Home » από Μέλος Gateway Team, Προτάσεις
από Μέλος Gateway Team Προτάσεις

Χριστιανική Τοπογραφία (εκδ. Στοχαστής)

indik

Τίτλος Βιβλίου: Χριστιανική Τοπογραφία
Συγγραφέας: Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης
Εκδόσεις: Στοχαστής

Περίληψη
Βρισκόμαστε στο Α΄ μισό του 6ου αιώνα: η Ύστερη Αρχαιότητα δύει και ο Μεσαίωνας ανατέλλει. Η Εγγύς και η Μέση Ανατολή εκχριστιανίζεται ραγδαία και συχνά δια της βίας, κοσμικής και εκκλησιαστικής. Αλλά η πάλη των δύο κόσμων καλά κρατεί: είτε πλαγίως, με τη μορφή των χριστιανικών αιρέσεων, είτε ευθέως, με την άμεση αντιπαράθεση των τελευταίων εθνικών στοχαστών προς τους ασυγκράτητους ποιμενάρχες της εκκλησίας. Σ’ αυτήν την κονίστρα θα εισέλθει και ένας ελληνόφωνος νεστοριανός χριστιανός της Αιγύπτου, ο Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης. Και το κάνει. Με όσες γνώσεις διαθέτει, συγγράφει την “Χριστιανική τοπογραφία”…
Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο που αν και είχε στόχο να αποτελέσει ένα πολεμικό θεολογικό εγχειρίδιο ενάντια σ’ όσους ισχυρίζονται ότι το σύμπαν έχει το σχήμα της σφαίρας, ωστόσο βρίθει γεωγραφικού, εμποροναυτικού και κοσμογραφικού ενδιαφέροντος, πράγμα που το καθιστά πολύτιμο μνημείο της ιστορίας των επιστημών, του εμπορίου και των νοοτροπιών. Μάλιστα, η παράμετρος των ταξιδιωτικών περιγραφών που αφορούν τον κόσμο που ταξίδεψε -με χερσαία ή θαλάσσια μέσα- ο συγγραφέας, αλλά και τον κόσμο που άλλοι του περιέγραψαν και στη συνέχεια μετέφερε ο ίδιος στην “Τοπογραφία” του, είναι αξιόλογη. Ποικίλες πληροφορίες για διαδρομές που εξακτινώνονται από τις πηγές του Νείλου και τα ενδιάμεσα βασίλεια της Ανατολικής Αφρικής μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα και τα βασίλεια της Αραβικής Χερσονήσου, από τη Μ. Ασία και την ευρύτερη περιοχή της σημερινής Συρίας, Λιβάνου, Παλαιστίνης, Ιορδανίας και Ιράκ μέχρι τον περσικό Κόλπο και τη μακρινή Σρι Λάνκα ή Ταπροβάνη κατά τις περιγραφές του, παρατίθενται στην εν λόγω πραγματεία.
Η “Χριστιανική τοπογραφία” είναι ένα έργο σταθμός στην ιστορία των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Μεταφρασμένο από το σχεδόν άγνωστο, ακόμα και σε υποψιασμένους αναγνώστες, πρωτότυπο, που είναι γραμμένο στα βυζαντινά ελληνικά και σχολιασμένο με επάρκεια, συνοδευόμενο από παραρτήματα και το αναγκαίο υλικό υποστήριξης, αποτελεί μιαν ολοκληρωμένη περιήγηση στα πνευματικά δρώμενα των πρωτοχριστιανικών χρόνων.
Η “Χριστιανική τοπογραφία” μπορεί να διαβαστεί με ενδιαφέρον από τον εραστή της μεσαιωνικής μας γραμματείας είτε για θρησκευτικούς είτε για επιστημονικούς λόγους. Αλλά ενδέχεται να φανεί χρήσιμη και στον ειδικό επιστήμονα της ιστορίας των επιστημών ή της εξέλιξης των ιδεών, αν βέβαια ο ίδιος θελήσει να προχωρήσει παραπέρα μέσω της βιβλιογραφίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως το έργο αυτό αφορά και ένα ευρύτερο κοινό: τον αναγνώστη που διψά για γνώση και πνευματικά ταξίδια σε χρόνους και τόπους μακρινούς, εκεί, στο ιστορικό μας παρελθόν, στην ιστορία του πολιτισμού, έτσι όπως καταγράφτηκε μέσα από τα μάτια των αυτοπτών μαρτύρων, των πάντα ανήσυχων οδοιπόρων…

Η Γνώμη
Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση της «Χριστιανικής Τοπογραφίας» του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη και αποφασίζοντας να προχωρήσω στην παρουσίασή του μέσα από τη στήλη των βιβλιοπαρουσιάσεων της Κοινότητας του Μεταφυσικού, κλήθηκα να διαβάσω ξανά το άνωθεν κείμενο του οπισθόφυλλου.
Και ομολογώ πως αισθάνθηκα περίεργα, μιας και οι παραπάνω παράγραφοι περιγράφουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα όσα εμπεριέχονται στην προσεγμένη αυτή δουλειά των εκδόσεων Στοχαστής.
Με τις ιδέες του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή πριν από 1,5 περίπου χρόνο όταν και ξεκίνησα να μελετώ το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η θεωρία της Επίπεδης Γης (Flat Earth). Μια θεωρία η οποία μέχρι και τις μέρες μας στηρίζεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό της στα ίδια τα ιερά κείμενα των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Μωαμεθανισμός).
Η «Χριστιανική Τοπογραφία» του Κοσμά Ινδικοπλεύστη αποτελεί μια πρωτότυπη πηγή πληροφοριών για τον ερευνητή της ιστορίας, της διαμόρφωσης της χριστιανικής θεολογίας, της χαρτογραφίας ή ακόμα και για αυτούς που ψάχνουν στοιχεία για τη γέννηση και τις ρίζες παράξενων θεωριών και υποκουλτούρων της εποχής μας (strange cults). Παράλληλα, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να δούμε τον κόσμο (ή τουλάχιστον αρκετά μεγάλο κομμάτι του) μέσα από τα μάτια εκείνης της εποχής, πραγματοποιώντας ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, 15 ολόκληρους αιώνες πριν (αλήθεια, πόσο γοητευτικό φαντάζει κάτι τέτοιο;).
Όπως ανέφερα αρχικά, η δουλειά των εκδόσεων Στοχαστής παρουσιάζει ένα άκρως ικανοποιητικό για τον αναγνώστη αποτέλεσμα. Το βιβλίο είναι ευανάγνωστο με τη γραμματοσειρά και το γενικότερο στήσιμο του έργου να μοιάζουν ιδανικά. Πέρα από το πρωτότυπο κείμενο, στο τέλος παρουσιάζονται χρησιμότατοι χάρτες, σκίτσα και σχεδιαγράμματα, σχεδιασμένα από τον ίδιο τον Ινδικοπλεύστη! Ένα χρησιμότατο ευρετήριο προσώπων και γεωγραφικών όρων καθιστούν το 583 σελίδων αυτό βιβλίο, ως μια ιδιαίτερη προσθήκη στη βιβλιοθήκη σας.