Οκτώ περίπου χρόνια μετά την κυκλοφορία του τελευταίου του πονήματος, ο ερευνητής κ. Μιχάλης Καλόπουλος παρουσίασε στην καρδιά του καλοκαιριού το νέο και πολυαναμενόμενο βιβλίο του που φέρει τον τίτλο «Η ιστορία της Νοημοσύνης: Μήτις – Αθηνά και Οδυσσειακό Πνεύμα». Ο Μηνάς Παπαγεωργίου στρώθηκε στο διάβασμα και στη συνέχεια επικοινώνησε με το δημοφιλή συγγραφέα θρησκευτικής κριτικής, ώστε να του θέσει τα ερωτήματά του.

 Μέσα στο καλοκαίρι του 2014 παρουσιάσατε στο ελληνικό κοινό το νέο σας βιβλίο με τίτλο «Η ιστορία της Νοημοσύνης: Μήτις – Αθηνά και Οδυσσειακό Πνεύμα». Τι ακριβώς πραγματεύεται;

Στην ερώτησή αυτή θα απαντήσω επιγραμματικά, λέγοντας πως πρόκειται για ένα βιβλίο που ασχολείται κυρίως με «την χαμένη ευκαιρία των Ελλήνων να μετατραπούν από έθνος φιλοσόφων, σε σώφρονες διαχειριστές παγκόσμιου πολιτισμού».

Πέρασαν 9 χρόνια από την κυκλοφορία του τελευταίου σας βιβλίου, που ολοκλήρωσε έναν κύκλο πετυχημένων συγγραφικών έργων στο πεδίο της θρησκευτικής κριτικής της χώρας μας. Στην περίπτωση της «Ιστορίας της νοημοσύνης» παρατηρούμε μία στροφή της στόχευσής σας σε μία μορφή αυτοκριτικής για τους Ελληνες. Γιατί αποφασίσατε να το κάνετε αυτό; 

Ερμηνεύοντας κριτικά τους κώδικες συμπεριφοράς των ηρώων της Βίβλου για 20 περίπου  χρόνια, μου δημιουργήθηκε η εξής οδυνηρή για μας τους Ελληνες απορία: Πως γίνεται ο Ιουδαϊσμός με ελάχιστα μέσα και προϋποθέσεις να μεγαλουργεί παντού και πάντα, ενώ ο Ελληνισμός με τις ασύγκριτα μεγαλύτερες δυνατότητες στον ιστορικό στίβο, να φθίνει σταδιακά και από το ψηλότερο βάθρο του δημιουργού, να αλλοτριώνεται οδυνηρά και ανεπανόρθωτα;

Οπως καταλαβαίνετε, το να βρεθούν τα αίτια μια τέτοιας τραγικής και ανεξήγητης ανακολουθίας, ήταν μεγάλος πειρασμός για μένα! Αλλωστε, όπως παραδέχομαι και στο βιβλίο μου, ήταν νεανικό μου όνειρο, να γράψω κάτι περί ολοκληρωμένης νοημοσύνης.

Το νέο σας βιβλίο, ξεκινά με μία ανάλυση αρχαίων ελληνικών μύθων σχετικά με τους Θεούς, που καταλήγουν σε εκτενείς αναφορές που σχετίζονται με την Αθηνά. Γιατί δίνετε ιδιαίτερη σημασία στη θεά της γνώσης;

Γιατί ακριβώς αυτό είναι το κεντρικό ζητούμενο του βιβλίου, και αν θέλετε και η πεμπτουσία της Ελληνικής θεολογίας. Η ιδεο-θεά Αθηνά είναι η πνευματικότερη και η διοικητικότερη θεολογική σκέψη των Ελλήνων. «Στρατηγική είναι (η Αθηνά) και διοικητική πολέμων και υπερμαχητική του δικαίου. Δεινότης δε περί πάντων είναι και συγκεφαλαίωμα πασών των αρετών»! Lucius Anneus Cornutus Rhil. 35-39.

Είναι η ίδια η διοικητική πανουργία και η ουσία της αντιπαλογνωσίας, κάτι που τόσο πολύ έλειψε από τους Έλληνες… Γι αυτό και η Αθηνά βγαίνει (γεννιέται) από την «κεφαλή» του «Ζηνός», δηλαδή της θεοποιημένης ζωής, όπως μας αποκαλύπτουν τα μυθο-θεολογημένα κείμενα των Ελλήνων: «Την ζωήν ονοματίζουν τω του Ζηνός και Διός ονόματα». Olympiodorus Phil.

Απ’ την ίδια λοιπόν την μελέτη της Ζωής, στο μυαλό τον Ελλήνων γεννιέται η διοικητική αξιοσύνη και φέρει το όνομα Αθηνά ή Αθρηνά. «Αθρηνά: Το όνομα της Αθηνάς από την αρχαιότητα δυσετυμολόγητον είναι. Κάποιοι από του αθρήν λέγεται πως προέρχεται και γι’ αυτό Αθρηνάν αυτήν αποκάλεσαν. Αθρείν δε σημαίνει το περισκοπείν και μετ’ επιτάσεως οράν». Lucius Annaeus Cornutus Ph (002) 36.1.

Η «Αθηνά», λοιπόν, είναι η σημαντικότερη σχολή σκέψης, άρτιου πόλεμου και ειρήνης, που δημιουργήθηκε ποτέ απ’ τον άνθρωπο. Τα 400 προσωνύμιά της, που θα βρείτε στο βιβλίο αυτό (αναλύονται εκτεταμένα και καταλαμβάνουν 100 περίπου σελίδες, με 1250 παραπομπές στην ελληνική Γραμματεία), περιγράφουν με λεπτομέρειες τα μύρια διοικητικά προσόντα της κυριολεκτικά απίστευτης αυτής ιδεο-θεάς. Αξίζει δε να σας πληροφορήσω πως για το σύνολο της τεκμηρίωσης αυτού του βιβλίου, χρειάστηκαν 2,5 χιλιάδες περίπου παραπομπές στην ελληνική Γραμματεία!

Στη συνέχεια αναλύετε τη σημασία των ανθρωπόμορφων χαρακτηριστικών των Θεών και της αποδοχής τους από την μεγάλη μερίδα του λαού. Ποια η σημασία των ισορροπιών που θα όφειλε να κρατήσει ένας σοφός οδυσσειακός ηγέτης αναφορικά με την ανάπτυξη των πάσης φύσεως δεισιδαιμονιών στον λαό του (χρησιμοποιείτε εδώ τον όρο «διοικητική θεολογία»); Θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο επιτεύχθηκε ικανοποιητικά στον αρχαίο ελληνικό κόσμο;

Απ’ την απώτατη αρχαιότητα οι μύθοι μας πληροφορούν με σαφήνεια πως οι Ελληνες ευσεβούνται και λατρεύουν «θεούς», που δεν ήταν παρά φυσικές δυνάμεις και έννοιες. Παράδειγμα, ο πρώτος των ελληνο-μεσογειακών θεών (θεολογικών περιόδων) δεν έχει τίποτε μεταφυσικό, αφού δεν είναι άλλος από τον φυσικότατο Ωκεανό. Σταδιακά, όμως, ακολουθούν πιο λεπτές έννοιες, δηλαδή πνευματικότερες «οντότητες», όπως ο Ουρανός και ο Κρόνος-Χρόνος. Αυτοί οι «θεοί» δεν είναι παρά φυσικές δυνάμεις, ή ενδιαφέρουσες κατανοήσεις εννοιών, που βοηθούν και ρυθμίζουν την υπέρτατη αγωνία της επιβίωσης.

Ο «Ζευς», για παράδειγμα, δηλαδή ο τέταρτος «θεός» (ή θεολογική περίοδος) των Ελλήνων, δεν είναι τίποτε περισσότερο από την ίδια την Ζωή, (κύκλους και ταμιευτήρες ζωής), που έλκει μάλιστα την καταγωγή του, απ’ την παμμήτειρα Γαία ή Γη. «Το του Ζηνός όνομα ευφυώς ο ποιητής έπλασε προς αλληγορίαν, παρήκται (παράγεται) δε από της ζωής, ζωή δε και ταμία (ταμιευτήρες) ζωής, ποιος μπορεί να είναι άλλος ή ο επί πάσι θεός;»! Michael Psellus Polyhist. «Την ζωήν ονοματίζουν τω του Ζηνός και Διός ονόματα», Olympiodorus Phil.

Η λατρευτική εποχή της Ζωής ή Ζηνός, σηματοδοτεί κυριολεκτικά την έκρηξη της γνώσης, της επιστημοσύνης και της κατάκτησης των μεσογειακών τεχνών. Ομως στην αέναη αυτή διάδοχη των θεών, κέντρο μελέτης του συγκεκριμένου βιβλίου, είναι η πέμπτη διαφαινόμενη θεολογική περίοδος, που όπως όλα δείχνουν δυστυχώς δεν πρόλαβε να εδραιωθεί στην κατανόηση των Ελλήνων, και που θα έπρεπε να λέγεται «αθηνάδιος πολιτισμός», φέροντας το όνομα της παν-ισόρροπης κόρης του Ζηνός και της Μήτιδος, Αθηνάς! Της σημαντικότερης ελληνίδας ιδεο-θεάς, που όχι μόνο γεννήθηκε από το «κεφάλι» (διανοήματα) της Ζωής-Ζηνός, αλλά συγκεφαλαιώνει, συγκεκριμενοποιεί και εκφράζει όλα εκείνα τα διοικητικά προσόντα (εθνωφελούς διοικητικής φρόνησης), που απαιτούνται για την σωστή συγκρότηση, λειτουργία και εδραίωση ενός γιγάντιου πολιτισμού, όπως ο Ελληνικός!

Δυστυχώς, εκτεταμένα ευρήματα από την ελληνική Γραμματεία δείχνουν, ότι για πολύ συγκεκριμένους λόγους, αυτή η πέμπτη θεολογική περίοδος δεν έγινε επαρκώς αντιληπτή, και φυσικά δεν αξιοποιήθηκε, απ’ τους ίδιους τους Ελληνες που με τόση σοφία την υπέδειξαν!

Ας έλθουμε τώρα στο μεγάλο ζήτημα του ανθρωπομορφισμού των θεών ή της αδήριτης διοικητικής ανάγκης για τη διαχείριση της λαϊκής δεισιδαιμονίας. Ως δεισιδαιμονία δε, ορίζεται η υπερβολική θεολογία: «Ο δεισιδαίμων, περί πάντων τον θεόν αιτιάται». Plutarchus Biogr. Phil. De superstitione 168.B,1. Οι δημιουργοί, λοιπόν, των αρχαίων μύθων, είχαν την σοφία να καλύπτουν αυτή την ανάγκη αναφερόμενοι στους θεούς με ανθρωπινά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές… Γεγονός που άγγιζε κατευθείαν την λαϊκή φαντασία, δημιουργώντας ανάλογες κοινωνικές συμπεριφορές και κοινά λατρευτικά ήθη και έθιμα, δημιουργώντας στον λαό μια ενιαία, εθνική, θεολογική και ενωτική ιδεολογική χημεία, ή αλλιώς έθος, εκ του οποίου απορρέει και η έννοια του έθνους. «Έθος: παρά το έθω, το εξ έθους τι διαπράττομαι, εξ ού και έθνος». Etymologicum Gudianum 003 epsilon. 404.23.

Κάποια στιγμή, όμως, και για εσφαλμένους λόγους, που αναλύονται εκτεταμένα στο βιβλίο μου, ξέσπασε η θύελλα της φιλοσοφίας. Η επίμονη και μεθοδική κριτική σκέψη αποδυνάμωσε τα διοικητικά χαλινάρια της λαϊκής θεολογίας.  Φαίνεται λοιπόν πως η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων διανοητών ξεχάστηκαν υπερβολικά στον υπέροχο κόσμο και τις χαρές των φυσικών ανακαλύψεων, παραμελώντας, αμφισβητώντας ή και περιθωριοποιώντας βάναυσα την ελληνική (διοικητική) θεολογία, αφήνοντας έτσι καχεκτική, αδιαχώριστη και αδιαμόρφωτη τη λαϊκή δεισιδαιμονία.

Ο λαϊκός άνθρωπος, όμως, ποτέ δεν ήταν σε θέση να κάνει λεπτούς φιλοσοφικούς διαχωρισμούς και ανέκαθεν αρέσκετο στους ανθρωποκεντρικούς μύθους και την προσωποποίηση των θεών, που κάλυπταν ένα ολόκληρο φάσμα από τις μεταφυσικές του ανησυχίες. Αυτή ήταν μια λαϊκή αναγκαιότητα, την οποία έπρεπε να διαχειριστούν με οδυσσειακή λεπτότητα τα ελληνικά ιερατεία, επιτρέποντας και διαχειριζόμενοι αυτές τις δεισιδαιμονικές υπερβάσεις, κρατώντας τον φύσει δεισιδαίμονα άνθρωπο, και κατ’ επέκταση τον ελληνισμό, προσκολλημένο στα δικά του συμφέροντα και ιδανικά. Δυστυχώς το σφοδρό κύμα της φιλοσοφίας (ανίχνευση αληθειών) διέγραψε μονοκονδυλιά αυτή την λαϊκή ανάγκη και ο απλοϊκός ελληνο-μεσογειακός κόσμος, αναζήτησε σταδιακά την κάλυψη αυτής της επιθυμίας σε ανατολίτικες θρησκείες, που ευχαρίστως πρόσφεραν κάθε μορφή ανθρωπομορφικής δεισιδαιμονίας στους μεσογειακούς της πελάτες, κάνοντας, όμως, όπως είναι φυσικό, ταμείο υπέρ των δικών τους θεών, ιερατείων, εθνών και ιδανικών.

«Η ιστορία της Νοημοσύνης» θέτει επί τάπητος ένα ζήτημα που ελάχιστοι συμπατριώτες μας έχουν τολμήσει να θίξουν κατά το παρελθόν: Γιατί οι Ελληνες βρέθηκαν στο καναβάτσο της ιστορίας αδυνατώντας να αποκτήσουν ένα διαχρονικό, ενιαίο και ισχυρό διοικητικό κέντρο; Μπορείτε να μας αναπτύξετε εν συντομία τη δική σας άποψη επ’ αυτού;

Το δυστύχημα με τον ελληνικό πολιτισμό είναι ότι ξεχάστηκε η σημαντικότερη θεά του ελληνικού πάνθεου η Μήτιδα (η μητέρα της Αθηνάς) που εκφράζει την «πολύτροπο νόηση των Ελλήνων»… Τουτέστιν την πανουργία. Η δε «πανουργία» (που επί «παν έργο» ορίζεται), είναι θεμέλιο τόσο της παράγωγης, όσο και της εδραίωσης ενός πολιτισμού. Στους ελληνικούς μύθους, η καταγεγραμμένη ιστορία της πανουργίας, του πολιτισμού και της νοημοσύνης, ακολουθεί τη γραμμή σκέψεως και συμπεριφοράς της Μήτιδος – Αθηνάς και του Οδυσσέως. Παραδόξως και οι τρεις αυτές μεστές νοημάτων και διδαχών μυθ-ιστορικές οντότητες, σταδιακά απαξιώνονται από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό! Ετσι το δομικό αυτό εθνικό ελάττωμα, με τη μορφή της διοικητικής ανεπάρκειας, στοίχισε την πτώση και την συντριβή του μεγαλύτερου πολιτισμού που γέννησε ποτέ η ανθρωπότητα.

Οπως προανέφερα, η αναζήτηση της διοικητικής ανεπάρκειας των Ελλήνων, βρίσκεται στο κέντρο του συγκεκριμένου βιβλίου. Ενας άρτιος και πολλά υποσχόμενος πολιτισμός για να λειτουργήσει, έχει ανάγκη από δυο πολύ συγκεκριμένους μηχανισμούς: πρώτον την δυνατότητα παράγωγης πολιτισμού και δεύτερον (και εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο) την απόλυτη δυνατότητα παντοειδούς υπεράσπισης, διαχείρισης και εδραίωσης του παραγόμενου πολιτισμού! Ακριβώς γι’ αυτό, λοιπόν, και η μοναδική πάνοπλη θεά Αθηνά είναι διφυής. Δεν είναι μόνο «μητέρα τεχνών», αλλά και αυτή καθεαυτή η τέχνη του πόλεμου και της επικράτησης απέναντι σε κάθε μορφή πολέμου. Η θεά Αθηνά δεν κρατάει ματαίως την νίκη στο χέρι της: «Δεν είναι στα πάντα λυσιτελής η θεά; Ου γαρ εστί Αθηνάς νίκη κυρία, αλλ’ Αθηνά νίκη αεί». (Οχι μόνο η Αθηνά είναι κυρία της νίκης, αλλά νίκη παντοτινή-αιώνια). Aelius Aristides Rhet. 13.13-16.

Ο πόλεμος απαιτεί πλήρη κατανόηση της πανουργίας, και η απόλυτη θεότητα της πανουργίας είναι μόνο η Αθηνά. Δεν είναι ο Απόλλωνας (που τελικά επικράτησε στην αρχαιότητα), αλλά κατ’ εξοχήν και μόνο η θεά Αθηνά, γι’ αυτό και αποκαλείται «Πολυμήτις, Δολομήτις και Δολοπλόκος». Φαίνεται πως όποιος δεν γνωρίζει σε βάθος τι είναι πανουργία και τα όπλα που αυτή μεταχειρίζεται, δεν είναι μόνο ανίκανος να την χρησιμοποιήσει, αλλά το χειρότερο όλων, δεν είναι καν σε θέση να την αναγνωρίσει όταν αυτή αφανιστικά του επιτίθεται! Θυμηθείτε: «Ο τον δεσμόν περιέχων και της λύσεως οίδεν ανάγκην». Proclus Phil., In Platonis rem publicam commentarii 1.143.16. Τουτέστιν. «όποιος γνωρίζει τα δεσμά και της λύσεως βλέπει (τον τρόπο και) την ανάγκη»! Αλλιώς, όχι μόνο το τρόπο αγνοεί, αλλά η ίδια η ανάγκη λύσεων, απλά… δεν του είναι ορατή!

Παρ’ όλα αυτά, ο ελληνικός πολιτισμός του Διός, έγειρε κυρίως μονόπλευρα προς την παραγωγή απολλώνιου πολιτισμού, και έχασε την επαφή του με την παν-ισόρροπη θεά της ειρήνης και του πολέμου, την θεά Αθηνά. Ετσι στην κλασική ελληνική αρχαιότητα, έχουμε ήδη έναν γιγαντωμένο απολλώνιο, και όχι όπως θα έπρεπε, έναν άρτιο διακριτικά αθηνάδιο πολιτισμό.

Ποια είναι τα όπλα με τα οποία οι Ελληνες της ύστερης αρχαιότητας θα μπορούσαν να είχαν ακολουθήσει ένα διαφορετικό μονοπάτι στρατηγικής αναφορικά με την πορεία του Ελληνισμού;

Ολόκληρο το βιβλίο μου αναλίσκεται σε προτάσεις που θα βοηθήσουν την απαλλαγή μας απ’ την οδυνηρή στρέβλωση του αρχαιοελληνικού μας πολιτισμού, προς έναν οδυσσειακότερο, αντιπαλογνωστικότερο επανελληνισμό. Προτάσεις ομολογουμένως τολμηρές και αναπάντεχες, που όμως αν λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας τις οδυνηρές ήττες και την τελική συντριβή και τον αφανισμό του ελληνικού λαού και των προτάσεών του, θα δούμε πως δεν στερούνται εντελώς ρεαλισμού.

Είναι δύσκολο εδώ να περάσω στην περίληψη αυτών των ιδεών, γιατί θα στερήσω απ’ τον αναγνώστη την χαρά της έκπληξης κατά την ανάγνωση του βιβλίου. Το μόνο που μπορώ να πω είναι, ότι η αναξιοποίητη οδυσσειακή σκέψη θα έπρεπε να θεωρείται η μάχιμη πτέρυγα του ελληνισμού. Κι όμως, δυστυχώς η συστηματική απαξίωσή της και η ανεξήγητη επίμονη απουσία της, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την οδυνηρή πτώση του Ελληνα, στο καναβάτσο της ιστορίας εδώ και χιλιετίες.

Για να κεντρίσω όμως την αναγνωστική σας διάθεση θα σας αναφέρω ότι: Η αντιπαλογνωσία, ο υψιπετής δόλος, το παραπλανητικό ψέμα και η ενωτική θεολογία, είναι τα σημαντικότερα εργαλεία πολέμου. Είναι αυτή καθεαυτή η λειτουργία και ο μηχανισμός της νίκης. Δυστυχώς ο ελληνισμός πολύ μικρή αξία έδωσε σ’ αυτά τα υπερόπλα. Ετσι όχι μόνο δεν κατάφερε να τα χρησιμοποιήσει, αλλά ούτε καν τα αντελήφθη όταν αυτά χρησιμοποιήθηκαν εναντίον του.

Κοιτάζοντας πίσω στο χρόνο θεωρείτε ότι τα βιβλία σας, που σημείωσαν πολλαπλές επανεκδόσεις, επηρέασαν το κοινό και αν ναι με ποιο τρόπο; Ποια είναι τα συγγραφικά σχέδια του Μιχάλη Καλόπουλου για το μέλλον;

Από τα αναρίθμητα μηνύματα και επιστολές αναγνωστών μου και από το διαδικτυακό κοινό που παρακολουθώ, συμπεράνω πως ο «αβρααμισμός» σ’ όλες τις εκδοχές του έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα. Υποθέτω λοιπόν πως έχω συμβάλει κι εγώ σ’ αυτό.

Οι επόμενοι συγγραφικοί μου στόχοι είναι επικεντρωμένοι κυρίως στην ανάδειξη των δομικών ελαττωμάτων του περίλαμπρου κατά τα αλλά ελληνικού πολιτισμού… Που ας μη γελιόμαστε, είναι πολλά! Ελπίζω δε σε επόμενο βιβλίο μου να δείξω σαφέστερα την οδυνηρή υπερβολή του απολλώνιου ελληνισμού, και την καυτή ανάγκη ανάδειξης της οδυσσειακής και αθηνάδιας φρόνησης.

Τελικά ο σύγχρονος Ελληνας του 21^ου αιώνα έχει ανάγκη από νέους μύθους; Αν ναι, ποια πρέπει να είναι η φύση και η χρησιμότητά τους;

Τους μύθους και τους ήρωες, τους γεννά η αναπάντεχη νίκη μας απέναντι στους αφανιστικούς γίγαντες. Ο Ελληνισμός σήμερα βρίσκεται σε εξαιρετικά δεινή θέση. Ο οριστικός αφανισμός μας ως έθνος, είναι προ των θυρών. Οποιοι, με οποιονδήποτε τρόπο, βοηθήσουν να σκοτώσουμε τον «κύκλωπα» που μας καταβροχθίζει, θα γίνουν ο αυριανοί θρύλοι στην ιστορία του ελληνισμού, και η αφετηρία για νέους μύθους οδυσσειακής νίκης απέναντι στο φαινομενικά αδύνατο! Το «οδυσσειακό πνεύμα» και η «κατ’ Αθηνάν φρόνησις» σ’ αυτό ακριβώς τον σκοπό καλούνται να βοηθήσουν.

Who is Who: Ο συγγραφέας και ερευνητής Μιχάλης Καλόπουλος, γεννήθηκε το 1949 στη Θεσσαλονίκη. εζησε για χρόνια στο εξωτερικό όπου σπούδασε σε θετική κατεύθυνση. Από το 1983 ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.

Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε συγγραφικά με το πρόβλημα της νοημοσύνης και της ανθρώπινης συμπεριφοράς απέναντι στην οργανωμένη θρησκεία. Μελέτησε για 17 έτη τα βιβλικά κείμενα, Μυθολογία, Ιστορία και Αρχαιολογία. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ιστορικών, καθώς και της American Historical Association της Washincton DC. Είναι δε ιδρυτής, πρόεδρος και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Σκεπτικιστών Ελλάδος.

Τα βιβλία που έχει συγγράψει και κυκλοφορούν είναι τα: «Το μεγάλο ψέμα», «Ο ένοπλος δόλος», «Αβραάμ ο μάγος», «Το θέατρο της σωτηρίας», «Θαύμα ή απάτη: Το φως της Ιερουσαλήμ;», «Ο μάγος που λύγισε το μέλλον», «Η ιστορία της νοημοσύνης: Μήτις Αθηνά και οδυσσειακό πνεύμα». Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για τη δράση και το έργο του στο www.greatlie.com