναζήτηση συχνά παρουσιάζεται σαν αντίροπη της εξωτερικής φυσιολογικής πορείας στη ζωή. Και εγώ ακόμα προσπαθώ να τα συνδυάσω αυτά. Δεν είναι πολύ εύκολο διότι είναι τόσοι οι εσωτερικοί κόσμοι που είναι προφανές οτι ακόμα και όλη την ώρα με αυτούς να ασχολούταν κανείς, πάλι μόνο ένα μικρό μέρος θα είχε ταξιδέψει. Το ίδιο όμως ισχύει και για τον εξωτερικό κόσμο.

Συνήθως μάλλον οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δοσμένοι, είτε συνειδητά είτε κυρίως ασυναίσθητα, στον ένα πόλο. Οι περισσότεροι είτε ζουν πολύ περισσότερο στην αισθητηριακή πραγματικότητα, είτε (μάλλον λιγότεροι) στη φαντασία.

Είναι ίσως το ζητούμενο στη ζωή να αποκτήσει κανείς μια ικανοποιητική αίσθηση του εαυτού του, όπου και αν τον βιώνει. Εγώ στο παρελθόν παραήμουν στην εσωτερική αναζήτηση, και αυτό αν και ήταν γοητευτικό, απο την άλλη με περιόρισε όσον αφορούσε την εξωτερική ζωή, κάτι που έπειτα αναπληρώθηκε, αλλά με το τίμημα να μειωθεί αρκετά η εσωτερική ζωή...

Σίγουρα ακόμα προσπαθώ, όπως είπα και πριν, να βρω το κατάλληλο για εμένα μοίρασμα του χρόνου μου ανάμεσα σε αυτές τις δύο έγνοιες.

[Arga_Star-clad]

...και έτσι πήγα σε πολύ βαθιά σημεία, όπου συνάντησα αρκετούς κινδύνους, διότι πέρα απο ένα βάθος παύουν τα πράγματα να έχουν νοήματα συναφή με τη "λογική σκέψη''...
Κάποια στιγμή χάνει κανείς την αίσθηση οτι είναι άνθρωπος, μπροστά στην αίσθηση οτι είναι μια κουκίδα στον εσωτερικό κόσμο. Άλλωστε ήμαστε αφ ενός μια μονάδα στον εξωτερικό κόσμο, αφ ετέρου όμως μια μονάδα στον εσωτερικό, αν και ταυτόχρονα όλος αυτός αποτελεί και πάλι εμάς.

Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά που γράφετε ! Επανέρχομαι κι εγώ λοιπόν, τώρα που βρήκα λίγο χρόνο. Αναφέρεστε σε ένα θέμα που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, και το όποιο με απασχολούσε πριν από κάτι μήνες σε μία έρευνα που έκανα. Δυστυχώς, εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο θεωρητικά και έτσι θα παραθέσω μερικά στοιχεία - ελπίζω σχετικά με την εδώ συζήτηση…

Καταρχήν, να πούμε ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που δεν ʽʽμαςʼʼ είναι τόσο ξένο. Είναι γνωστό από τις αρχαίες αυτόχθονες παραδόσεις (π.χ. Σαμανισμός), κάποιοι έχουν εξερευνήσει τέτοιες εμπειρίες εκτενώς, ενώ και στην σύγχρονη έρευνα έχει γίνει προσπάθεια να μελετηθούν και να κατανοηθούν. Υπάρχει, για παράδειγμα, ο όρος trans-personal experiences
και trans-personal psychology, που τα μεταφράζω ως μετα-ατομικές εμπειρίες ή μετα-ατομική ψυχολογία.

Αναφέρονται ως μετα-ατομικές εμπειρίες επειδή, όταν βιώνονται σε μια εναλλακτική κατάσταση συνείδησης (alter state of consciousness), το άτομο αισθάνεται ότι αφήνει τα στενά όρια του δικού του εαυτού και ταυτίζεται με κάτι άλλο ευρύτερο.

«Περιλαμβάνει μια πλούσια σειρά εμπειριών στην οποία η συνείδηση ξεπερνά τα όρια του σώματος/εγώ και των συνηθισμένων περιορισμών του γραμμικού χρόνου και του τρισδιάστατου χώρου. Αυτό οδηγεί στην εμπειρική ταύτιση με άλλους ανθρώπους, ομάδες ανθρώπων, άλλες μορφές ζωής, ακόμη και στοιχεία του ανόργανου κόσμου … Ακόμα μια κατηγορία μετα-ατομικής εμπειρίας μπορεί να μας μεταφέρει στην σφαίρα του συλλογικού ασυνείδητου, αυτού που ο Ελβετός ψυχίατρος Καρλ Γιούνγκ αποκαλούσε αρχετυπικού. Αυτή η περιοχή περιλαμβάνει μυθολογικές φιγούρες, μυθολογικά θέματα, και σφαίρες αυτών των περιοχών από όλους τους πολιτισμούς και όλες τις εποχές, ακόμη και εκείνων των οποίων δεν έχουμε καμία γνώση … Στα απώτατα όριά του, η ατομική συνείδηση μπορεί να ταυτιστεί με τον Συμπαντικό Νου ή την Κοσμική Συνείδηση, την δημιουργική αρχή του κόσμου. Πιθανότατα η πιο βαθειά εμπειρία που είναι διαθέσιμη άμεσα είναι η ταύτιση με το υπερ-κοσμικό και μετα-κοσμικό κενό (σανσκριτικό sunyata), το αρχέγονο κενό και την ανυπαρξία που είναι η ίδια η αυτάρκης συνείδηση…»


Ένα ενδιαφέρον σημείο είναι ότι αυτές οι καταστάσεις φαίνεται να συνδέονται επίσης με τις θρησκευτικές εμπειρίες καθʼ όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Ανέφερα παραπάνω τον σαμανισμό, όπου εκεί οι σαμάνοι της φυλής έπεφταν σε έκσταση (συνήθως με την βοήθεια κάποιων φυτών) και βίωναν τέτοιες εμπειρίες. Πίστευαν ότι έρχονταν σε επαφή με την ευρύτερη ψυχή του κόσμου, με τον κόσμο των πνευμάτων, με αυτό που πραγματικά υπήρχε πίσω από τα φαινόμενα, με μια θεϊκή πραγματικότητα, και με την επιστροφής τους έφερναν πίσω περισσότερη σοφία, θεραπείες και καθοδήγηση.

Επίσης, οι διδασκαλίες του Βουδισμού (και ο διαλογισμός) έχουν να κάνουν με όλα αυτά. Στον Βουδισμό, ο άνθρωπος θα πρέπει να απαλλαγεί από τις προσωπικές του έγνοιες και επιθυμίες, τα προσωπικά του θέλω, να βγει έξω από τον Τροχό της Ανάγκης (δλδ τον Τροχό του Κόσμου τούτου), και να ενωθεί με την μακάρια αιωνιότητα της Νιρβάνα. Δηλαδή, όχι μόνο δεν θεωρείται ʽʽκακόʼʼ και ʽʽεπικίνδυνοʼʼ κάτι τέτοιο, αλλά υπάρχει μια παράδοση (θρησκευτική, φιλοσοφική, πολιτισμική) που το θεωρεί την ʽʽσωστή οδόʼʼ, τον τρόπο λύτρωσης και τελείωσης του ανθρώπου.

Είχα ασχοληθεί παλαιότερα με τις θεωρίες του Erwin Laszlo για την σύνδεση της ανθρώπινης συνείδησης με την ευρύτερη κοσμική συνείδηση και το ʽʽΑκασικό πεδίοʼʼ που είναι ένα είδος απόλυτου, ενεργειακού πεδίου ενότητας των πάντων (πίσω από τα φαινόμενα). Μπορείτε να δείτε το σχετικό άρθρο εδώ. Παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από τον Laszlo που αναφέρεται σε αυτό το είδος της εμπειρίας και που το συνδέει επίσης με τις θρησκευτικές εμπειρίες :

«Η πνευματική/θρησκευτική εμπειρία είναι βασικά η ίδια σε όλες τις εποχές και τους πολιτισμούς. Πάντοτε ήταν μια εμπειρία ενότητας και αισθήματος του ανήκειν σε κάτι ανώτερο. Ο William James το περιγράφει ως μια αίσθηση ενότητας με κάτι βαθύτερο και μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Η εμπειρία των ανθρώπων σε όλες τις εποχές και τις κοινωνικές συνθήκες επιβεβαιώνει ότι ο James είχε δίκιο : είμαστε όπως τα νησιά στην θάλασσα, χωριστοί στην επιφάνεια αλλά συνδεδεμένοι στο βάθος...

»Η εμπειρία της σύνδεσης είναι επίσης μια πηγή πνευματικότητας. Οι μεγάλοι δάσκαλοι εισέρχονταν σε διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης, είχαν μια πνευματική εμπειρία, και όταν επέστρεφαν σε κατάσταση εγρήγορσης προσπαθούσαν να συλλάβουν αυτό που είχαν βιώσει σε λόγια...

»Οι διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης που προκαλούν την πνευματική εμπειρία μπορούν να προκληθούν σκόπιμα. Όπως οι παραδοσιακοί πολιτισμοί γνωρίζουν και εξασκούν εδώ και χιλιετίες, η εμπειρία μπορεί να προκληθεί μέσω χορού, τυμπανοκρουσίας, ρυθμικής αναπνοής, και επίσης με την χρήση ψυχεδελικών ουσιών (παρόλο που αυτές οι ουσίες μπορεί να είναι επικίνδυνες στην υγεία). Η προσευχή και ο διαλογισμός είναι ο βασιλικός δρόμος για την πνευματική εμπειρία, και το βάθος και η αποτελεσματικότητά τους μπορούν να ενισχυθούν όταν εξασκούνται σε μέρη που ενισχύουν τις εμπειρίες διαφορετικών καταστάσεων συνείδησης, σε μέρη εκστατικά.

»Ο κόσμος δεν είναι μια συνάθροιση των κομματιών της ύλης που κινούνται παθητικά στο κενό διάστημα : είναι ένα δυναμικό και συνεκτικό σύνολο... και σημειώνω ότι οι ινδικές πηγές το αναφέρουν με τον όρο Akasha, το θεμελιώδες στοιχείο του κόσμου...»

Οπότε, εδώ έχουμε μία ευρύτερη, εσωτερική, φιλοσοφική διάσταση αυτών των εμπειριών.


Απ' την άλλη, συμφωνώ (και χαίρομαι) για αυτά που λέτε για την διαφορετικότητα και τις απαιτήσεις της εσωτερικής αναζήτησης, για τις απαιτήσεις του εξωτερικού κόσμου, και φυσικά για την ανάγκη εξεύρεσης μιας ισορροπίας μεταξύ τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στον εξωτερικό κόσμο συμμετέχουμε αυτόματα από την γέννησή μας, μεγαλώνουμε και εκπαιδευόμαστε μέσα σε αυτόν τον κόσμο, ενώ τον άλλο, τον κόσμο του εσωτερικού σύμπαντος, τον ανακαλύπτουμε κάποια στιγμή μόνοι μας ή μπορεί να μην τον ανακαλύψουμε καθόλου.

Η συμμετοχή μας στον εξωτερικό κόσμο είναι υποχρεωτική και ακούσια, η συμμετοχή μας στον εσωτερικό κόσμο είναι προαιρετική και εκούσια. Και έτσι, καθώς για τις ανάγκες της φύσης απαιτείται μόνο η ενεργή μας παρουσία στον πρώτο κόσμο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσοι ασχολούνται με τον δεύτερο κόσμο είναι λίγο (εώς πολύ).. επαναστάτες.


Ελπίζω να σας έδωσα κάποια hints, και κάποια τροφή για την συνέχιση της συζήτησης.
Πάντως, προσωπικά, θα με ενδιέφεραν οι προσωπικές σας εμπειρίες με αυτήν την άλλη διάσταση του μυστηριώδους, εσωτερικού μας σύμπαντος...

[Kyriakos]

Είναι ένα μεγάλο ζήτημα αυτό της ισορροπίας, και υπήρχαν περιπτώσεις ατόμων στο χώρο της λογοτεχνίας (με τον οποίο είμαι κυρίως εξοικειωμένος) που φανερά έγυραν πολύ προς το μέρος της εξερεύνησης της φαντασιακής τους ζωής.
Συνήθως όμως διέγραψαν πορεία κατωφερικής σπείρας (downward spiral) και τελικά καταστράφηκαν. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των σημαντικών λογοτεχνών Guy De Maupassant (πέθανε σε άσυλο, αφού πρώτα επιχείρησε να κόψει το λαιμό του), του Gerard De Nerval (κρεμάστηκε) και του Franz Kafka (ουσιαστικά αυτοκαταστράφηκε, σύμφωνα και με τα λεγόμενά του).

Για το χώρο της ακραιφνούς θρησκευτικής/διαλογιστικής εμπειρίας δεν είμαι και τόσο γνώστης. Γενικά απο παλιά μου προκαλούσε αρνητικά συναισθήματα, δίχως αυτό να σημαίνει οτι για έναν άλλο δε θα ήταν σωστός. Για εμένα όμως είναι συνυφασμένος με αρνητικότητα, οπότε εκ των πραγμάτων δεν επιχείρησα ένα τέτοιο άνοιγμα.

Η δική μου μελέτη της εσωτερικής μου ζωής είχε πάντα να κάνει με την κατανόηση καθαρών νοητικών σχημάτων, δηλαδή σχέσεων που υπερβαίνουν την ιδιότητά τους ως συνδετικών κρίκων ανάμεσα σε δύο οποιαδήποτε φαινόμενα. Η έννοια του "πάνω" του "κάτω", και άλλες τέτοιες, που μοιάζουν άμεσα αντιληπτές, στην πραγματικότητα μου φαίνεται οτι είναι πολύ σημαντικά δομικά στοιχεία της εσωτερικής ζωής, και αποτελούν κάτι το εντυπωσιακό καθαυτές. Όταν λέμε "κάτω απο τη συνείδηση υπάρχει το ασυνείδητο" ήδη ορίσαμε μια απόσταση με βάση κυρίως μια λέξη. Αν δεν υπήρχε αυτό (και κάποτε στην προιστορία του ανθρώπου ίσως να μην υπήρχε) τότε φαίνεται πως η συνείδηση και το ασυνείδητο θα ήταν ένα, με ανυπολόγιστες συνέπειες.

Δεν υποστηρίζω κατ ανάγκη οτι είναι ένα αρνητικό βήμα να μειωθεί η αίσθηση του Εγώ. Όμως σίγουρα όλα δείχνουν πως για να δομηθεί αυτή η αίσθηση απαιτήθηκαν χιλιετίες ανάπτυξης, και παρόλο που ίσως και αυτό να μην σημαίνει οτι ήταν μια καθαρά θετική εξέλιξη, ήταν πάντως κάτι που πρέπει να νοηθεί ως απαραίτητο για την επιβίωσή μας (διαφορετικά γιατί να συμβεί; ).

Γενικά πιστεύω οτι είναι ωφέλιμο να υπάρχουν σαφή όρια στις έγνοιες του ατόμου. Να έχει και εσωτερική και εξωτερική ζωή. Άλλωστε ίσως η εξωτερική ζωή να συμβάλει στην φυσιολογική ανάπτυξη της εσωτερικής, με την παραχώρηση ένος μέτρου σύγκρισης που καθιστά λογική την αντίληψη για την εσωτερική.

Όσον αφορά κάποια περιγραφή εμπειριών, ίσως να γράψω μια χαρακτηριστική στο υπο-forum για τις προσωπικές εμπειρίες. Θα παραθέσω το σύνδεσμο εδώ αν το κάνω

[Kyriakos]

Μίλις έγραψα τη σχετική εμπειρία στο άλλο υπο-forum: http://www.metafysiko.gr/forum/showt...8295#post98295

Θα με ενδιέφερε να διαβάσω τί γνώμη έχετε γι αυτήν.