Home » από Μέλος Gateway Team, Συνεντεύξεις
από Μέλος Gateway Team Συνεντεύξεις

Prof. John Poynton

poynton

Συνέντευξη από τον Καθηγητή John Poynton (Πρόεδρο της Βρετανικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών).

Νικόλαος Κουμαρτζής(Ν.Κ.): Αρχικά Prof. Poynton θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που δεχτήκαμε την πρόσκληση μου για συνέντευξη. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για έναν νέο άνθρωπο να έρχεται σε επαφή με την εμπειρία και τη γνώση της παλαιότερης και σημαντικότερης επιστημονικής εταιρίας στον κόσμο που ασχολήθηκε με το παραφυσικό.

Prof. Poynton(P.P.): Το ίδιο σημαντικό είναι να βλέπω ότι υπάρχουν νέοι άνθρωποι που ασχολούνται με τον χώρο.

[Το ξεκίνημα της Βρετανικής SPR:]

(Ν.Κ.): Λοιπόν, θέλω να ξεκινήσουμε μιλώντας για τα πρώτα βήματα της Βρετανικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι ιδρύθηκε από λόγιους του πανεπιστημίου του Cambridge, κάτι το οποίο με κάνει να αναρωτιέμαι για το ποιος ήταν ο τρόπος προσέγγισης των παραφυσικών φαινομένων;

(P.P.): Όντως, η Βρετανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών(British Society for Psychical Research- British SPR) ιδρύθηκε το 1882, στη συντριπτική της πλειοψηφία από επιστήμονες και φιλοσόφους του Trinity College, του Cambridge.

Οι στόχοι της, όπως μπορείτε να διαβάσετε και σε κάθε τεύχος του εντύπου Journal της εταιρίας , είναι «να εξετάσει δίχως προκαταλήψεις και prepossession και με πνεύμα επιστημονικό όλες τις ικανότητες του ανθρώπου, πραγματικές ή υποτιθέμενες, οι οποίες δεν μπορούν να εξηγηθούν από καμία καθολικά αναγνωρισμένη υπόθεση».

Από την άλλη, κάτι που μπορείτε επίσης να βρείτε σε κάθε εξώφυλλο του Journal: «τα μέλη της κοινότητας δεν υποχρεούνται να αποδεχθούν καμία εξήγηση των φαινομένων που ερευνώνται, μήτε κάποια πεποίθηση ότι η λειτουργία του φυσικού κόσμου οφείλεται σε άλλες δυνάμεις πέρα από αυτές που αναγνωρίζει η επιστήμη της φυσικής».

Μάλιστα, το παραπάνω χωρίο είναι άκρως σημαντικό για την Βρετανική SPR, όσο σημαντικό ήταν και παραμένει το να είναι ανοικτόμυαλη στις έρευνες της.

Η εταιρία αυτή καθ’ αυτή δεν εκφράζει καμία άποψη, παραμόνο τα μέλη της. Έτσι, τα συμπεράσματα και οι πεποιθήσεις που προκύπτουν από κάθε έρευνα ανήκουν στον ερευνητή και μόνον σε αυτόν.

(Ν.Κ.): Μπορείτε να μας μιλήσετε για την εποχή εκείνη, το 1882, για τις πρώτες κινήσεις της εταιρίας, τα πρώτα πειράματα, τις πρώτες θεωρίες πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα, τα προβλήματα που έπρεπε να υπερκεράσει, την ανταπόκριση της αγγλικής κοινωνίας;

(P.P.): Στο καταστατικό ίδρυσης, το οποίο επίσημα υπογράφηκε το 1895 από τους, μεταξύ άλλων, Henry Sidwick, W. F. Barrett και FRS, F. W. H. Myers, ξεκαθαρίζεται ότι ανάμεσα στις δραστηριότητες της είναι η έρευνα ψυχικών φαινομένων, όπως ο υπνωτισμός, η υπνοβασία και η μεταφορά σκέψης, για να βοηθήσει τους σπουδαστές και τους αναζητητές ώστε να ιδρύσουν ή να βοηθήσουν στο να ιδρυθούν παρόμοιες κοινότητες στη Βρετανία και εκτός αυτής, για να λειτουργήσουν αίθουσες διδασκαλίας ή εργαστήρια πάνω στο πεδίο, καθώς και να οργανωθούν σχετικές συζητήσεις και ομιλίες.

(Ν.Κ.): Μέσα σε 3 έτη άρχισαν να εμφανίζονται ανάλογες εταιρίες Ψυχικών Ερευνών και σε άλλα κράτη, όπως για παράδειγμα η Αμερικανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών που ιδρύθηκε στη Βοστόνη το 1885, αλλά και αργότερα η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών που ιδρύθηκε από τον κ. ’γγελο Τανάγρα το 1923.

Πιστεύεται ότι ήταν ένα είδος «μόδας» της εποχής ή ότι το ενδιαφέρον υπήρχε πάντοτε, απλά τότε υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες για να γίνει κάτι τέτοιο;

(P.P.): Η αλήθεια είναι ότι κατά τον 19ο αιώνα παρατηρήθηκε ανάμεσα στους διανοούμενους(κυρίως της Αγγλίας και της Αμερικής) μία μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος πάνω σε θέματα του παραφυσικού, η οποία αρχικά ήταν ενθουσιώδης και αυθόρμητη, ενώ σύντομα έγινε πιο καλλιεργημένη έτσι ώστε να καταλήξει αργότερα να αποτελέσει «μόδα» των καιρών.

Έως και το 1980 υπήρχαν αρκετές ανάλογες εταιρίες, όμως από τότε σταδιακά ο αριθμός τους μειώθηκε, ενώ σε αρκετές άλλες περιπτώσεις η λειτουργία τους περιορίστηκε απλά σε συζητήσεις και ανταλλαγή συμβουλών.

Πολλές παρόμοιες εταιρίες- κοινότητες έχουν έρθει και παρέλθει. Γενικά όμως, μπορώ να πω ότι το αν θα εξελιχθεί μία κοινότητα ή θα χαθεί εξαρτάται από το πραγματικό ενδιαφέρον των μελών της.

[Εξέχοντες επιστήμονες και παραφυσικά πειράματα:]

(Ν.Κ.): Όταν άρχισα να μελετάω τις δραστηριότητες της εταιρίας σας, αυτό που μου τράβηξε πραγματικά το ενδιαφέρον ήταν η συμμετοχή εξεχόντων επιστημόνων στις δραστηριότητες σας, έως και κάτοχοι βραβείων Νόμπελ πέρασαν από τις τάξεις σας.

Αυτό ίσως δείχνει ότι κάποτε το παραφυσικό αντιμετωπιζόταν ως πεδίο έρευνας και άξιο ενασχόλησης για την επιστήμη και όχι όπως σήμερα, ένας χώρος παρεπιστήμης;

(P.P.): Οι Εταιρίες Ψυχικών Ερευνών είναι ένας πιθανός τρόπος ώστε η ανθρωπότητα να εξελιχθεί στον τομέα της κατανόησης του κόσμου. Δεν είμαι σίγουρος για το κατά πόσο κατάφεραν έως τώρα να επηρεάσουν την άποψη του κόσμου ή την άποψη της επιστημονικής κοινότητας πάνω στο πεδίο των παραφυσικών φαινομένων.

Τα παραφυσικά φαινόμενα δεν ήταν ποτέ ανάμεσα στα κυριότερα πεδία έρευνας της επιστήμης, αν με τον όρο «πλειοψηφία» εννοείς τον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν ή επηρεάστηκαν από την έρευνα πάνω σε αυτά.

(Ν.Κ.): Ποιος/οι πιστεύεται, από τα μέλη- επιστήμονες που πέρασαν από τις τάξεις της εταιρίας, είχε τη μεγαλύτερη επιρροή σε αυτή; Επίσης, ποιος/οι πιστεύεται ότι τη βοήθησε περισσότερο με την θέση του, τη φήμη του και τις απόψεις του;

(P.P.): Πραγματικά πιστεύω ότι κανένας Βρετανός επιστήμονας δεν μπορεί να αποκλειστεί από κάτι τέτοιο. Υπάρχουν πολλά είδη επιρροής, επομένως πολλοί άνθρωποι που την άσκησαν.

Αν τώρα εννοείς ποια μέλη της εταιρίας κατάφεραν να καταστήσουν τις ψυχικές έρευνες αντικείμενο προς μελέτη σε πανεπιστημιακό επίπεδο, ο κατάλογος είναι μεγάλος. Ενδεικτικά αναφέρω:

Στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου(Psychology Department of the University of Edinburgh), o καθηγητής Dr John Beloff(πρώην πρόεδρος της εταιρίας) επέβλεπε από το 1980 μία υποψήφια θέση που ίδρυσε ο ίδιος σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο πεδίο της παραψυχολογίας, έτσι ώστε να αποτελέσει PhD ή Master πρόγραμμα σπουδών.

Το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Surrey(Psychology Department of the University of Surrey), στο Guildford, προσφέρει ένα μάθημα παραψυχολογίας ως μέρος του γενικού της προγράμματος σπουδών. Η επιβλέπουσα καθηγήτρια είναι η Dr Susan Blackmore.

Τέλος, το τμήμα Teaching Studies του Πολυτεχνείου του North London(Department of Teaching Studies at the Polytechnic of North London), προσφέρει ένα μάθημα παραψυχολογίας για προπτυχιακούς σπουδαστές του. Η Mr Anita Gregory, η επιβλέπουσα καθηγήτρια, δίνει γενικές οδηγίες σχετικά με την έρευνα και τα παραφυσικά φαινόμενα.

[Παλαιότερα σημαντικά πειράματα πάνω στο παραφυσικό:]

(Ν.Κ.): Έχω έρθει σε επαφή με διάφορα πειράματα που έγιναν από την εταιρία σας, αλλά και από άλλες παρόμοιες εταιρίες(όπως η Ελληνική). Έως και διεθνή πειράματα τηλεπάθειας μεταξύ Αθηνών και Παρισιού διοργανώνονταν την δεκαετία του 1930.

Ποιο πείραμα στην ιστορία της SPR πιστεύεται ότι ήταν το σημαντικότερο και το πιο αποκαλυπτικό;

(P.P.): Όπως είπα και παραπάνω, δεν πιστεύω ότι μπορούμε να αποκλείσουμε καμία έρευνα ή μελέτη του χώρου. Διαφορετικές έρευνες είχαν διαφορετική επιρροή στην ιστορία της Βρετανικής SPR.

Επίσης, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο από τα διεθνή πειράματα που έγιναν με τη συμμετοχή της εταιρίας μας. Ήταν τόσα πολλά, μιας και πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με παρόμοιες εταιρίες από όλο τον κόσμο όπως από την Αμερική, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία(από το 1980 ξεκίνησε συνεργασία και με κοινότητες της Ρωσίας).

(Ν.Κ.): Έχει διεξαχθεί κάποιο πείραμα πάνω σε παραφυσικά φαινόμενα που να έγινε δεκτό από την επιστημονική κοινότητα και να επηρέασε τη σημερινή επιστημονική πραγματικότητα;

(P.P.): Ειλικρινά, δεν νομίζω ότι η «σύγχρονη επιστημονική κοινότητα», ως ολότητα, ενδιαφέρεται ακόμα και να ασχοληθεί επιφανειακά με τα πειράματα πάνω σε παραφυσικά φαινόμενα, πόσο μάλλον να επηρεαστεί από αυτά.

(Ν.Κ.): Prof. Poynton, μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιο από τα πειράματα που έχουν διεξαχθεί ως το μεγαλύτερο project της SPR από άποψη χρηματοδότησης, συμμετοχής επιστημόνων, προετοιμασίας και ανταπόκρισης του κόσμου;

(P.P.): Διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές ιδέες και απόψεις. Συνήθως, καθένας ερευνητής θεωρεί τη δική του έρευνα το «πιο σημαντικό project». Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αντικειμενική απάντηση πάνω σε αυτή την ερώτηση.

[Η Βρετανική SPR σήμερα:]

(Ν.Κ.): Σήμερα οι δραστηριότητες της εταιρίας συνεχίζουν. Ποιες είναι οι κυριότερες; (π.χ. πειράματα, φροντιστήρια, βιβλιοθήκες, διαλέξεις κ.λ.π.)

(P.P.): Για ακόμα μία φορά, δεν μπορώ να αποκλείσω καμία απολύτως δραστηριότητα της British SPR. Είναι όλες σημαντικές με διαφορετικό τρόπο.

(Ν.Κ.): Καταλαβαίνω το σκεπτικό σας Prof. Poynton. Ας κάνω λοιπόν την ερώτηση μου πιο συγκεκριμένη. Ποια θεωρείται πιο σημαντική δραστηριότητα της εταιρίας από ερευνητικής άποψης και για ποιον λόγο;

(P.P.): Υπάρχει μία υποτροφία, η ‘The Perrot- Warrick Studentship’, στο Trinity College του Cambridge που δίνεται για τη διεξαγωγή ψυχικών ερευνών. Αυτή ίσως είναι και η πιο σημαντική για εμένα προσωπικά.

Η υποτροφία αυτή ιδρύθηκε το 1940 εις μνήμη του F. W. H. Myers(ιδρυτή και πρόεδρο της Βρετανικής SPR, συνεργάτης του Trinity College του Cambridge). Τα ονόματα που υπάρχουν στον τίτλο της υποτροφίας ανήκουν στους δύο χρηματοδότες της.

Η υποτροφία δίνεται για ένα χρόνο και σε εξαιρετικές περιπτώσεις επεκτείνεται για έναν ακόμα χρόνο, όχι όμως περισσότερο.

Ανάμεσα στους σπουδαστές που κέρδισαν την εν λόγω υποτροφία ήταν οι Whately Carington(1940) που 5 χρόνια αργότερα παρουσίασε τη δουλειά του στο βιβλίο Telepathy(Τηλεπάθεια), η Celia Green(1958), η Anita Gregory(1965), ο George Zorab(1967), ο D. J. Ellis(1970), Adrian Parker(1972), Brian Miller(1973), κλπ.

Μάλιστα οι Celia Green, Adrian Parker και Carl Sargent, απέκτησαν ανώτερους ακαδημαϊκούς τίτλους χάρη στην έρευνα που διεξήγαν κατά τη διάρκεια της υποτροφίας ‘Perrot- Warrick Studentship’.

Για παράδειγμα, η Celia Green έγινε Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχοφυσικής Έρευνας της Οξφόρδης(Institute of Psychophysical Research at Oxford) και παρουσίασε εξαιρετικό έργο, όπως τα βιβλία Out of the Body Experiences, Lucid Dreams και Apparitions, κλπ.

Σήμερα, ο επιβλέπων της εν λόγω υποτροφίας είναι ο Dr Rupert Sheldrak, γνωστός παγκοσμίως για την έρευνα που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα.

(Ν.Κ.): Υπάρχει χρηματοδότηση από κάποιον φορέα; Γενική υποστήριξη από κάπου, από την επιστημονική κοινότητα ή από κάποιον κρατικό φορέα;

(P.P.): Δεν υπάρχει κανενός είδους κυβερνητική υποστήριξη.

(Ν.Κ.): Πως βλέπετε το μέλλον της εταιρίας Prof. Poynton; Αισιόδοξα ή απαισιόδοξα; Οι δραστηριότητες της πιστεύεται ότι θα αυξηθούν ή θα μειωθούν;

(P.P.): Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος σχετικά με την επιβίωση της Βρετανικής SPR. Έχει μία γερή ακαδημαϊκή βάση, καθώς και μία ποικιλία από δραστηριότητες που μπορούν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον και να φέρουν νέα μέλη. Το πλήθος των μελών μας είναι γύρω στα 1.000 περίπου και δεν περιμένω καμία σημαντική αύξηση ή μείωση τους.

[Η Δίκη της Ψυχής και η SPR:]

(Ν.Κ.): Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε Prof. Poynton, αλλά το 1967 έγινε η περιώνυμη Δίκη της Ψυχής στο Φοίνιξ των Η.Π.Α. . Εκτός των άλλων συμμετείχε ως διεκδικητής μίας αμύθητης περιουσίας και η Αμερικανική εταιρία Ψυχικών Ερευνών με τον τότε πρόεδρο της, καθηγητή Γκάρντνερ Μέρφι.

Αν και τότε ήταν ανεξάρτητη, εντούτοις κάποτε υπήρξε συγχωνευμένη με την Βρετανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών και στη συνέχεια αναγνωριζόταν επίσημα από αυτήν.

Από τη δίκη εκείνη τα 2/3 της περιουσίας κατέληξαν στην Αμερικανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών για πειράματα πάνω στην ύπαρξη της ψυχής, με λίγα λόγια το δικαστήριο αποφάσισε ότι το θέμα «ψυχή» μπορεί να ερευνηθεί μέσω επιστημονικής μελέτης πάνω στο χώρο του παραφυσικού.

Αρχικά θα ήθελα να σας ρωτήσω αν γνωρίζετε για την περιώνυμη αυτή Δίκη της Ψυχής και για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα χρήματα που επιδικάστηκαν στην εταιρία(σε ποια πειράματα, έρευνες κ.λ.π. δόθηκαν);

(P.P.): Δεν γνωρίζω κάτι για την εν λόγω δίκη. Από όσο ξέρω, δεν έχει κανένα αντίκτυπο σήμερα στις δραστηριότητες και το κύρος της εταιρίας. Επίσης, η Αμερικανική SPR περνά τώρα μία ιδιαίτερα άσχημη περίοδο ως προς τις δραστηριότητες της και την υποστήριξη που δέχεται.

[Η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών και ο κ. 'Aγγελος Τανάγρας:]

(Ν.Κ.): Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ελληνική εταιρία Ψυχικών Ερευνών έκλεισε και μαζί της και ανάλογες εταιρίες παγκοσμίως.

Τι πιστεύεται ότι έφταιξε και για ποιον λόγο η Βρετανική SPR παρέμεινε αλώβητη από τις εξελίξεις γύρω της;

(P.P.): Δεν γνωρίζω γιατί η Ελληνική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών έκλεισε και ποιος πήρε την απόφαση για κάτι τέτοιο. Θεωρώ τη Βρετανική SPR αρκετά τυχερή, μιας και η Βρετανία ήταν ευτυχώς πάντα πιο ανεκτική σε τέτοιου είδους κινήσεις, κάτι που συνέβαλε αποφασιστικά στην επιβίωση της εταιρίας.

(Ν.Κ.): Ο κ. ‘Aγγελος Τανάγρας, ιδρυτής και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, κατάφερε να συγκεντρώσει το 1923 την αφρόκρεμα της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας στην εταιρία αυτή. Κατάφερε και επέτυχε την αναγνώριση της από τη Βρετανική SPR και χάρη στις θεωρίες και τις έρευνες του τον αναγνωρίσατε ως Επίτιμο Μέλος της, υπέρτατη τιμή για έναν τέτοιο άνθρωπο.

Η ελληνική εταιρία αποδείχθηκε ότι στηρίχθηκε στην ηγετική μορφή ενός ανθρώπου, μιας και όταν αποχώρησε η εταιρία σύντομα έκλεισε.

Πιστεύεται ότι στον χώρο της έρευνας του παραφυσικού χρειάζονται ηγετικές μορφές ώστε να κρατήσουν στις πλάτες τους όλο το επικείμενο βάρος της γενικής αρνητικής κριτικής(μιας και είναι σπάνιο επιστήμονες να ασχολούνται με παραφυσικά φαινόμενα);

(P.P.): Πολλές παρόμοιες κοινότητες έχουν ιδρυθεί και ξεκινήσει χάρη στην πρωτοβουλία ενός ή λιγοστών ατόμων και διατηρούνται χάρη σε αυτούς. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ότι όταν οι άνθρωποι αυτοί αποσυρθούν από τις εκάστοτε κοινότητες, αυτές συνήθως καταρρέουν. Είδα αυτό ακριβώς να συμβαίνει στην SPR που είχα ιδρύσει στην Νότια Αφρική, η οποία πλέον σήμερα δεν υπάρχει.

(Ν.Κ.): Η θεωρία για την οποία έγινε γνωστός ο κ. ‘Aγγελος Τανάγρας και αναγνωρίσθηκε διεθνώς ήταν αυτή της «Ψυχοβολίας».

Γνωρίζετε τη εν λόγω θεωρία Prof. Poynton; Ασκεί έως σήμερα την επιρροή που άσκησε όταν πρωτοεμφανίστηκε ή πιστεύεται ότι ξεπεράστηκε λόγω της σημερινής επιστημονικής εξέλιξης; Είναι δηλαδή ξεπερασμένη ως θεωρία ή ακόμα την αποδέχεστε;

(P.P.): Φοβάμαι ότι δεν ξέρω τίποτα σχετικά με τον κ. Τανάγρα. Στα αρχεία της εταιρείας έχει καταγραφεί ότι πίστευε ότι η ψυχοκίνηση μπορούσε να εξηγήσει το φαινόμενο της πρόγνωσης, αλλά δεν γνωρίζω καμία σημερινή αναφορά σε αυτόν στα επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύονται.

[Πως η έρευνα του παραφυσικού θα εισέλθει ξανά στα πανεπιστήμια ερευνητικά κέντρα:]

(Ν.Κ.): Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, Prof. Poynton, οι συνθήκες που πρέπει να πληρεί ένα πείραμα πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα ώστε να αποτελέσει αυστηρή επιστημονική προσέγγιση και να γίνει αποδεκτό από την επιστημονική κοινότητα;

(P.P.): Όπως έχω ήδη αναφέρει, πιστεύω ότι η «σύγχρονη επιστημονική κοινότητα» είναι εχθρική προς κάθε είδους έρευνα πάνω στο παραφυσικό. Οπότε, το αν θα γίνει αποδεκτό κάποιο πείραμα ή όχι δεν έχει να κάνει τόσο με τον τρόπο που θα πραγματοποιηθεί, αλλά κυρίως με την πρόθεση της επιστημονικής κοινότητας, η οποία σχεδόν πάντα είναι εχθρική.

(Ν.Κ.): Εδώ και 3 χρόνια έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε τις πρώτες πανεπιστημιακές ομάδες αναζήτησης στην Ελλάδα, οι οποίες ασχολούνται με τα παραφυσικά φαινόμενα αλλά και με τη φιλοσοφία. Είναι βασισμένες σε φοιτητές και ανάμεσα στις δραστηριότητες της είναι οι διαλέξεις πάνω σε παραφυσικά φαινόμενα και μη, οι προβολές κατάλληλων ντοκιμαντέρ, η προώθηση ιδεών πάνω στην έρευνα του παραφυσικού, η διενέργεια κάποιων απλών πειραμάτων(η Κ.Α.Π.Θ. προχώρησε στην οργάνωση πειραμάτων τηλεπάθειας, δίχως όμως να πραγματοποιηθούν λόγω μη ικανοποιητικής ανταπόκρισης από τον κόσμο για συμμετοχή).

Τι πιστεύεται ότι πρέπει να γίνει ώστε να εισαχθεί ξανά η έρευνα του παραφυσικού στα ελληνικά πανεπιστήμια; Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε οι πανεπιστημιακοί φορείς να ασχοληθούν σοβαρά με εμάς και τις προθέσεις μας;

(P.P.): Θα σας απαντήσω στην εξής ερώτηση, παρουσιάζοντας σας τον τρόπο με τον οποίο κάτι τέτοιο έγινε εφικτό στη Βρετανία.

Υπάρχουν αρκετά Βρετανικά πανεπιστήμια που προσφέρουν μαθήματα παραψυχολογίας. Ένας σημαντικός παράγοντας που βοήθησε σε κάτι τέτοιο είναι η δημιουργία της Koestler Chair στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και η ανάληψη της από τον εξαιρετικά ικανό(και σε διπλωματικά θέματα) Bob Morris. Δυστυχώς πέθανε πρόσφατα και η κατάσταση στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη.

Ευτυχώς κάποιοι από τους μαθητές του κατέχουν ακόμα ανάλογες θέσεις σε άλλα πανεπιστήμια, ειδικότερα σε αυτό του Northampton.

Βασικά, η επιτυχία ανάλογων προσπαθειών στηρίζεται παντελώς στην επιρροή ενός ή δύο ατόμων, κάτι που σημαίνει, όπως ανέφερα και παραπάνω, ότι η προσπάθεια μπορεί εύκολα να καταρρεύσει.

[Μήνυμα προς τους νέους ερευνητές:]

(Ν.Κ.): Μιας και είμαστε στην πλειοψηφία μας νέοι άνθρωποι, τα μέλη της ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού, θεωρούμε προτέρημα μας να ονειρευόμαστε και να κάνουμε μεγάλα σχέδια για το μέλλον. Έτσι, θα θέλαμε να μοιραστείτε μαζί μας τα δικά σας.

Πως οραματίζεστε λοιπόν το μέλλον της επιστημονικής έρευνας πάνω στα παραφυσικά φαινόμενα; Ποια θα ήταν για εσάς Prof. Poynton η ιδεατή πραγματικότητα πάνω στη συνεργασία επιστήμης και παραφυσικού;

(P.P.): Η μόνη πιθανή σχέση μεταξύ επιστήμης και παραφυσικών φαινομένων είναι η συνέχιση της προσπάθειας/ έρευνας προς την κατανόηση του κόσμου, λαμβάνοντας όμως πάντα υπόψη το γεγονός ότι η έρευνα έχει σχέση με ανθρώπους και ότι πρέπει να είναι ευαίσθητη σε αυτό.

(Ν.Κ.): Επίσης, μέσα από μία κλειστή ομάδα νέων ανθρώπων, με την ονομασία Gateway Team, έχουμε καταφέρει και έχουμε ιδρύσει την ελληνική Κοινότητα του Μεταφυσικού με περισσότερα από 2.000 εγγεγραμμένα μέλη(εν έτη 2005).

Στις τάξεις της κοινότητας έχουμε αρχίσει να συσσωρεύουμε μελλοντικούς αλλά και σημερινούς επιστήμονες που κατέχουν εξέχουσες θέσεις σε κρατικά ιδρύματα, αλλά και ερευνητές του χώρου του παραφυσικού στην Ελλάδα.

Έχουμε καταφέρει να αναθερμάνουμε το ενδιαφέρον του ελληνικού κοινού για τα παραφυσικά φαινόμενα, μέσα σε λίγα χρόνια.

Έτσι, Prof. Poynton, θα θέλαμε να στείλετε ένα μήνυμα στην ομάδα Gateway αλλά και σε όλα τα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού..

(P.P.): Το μήνυμα μου προς τη Gateway Team και την Ελληνική Κοινότητα του Μεταφυσικού είναι το εξής:

Καθώς ο υλιστικός μας πολιτισμός γίνεται όλο και πιο ισχυρός, όπως μπορούμε να δούμε στην υποθετικά θριαμβευτική εξέλιξη των νευροεπιστημών που ως στόχος τους έχουν αλαζονικά θέσει την πλήρη εξήγηση της ανθρώπινης ύπαρξης μέσω των νευρικών μηχανισμών, είναι σημαντικό να δειχθεί ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί παρά ψευδαίσθηση.

Κάτι τέτοιο εν μέρει αποδεικνύεται μέσω του επιστημονικού άρθρου(paper): “Schwartz, J.M., Stapp, H.P., & Beauregard, M. (2005). Quantum physics in neuroscience and psychology: a neurophysical model of mind-brain interaction. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 360, 1309-1327″.

Από τη μία έχουμε το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικές επιστημονικές βάσεις που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θεωρητικά το παραφυσικό είναι αδύνατο, ενώ από την άλλη έχουν παρουσιαστεί επιστημονικές μελέτες που να δείχνουν ότι οι δυνάμεις psi(Ψ) όντως υπάρχουν και που προσπαθούν να ανακαλύψουν τον τρόπο με τον οποίο αυτές λειτουργούν.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι το παραφυσικό ως πεδίο έρευνας υπάρχει, πρέπει όμως να προσεγγιστεί με ορθό και υπεύθυνο τρόπο. Κάτι τέτοιο απαιτεί κριτική προσέγγιση κάθε είδους έρευνας(επιστημονικής ή ψυχικής) προς την κατανόηση του κόσμου, δέσμευση για διορατική προσέγγιση με τη συνδρομή της ανθρώπινης εμπειρίας, καθώς και την ικανότητα για ουσιαστική έρευνα της φιλοσοφικής βάσης όλων όσων συμπεριλαμβάνονται στις έρευνες αυτές.

[Επίλογος:]

(Ν.Κ.): Σας ευχαριστώ ειλικρινά και από τα βάθη της καρδιάς μου για την τιμή που μου έχετε κάνει σήμερα. Η συζήτηση με τον Πρόεδρο της Βρετανικής SPR, της παλαιότερης εταιρίας Ψυχικών Ερευνών παγκοσμίως, αποτελούσε για εμένα κρυφό όνειρο.

Προσωπικό μου στόχος είναι η εκ νέου συνεργασία επιστήμης και παραφυσικού στην Ελλάδα, μία ιδέα που προσπαθώ να προωθήσω εδώ και λίγα χρόνια ενώ η SPR το έχει καταφέρει εδώ και ενάμισο αιώνα.

Σας ευχαριστώ λοιπόν Prof. Poynton για όσα έχετε κάνει ως SPR από την ίδρυση σας, αλλά και για το γεγονός ότι αν και τόσο «παλιοί» παραμείνατε ανοικτοί στη συζήτηση με νέους ανθρώπους.

[Links: ]

Επισκεφτείτε το επίσημο site της Βρετανικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, ώστε να ενημερωθείτε για τις δραστηριότητες και το έργο της: www.spr.ac.uk.

[Σύντομο βιογραφικό: ]

Ο κ. Poynton είναι ομότιμος καθηγητής του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Natal της Νότιας Αφρικής. Αυτήν την περίοδο(εν έτη 2005) είναι επιστημονικός σύμβουλος του Natural History Museum του Λονδίνου, καθώς και συνεργάτης της Zoological Society του Λονδίνου.

Είναι στην ουσία ζωολόγος, ενεργός ερευνητής της βιοποικιλομορφίας στην Αφρική. Έχει πραγματοποιήσει έρευνες πάνω στις εξωσωματικές εμπειρίες, όμως το πραγματικό του ενδιαφέρον βρίσκεται στα φαινόμενα Psi(Ψ) και κυρίως από φιλοσοφικής πλευράς- δηλαδή το τι μπορούν οι δυνάμεις αυτές να μας πουν για τον εαυτό μας και το τι μπορούν μας πουν για τον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη καθοδηγείται/ διευθύνεται, που στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν φέρεται καθόλου «επιστημονικά».

poynton2

Το επίσημο περιοδικό της Βρετανικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, όπου δημοσιεύονται papers σχετικά με παραφυσικά φαινόμενα και επιστήμη. Διανέμεται μόνο μέσω συνδρομής, καθώς και στα μέλη της εταιρίας.

[Ευχαριστίες: ]

* Ευχαριστώ ιδιαίτερα τους Θώμο Χαρίλαο και Μαυραγάνη Κώστα που βοήθησαν στην πραγματοποίηση της παρούσας συνέντευξης.


Σχολιάστε το κείμενο στο FORUM του Μεταφυσικού