Αρχικός τίτλος: Όταν η σελήνη έκρυψε τον ήλιο- Ολική έκλειψη ηλίου στο Καστελόριζο.

Είναι μεσημέρι της Τρίτης 28 Μαρτίου όταν πατάμε το πόδι μας στην πανέμορφη Ρόδο, απ’ όπου θα παίρναμε το καταμαράν που θα μας μετέφερε στο πιο απομακρυσμένο και ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας: το πανέμορφο Καστελόριζο- Μεγίστη. Ο ουρανός ασυννέφιαστος και η διάθεσή μας ανεβασμένη, καθώς οι κουβέντες δίνουν και παίρνουν μεταξύ του πλήθους που έχει ήδη μαζευτεί στο λιμάνι και περιμένει την αναχώρηση των πλοίων. Το ταξίδι με το καταμαράν διαρκεί δυόμισι ώρες, κατά τις οποίες ταξιδεύουμε σε απόσταση περίπου 2 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές. Προσπερνάμε και το μικρό νησί Ρω, όπου η ξακουστή Κυρά της Ρω ύψωνε την ελληνική σημαία για δεκαετίες. Λίγα λεπτά αργότερα αντικρίζουμε το πανέμορφο γραφικό λιμάνι του Καστελόριζου, περιστοιχισμένο από παραδοσιακές νησιώτικες κατοικίες με χρωματιστά παραθυρόφυλλα και νεοκλασικά αρχοντικά που απλώνονται κατά μήκος της ακτογραμμής, καθώς ο μοναδικός αυτός οικισμός του νησιού είναι χτισμένος αμφιθεατρικά στους πρόποδες μιας απότομης πλαγιάς στη βορειοανατολική ακτή. Τη ματιά μας μαγνητίζει το μεσαιωνικό Φρούριο των Ιπποτών του Αγ. Ιωάννη, χτισμένο το 14ο αιώνα στην κορυφή ενός λόφου. Το κάστρο πήρε το όνομά του- Castello Roso- από τους χαρακτηριστικούς κόκκινους βράχους του λόφου. Castello Roso (Κόκκινο Κάστρο), από όπου προέρχεται και η νεότερη ονομασία του νησιού: «Καστελόριζο». Η επίσημη ονομασία, Μεγίστη, οφείλεται στο ότι είναι το μεγαλύτερο από ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων μικρότερων νησιών. Το Καστελόριζο κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια, έχει έκταση μόλις 9.5 τ.χμ και απαριθμεί περίπου 300 κατοίκους, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα οι κάτοικοι έφταναν τις 15.000!

‘Aποψη του νησιού καθώς φτάνουμε στο Καστελόριζο.

Το λιμάνι του Καστελόριζου.

Πριν αρχίσουμε την περιήγηση στο νησί, κατευθυνόμαστε έπειτα από τις οδηγίες των κατοίκων μέσα από ήσυχα σοκάκια και ερειπωμένα σπίτια από τους βομβαρδισμούς του Β΄ ΠΠσε ένα παλιό κάμπινγκ προσκόπων, όπου και στήνουμε τις σκηνές μας, μιας και δεν υπήρχαν διαθέσιμα καταλύματα στο νησί από το φθινόπωρο! Το τοπίο είναι πανέμορφο, κατασκηνώνουμε κάτω από τα δέντρα με θέα σε μια γαλάζια παραλία κάτω από έναν πεντακάθαρο ουρανό που προμηνύει τα καλύτερα για την επόμενη, μεγάλη μέρα!

Ο χώρος της κατασκήνωσης.

Είναι ήδη απόγευμα και έφτασε η ώρα για φαγητό, καθόμαστε λοιπόν σε μια ταβερνούλα στο λιμάνι να δοκιμάσουμε την παραδοσιακή νοστιμιά του νησιού: ρεβιθοκεφτέδες. Οι κάτοικοι μας κάνουν να νιώθουμε σαν στο σπίτι μας με τη φιλοξενία τους, και καταλαβαίνουμε ότι το νησί τους ζει ιστορικές στιγμές! Ακολουθεί η επίσκεψη στο ερειπωμένο Κάστρο, όπου ψάχνουμε εναγωνίως το καλύτερο μέρος για την αυριανή μας παρατήρηση. Η θέα από τον Πύργο στην κορυφή του λόφου είναι καταπληκτική, και απολαμβάνουμε ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα!

‘Aποψη από το Κάστρο του νησιού.

Τα παράλια της Τουρκίας βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση από το νησί.

Το Καστελόριζο καθώς ο Ήλιος βασιλεύει..

Και έρχεται η μαγευτική νύχτα, μακριά από τη φασαρία της πόλης και τη φωτορύπανση, κάτω από έναν ξάστερο ουρανό που μας προσφέρει ένα καταπληκτικό ταξίδι ανάμεσα στους πλανήτες, τα εκατοντάδες αστέρια και τα νεφελώματα! Μαζευόμαστε στην αυλή του σχολείου, όπου έχουν στηθεί τηλεσκόπια από τους αστρονόμους που θα φωτογραφίσουν την έκλειψη, και βγάζοντας τα κιάλια μοιραζόμαστε την ξενάγηση στο νυχτερινό ουρανό με τους υπόλοιπους επισκέπτες του νησιού. Είμαστε όλοι μια παρέα, ερασιτέχνες αστρονόμοι που με προθυμία μας χαρίζουν ματιές από τα τηλεσκόπιά τους και απλοί ταξιδιώτες που έχουν έρθει για να θαυμάσουν το μοναδικό φαινόμενο που μας περιμένει την επόμενη μέρα. Και αυτή η πολυπόθητη μέρα ξημερώνει επιτέλους! Ο Ήλιος ξεκινάει την καθημερινή του πορεία στον ουρανό, ανυποψίαστος ακόμα για τη συνάντηση με τη Σελήνη που τον περιμένει σε λίγες ώρες.. Ούτε ένα σύννεφο δε χαλάει την απεραντοσύνη του γαλάζιου, και σκάνε τα πρώτα χαμόγελα προσμονής και ενθουσιασμού! Μαζεύουμε στα γρήγορα τις σκηνές, γιατί τα καταμαράν της επιστροφής στη Ρόδο αναχωρούν αμέσως μετά τη λήξη του φαινομένου. Εν τω μεταξύ 2 ώρες πριν αρχίσει το φαινόμενο το λιμάνι κατακλύζεται από τους επισκέπτες που έκαναν το ταξίδι αυθημερόν. Μέχρι και σχολεία έχουν φτάσει από τη Ρόδο, και όλοι τρέχουν να εγκατασταθούν στα σημεία απ’ όπου θα παρακολουθήσουν την έκλειψη. Έχουν φτάσει πάνω από 3000 άτομα στο νησί! Με τον εξοπλισμό στα χέρια ανεβαίνουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε τις σκάλες του Κάστρου και στήνουμε τα τηλεσκόπια και τους τρίποδες με τις φωτογραφικές μηχανές σε ένα πέτρινο πεζούλι του ερειπωμένου τείχους, δίπλα από έναν όμορφο αναστηλωμένο ανεμόμυλο, μαζί με άλλους φίλους ερασιτέχνες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Η θέα καταπληκτική, ο ουρανός ακόμα ασυννέφιαστος και ο ενθουσιασμός μας μεγαλώνει καθώς περνούν τα λεπτά…

Ο χώρος της παρατήρησης.. παρέα με άλλους φίλους ερασιτέχνες.

Το Κάστρο γεμάτο παρατηρητές.

Το λιμάνι από ψηλά!

Το Κάστρο την ημέρα της έκλειψης.

Στις 12:34 αρχίζει ο ηλιακός δίσκος να σκεπάζεται σιγά σιγά από τη Σελήνη. Το ραντεβού ξεκίνησε, και όλοι στρέφουμε ψηλά τα κιάλια με τα ειδικά ηλιακά φίλτρα ή φοράμε τα ειδικά γυαλιά της έκλειψης. Καθώς περνούν τα λεπτά όλο και περισσότερο τμήμα του Ήλιου καλύπτεται από το φεγγάρι, είμαστε ήδη μέσα στην παρασκιά. [Η παρασκιά είναι η αμυδρή εξωτερική σκιά που δημιουργεί τις μερικές εκλείψεις, ενώ υπεύθυνη για τις ολικές είναι η εσωτερική σκιά που ακολουθεί μια διαδρομή μήκους χιλιάδων χιλιομέτρων και πλάτους μόνο μερικών δεκάδων χιλιομέτρων. Και καθώς ο πλανήτης μας καλύπτεται κατά τα 2/3 από τους ωκεανούς, γίνεται αντιληπτό γιατί οι ολικές εκλείψεις Ηλίου (που συμβαίνουν όταν έχουμε Νέα Σελήνη και ευθυγραμμιστούν η Γη, η Σελήνη και ο Ήλιος) είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο. Γενικά, σε όλη τη Γη βλέπουμε 8-10 ολικές εκλείψεις κάθε δέκα χρόνια.] Η ώρα είναι 13:30 και ήδη αντιλαμβανόμαστε την ελάττωση του ηλιακού φωτός. Η θάλασσα αλλάζει συνεχώς αποχρώσεις, η θερμοκρασία πέφτει και αυτή σταδιακά, έχει σηκωθεί άνεμος λόγω των ανακατατάξεων της θερμοκρασίας στα ρεύματα της ατμόσφαιρας και αμυδρά συννεφάκια κάνουν την εμφάνισή τους. Δεν ανησυχούμε πολύ, είναι αραιά και δεν εμποδίζουν την παρατήρηση του Ήλιου μέσα από τα κιάλια και τα τηλεσκόπια. 13:52. Ένα λεπτό πριν την ολικότητα, ένα λεπτό πριν η Σελήνη καταβροχθίσει το άστρο της ημέρας! Η Αφροδίτη λάμπει στον ουρανό.. Η θερμοκρασία έχει ελαττωθεί αισθητά, τουλάχιστον 8 βαθμούς, ο άνεμος έχει δυναμώσει και μια σκοτεινιά καλύπτει το τοπίο, που δεν έχει σχέση όμως με το φως που βλέπουμε το σούρουπο ούτε με το φως μιας βαριά συννεφιασμένης μέρας! Και ενώ η προσμονή έχει χτυπήσει κόκκινο, κάνει την εμφάνισή του ένα άσπρο σύννεφο που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς τον Ήλιο! Φωνές ανησυχίας και αγωνίας ακούγονται από παντού, αλλά τελευταία στιγμή μας κάνει τη χάρη και προσπερνάει.. Και τότε, η τελευταία γωνιά του ηλιακού δίσκου κρύβεται πίσω από το φεγγάρι. Αντικρίζουμε με κομμένη ανάσα το διαμαντένιο δαχτυλίδι, τις τελευταίες προσπάθειες του ηλιακού φωτός να διαπεράσει το δίσκο της Σελήνης!

Το διαμαντένιο δακτυλίδι! Φωτογραφία του κ. Α. Αγιομαμίτη,η οποία έγινε NASA Picture of the Day στις 30.3.2006!!!

Και τώρα πια το θέαμα γίνεται εντυπωσιακό! Παρατάμε τα φίλτρα και ατενίζουμε με δέος το στέμμα!! Είναι πανέμορφο, και το βλέπεις να κινείται και να αλλάζει μορφή- σαν διάφανα πέπλα που κυματίζουν γύρω από ένα μαύρο δίσκο.. Τα αυτόματα φώτα του νησιού, που ανάβουν μόλις πέσει το σκοτάδι, ανάβουν ξαφνικά και τώρα- μέρα μεσημέρι! Στον ορίζοντα απλώνεται ένα κόκκινο φως, σαν αυτό που βλέπουμε στο ηλιοβασίλεμα, μόνο που ο Ήλιος είναι ψηλά στον ουρανό, κρυμμένος, και βλέπουμε τη φύση λουσμένη μέσα σε ένα ασημένιο, μεταλλικό φως, ενώ στον ουρανό λάμπουν μερικά αστέρια και βλέπουμε τον Ερμή και την Αφροδίτη!

Ο ορίζοντας κατά την στιγμή της ολικότητας..

Συγκίνηση! Δέος! Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τα συναισθήματα που μας κατακλύζουν! Έχουμε κοκαλώσει! Νιώθουμε την καρδιά μας να χτυπάει πιο γρήγορα και τα μάτια μας να βουρκώνουν.. Δεν ξέρεις τι να πρωτοκοιτάξεις : το στέμμα, τις προεξοχές της χρωμόσφαιρας του Ήλιου που φαίνονται τεράστιες μέσα από το τηλεσκόπιο, τον πορτοκαλί ορίζοντα, τα αστέρια και τους πλανήτες.. Κάποιοι που είχαν προγραμματίσει τις φωτογραφίες της φάσης αυτής ξεχνιούνται και απομένουν να κοιτούν την κορόνα, τόσο όμορφη που δεν μπορείς να ξεκολλήσεις το βλέμμα σου! Τρέχουμε «πανικόβλητοι» να πάρουμε φωτογραφίες και να ρυθμίσουμε την βιντεοκάμερα. «Πρέπει να το καταγράψουμε!», σκεφτόμαστε ενστικτωδώς!

Τμήμα της χρωμόσφαιρας και οι εντυπωσιακές ηλιακές προεξοχές!!

Το μεγαλοπρεπές ηλιακό Στέμμα!

Και πριν προλάβεις καν να συνειδητοποιήσεις αυτό που βιώνεις τις στιγμές αυτές, η φάση της ολικότητας τελειώνει και ξαναβλέπεις το εντυπωσιακό διαμαντένιο δαχτυλίδι. Ήταν μόνο τρία λεπτά, τα οποία πέρασαν.. τόσο γρήγορα! Το συντομότερο τρίλεπτο της ζωής μας.. Όλοι έχουμε απομείνει αποσβολωμένοι χωρίς να έχουμε συνειδητοποιήσει τι ακριβώς έγινε, τι ακριβώς ζήσαμε.. κάποιοι ζητωκραυγάζουν και χειροκροτούν.. και η Σελήνη συνεχίζει το ταξίδι της γύρω από τον πλανήτη μας και οι ακτίνες του ζωοδότη Ήλιου φτάνουν και πάλι ανεμπόδιστες στα μάτια μας. Η φύση ξαναγυρίζει στους κανονικούς της ρυθμούς, η θερμοκρασία ανεβαίνει και η φωτεινότητα επανέρχεται σταδιακά. Είναι ώρα να πηγαίνουμε προς το λιμάνι, σε λίγο αρχίζει το ταξίδι της επιστροφής..

Ένα πανέμορφο ηλιοβασίλεμα απ το πλοίο καθώς επιστρέφουμε στην Ρόδο!!

Ολική έκλειψη Ηλίου- μια ανεπανάληπτη εμπειρία που σε συνδυασμό με την ομορφιά του νησιού μας χάρισε μοναδικές, εκστατικές στιγμές που θα παραμείνουν χαραγμένες στη μνήμη για την υπόλοιπη ζωή μας.. Πραγματικά, το μεγαλείο μιας ολικής έκλειψης δεν το καταλαβαίνεις αν δε το ζήσεις, δεν αποτυπώνεται σε καμία φωτογραφία ή βίντεο. Είναι από τα θεαματικότερα φαινόμενα της φύσης και στην εμπειρία συμμετέχουν όλες οι αισθήσεις, βιώνεις κάτι μοναδικό! Μακάρι όλοι οι άνθρωποι να είχαν την ευκαιρία να το ζήσουν..

Ένα μωσαικό φωτογραφιών του φαινομένου απ’ το ξεκίνημα σχεδόν, έως το τέλος του.

Τα επόμενα ραντεβού της Σελήνης με τον Ήλιο είναι στις 1 Αυγούστου 2008 και 22 Ιουλίου 2009, και εμείς δίνουμε ραντεβού από τώρα στη Σιβηρία και στην Κίνα αντίστοιχα!!!